در حالیکه اسپیریت از چند روز پیش، حرکت در سطح مریخ و استفاده از ابزارهای علمی خود را آغاز کرده است، ارسال داده های علمی و فنی توسط این روبات کاوشگر موقتا با مشکل روبرو شده است!

به گزارش آزمایشگاه پیشرانش جت(JPL) ناسا در پاسادنای کالیفرنیا، اگرچه مریخ نورد "اسپیریت" دیروز چهارشنبه، اول بهمن ماه، به فرمانهای ارسال شده توسط گروه کنترل زمینی پاسخ داد ولی هیچ داده فنی و علمی به زمین ارسال نکرد!
مدیران این ماموریت هنوز هیچ توضیحی برای مشکل بوجود آمده در مریخ نورد ارائه نداده اند ولی به گفته آنها، برای کاوشگر "سوجورنر" نیز در جریان ماموریت "رهیاب مریخ" در تابستان 1376، چندین بار مشکلات ارتباطی مشابهی بوجود آمده بود.

ارتباط بعدی با کاوشگر "اسپیریت"، از طریق مدارگرد "نقشه بردار سراسر مریخ" (MGS) و سپس از طریق مدارگرد "ادیسه مریخ" که در حال گردش بدور این سیاره هستند برقرار خواهد شد. گروه کنترل زمینی همچنین می تواند در ابتدای نوزدهمین روز اقامت کاوشگر "اسپیریت" در سیاره سرخ و دقایقی پس از طلوع خورشید در آن، بصورت مستقیم از روی زمین به کمک آنتن قوی نصب شده بر روی کاوشگر با آن ارتباط برقرار کند.

از سوی دیگر، اولین بررسی های انجام شده توسط ابزارهای علمی مریخ نورد "اسپیریت" بر روی خاک و سنگ مریخ، شگفتی دانشمندان را برانگیخته است. اولین بار در روز سه شنبه (31 دی)، تصویربردار مایکروسکوپی این کاوشگر، تصاویری با دقت تفکیک بالا از یک توده خاکی که درست در جلوی محل فرود کاوشگر قرار داشت گرفت.

همچنین داده های علمی دو طیف سنج متصل به بازوی این روبات، یعنی طیف سنج های "موسبائر" و "پرتو ایکس ذره آلفا" نیز به زمین ارسال شد. طیف سنج موسبائر این کاوشگر، بطور غیر منتظره ای موفق به کشف ماده معدنی "اولیوین" در این توده خاکی شد که معمولا در برابر عوامل فرسایشی آب و هوایی مقاومت چندانی ندارد.
به گفته "گوستار کلینگل هوفر" مسوول اصلی طیف سنج موسبائر از دانشگاه "یوهانس گوتنبرگ" آلمان، این طیف سنج قادر به شناسایی انواع مختلف مواد معدنی آهندار است. به عقیده دانشمندان، در بسیاری از مواد معدنی موجود در مریخ آهن وجود دارد.

نکته تعجب برانگیز دیگر، سفتی نسبتا زیاد این توده خاکی است بطوریکه در تصاویر مایکروسکوپی گرفته شده از آن، قبل و بعد از تماس مستقیم صفحه طیف سنج موسبائر با سطح خاک، فشردگی یا اثر چندانی از تغییر شکل ذرات خاک دیده نمی شود! سوالی که پیش می آید این است که چه عاملی باعث چسبندگی نسبتا بالای این توده خاکی شده است؟
پاسخگویی به این سوال، بر عهده طیف سنج دیگر این کاوشگر، یعنی "طیف سنج پرتو ایکس ذره آلفا" است. این طیف سنج، تابش پرتو ایکس منتشر شده توسط نمونه های مریخ را اندازه می گیرد که با استفاده از آن می توان ترکیب عناصر خاک و سنگهای مریخ را شناسایی کرد.

بر اساس یافته های این طیف سنج، بخش اعظم عناصر موجود در این توده خاکی را سیلیکون و آهن تشکیل می دهد. همچنین مقادیر قابل توجهی کلر و گوگرد در این توده خاک وجود دارد که البته در نمونه ی خاک محلهای فرود کاوشگرهای وایکینگ 1 و 2 در سال 1354 و کاوشگر سوجورنر در سال 1376 هم پیدا شده بود. ترکیب یافت شده در خاک مریخ، با ترکیب خاک زمین بسیار تفاوت دارد. به عقیده برخی از دانشمندان، ممکن است نمکهای سولفات و کلراید به ذرات خاک مریخ چسبیده باشند. این نمکها یا مواد بجای مانده از تبخیر آب در مریخ و یا نتیجه ی فورانهای آتشفشانی هستند.

در طول ماموریت سه ماهه "اسپیریت"در مریخ، دانشمندان صرفا انبوهی از اطلاعات خام را دریافت می کنند که تحلیل نهایی آنها و بدست آوردن یافته های علمی معتبر، ممکن است ماهها بطول انجامد.