منشا فلاش های پرتو ایکس،کیهان شناسان را سردرگم کرده است.بر اساس یک نظریه،این فلاشها در اصل،GRB های قدیمی هستند که در اوایل آفرینش جهان بوجود آمده اند و سپس در اثر انبساط جهان،به پرتوهای ایکس با طول موج بیشتر(و در نتیجه،انرژی کمتر) تبدیل شده اند.
سرانجام،گروهی از ستاره شناسان به سرپرستی "جاشوا بلوم" از مرکز اخترفیزیک اسمیتسونیان دانشگاه هاروارد با بکارگیری چند نوع تلسکوپ مختلف،درستی نظریه فوق را زیر سوال بردند.
بر اساس یافته های این گروه که هفته گذشته در همایش "فوران پرتو گامای 2003"(GRB 2003)در سانتافه واقع در ایالت نیومکزیکوی آمریکا اعلام شد،"فلاشهای پرتو ایکس" ربطی به اوایل شکل گیری جهان ندارند بلکه این فلاشها در کهکشانهای نزدیکی واقع شده اند که در حال زایش ستارگان جدید هستند و رنگ آبی دارند.
"بلوم" و همکارانش در دو سال گذشته،با استفاده از تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به مطالعه دو فلاش پرتو ایکس پرداختند که قبلا توسط ماهواره بپوساکس(BeppoSAX) کشف شده بودند(از این ماهواره،هم اکنون هیچ استفاده ای نمی شود).آنها همچنین از تلسکوپ رادیویی "آرایه بسیار بزرگ"(VLA) در نیومکزیکو برای مطالعه پس تاب رادیویی فلاشهای پرتو ایکس استفاده کردند.
تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا،تابش پرتو ایکس فلاشها
را مورد بررسی قرار داد.
:: ناسا ::
تلسکوپ رادیویی VLA،پس تابش رادیویی فلاشها
را مورد مطالعه قرار داد.
:: دی.فینلی / NRAO / AUI ::
دو فلاش پرتو ایکس که توسط گروه "بلوم" مورد مطالعه
قرار گرفت، قبلا توسط ماهواره ایتالیایی بپوساکس
کشف شده بودند.
:: آژانس فضایی ایتالیا / مرکز داده های علمی بپوساکس ::
تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا و VLA،مکان دقیق فلاشهای پرتو ایکس را برای تلسکوپ فضایی هابل ارسال کردند و هابل نیز با استفاده از این اطلاعات،کهکشانهای میزبان این فلاشها را شناسایی و مورد مطالعه قرار داد.مشاهدات هابل نشان داد که این فلاشها در کهکشانهای آبی رنگ و نسبتا جوانی واقع شده اند که در آنها،ستارگان جدید در حال شکل گیری است و در فاصله چندین میلیارد سال نوری زمین قرار دارند.
این گروه تحقیقاتی معتقد است فلاشهای پرتو ایکس،پرتوهای گامای کش آمده نیستند،بلکه "فلاشهای پرتو ایکس" و "فورانهای پرتو گاما" محصولاتی متفاوت از انفجار یک ستاره پرجرم هستند.
به گفته "درک فاکس" یکی از اعضای گروه از موسسه فناوری کالیفرنیا(Caltech)،اگر از زمین بطور مستقیم به قطب یک ستاره منفجر شده نگاه کنیم،جریان شدیدی از پرتوهای گاما را می بینیم که در حال حرکت به سمت ما هستند.حال اگر به همان ستاره منفجرشده،با زاویه نگاه کنیم شاید بجای پرتو گاما،پرتوهای ایکس ضعیف تری را مشاهده کنیم که از درون یک مخروط پهن و متلاطم آزاد می شوند.شاید هم یک ویژگی طبیعی مربوط به ستاره،عامل تعیین کننده در انتشار پرتو گاما یا پرتو ایکس از ستاره منفجر شده است.
تلسکوپ فضایی هابل،با استفاده از داده های ارسالی تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا و تلسکوپ رادیویی VLA،منبع فلاشهای پرتو ایکس را کهکشانهای آبی رنگی تشخیص داد که در فاصله چندین میلیارد سال نوری زمین قرار دارند.
:: ناسا ::
منبع خبر : www.astronomy.com
در همین رابطه بخوانید :