نمودارهاي فاينمن
اولين يگانگي نسبيت خاص و مكانيك كوانتومي توسط فاينمن به نام ”الكتروديناميك
كوانتومي ” براساس باروجرم الكترون ارائه شد.فاينمن پيش بيني عددي برخورد ذرات با هم را بوسيله نمودارهايش انجام داد. هر كدام از اين نمودارها معرف يك عبارت رياضي از يك بسط بسيارمشكل ميباشد.جملات بسط نامتناهي بودند!
باز بهنجارش نمودارها باعث حذف بينهايت ها و تعيين تراز هاي اتم هيدروژن شد.
GUT نظريه
پيوندي بين الكترون و نوترينو و كوارك برقرار ميكند. كوارك با گسيل يك ذره به الكترون تبديل ميشود.( يگانگي نيروي الكتروضعيف ونيروي قوي )
اين نظريه از آن جهت جالب بود كه ميتوانست صدها ذره را با فرض چند ذره تشكيل دهنده مانند كوارك ها و لپتون ها يگانه كند.
به مرور زمان كوارك هايي كپي كواركهاي قبلي كشف شدند .وجود كپي ها به اين معناست كه اين نظريه نمي تواند يك نظريه بنيادي جهان باشد
راه حل چيست؟
آنچه مورد نياز است عبارت است از نظريه اي كه حاوي جنبه هاي قوي نظريه هاي يگانگي بزرگ و ا لكتروديناميك كوانتومي بوده ، ولي مشكلات آن ها را نداشته باشد چند سالي است كه مقدمات چنين نظريه اي مطرح شده اما اغلب آن را جدي نپنداشته اند . نظريه اي كه به“ ابر ريسمان“ معروف
شده است. تئوري ريسمان اصلي فقط بوزون ها را توصيف ميكند پس الكترون و كوارك ها را شامل نميشود.
تئوري كه قادر به يگانه كردن تمام نيروها و ذرات باشد ،“ ابرريسمان ” نام گرفت.
نظريه ابرريسمان
توضيحي براي نظريه كوانتوم و نسبيت عام و يگانه كردن چهار نيروي موجود در طبيعت است.
قوانين نظريه ابرريسمان
1.هيچ نيرو يا ذره اي بنيادي تر از ديگري نيست.
2.نيروهاي اصلي و ذرات مد هاي نوساني مختلف ريسمان ها هستند.
به هر مدار ارتعاشي مي توان يك ذره را مرتبط ساخت . اين بيان كه شالوده مكانيك كوانتومي را نيز در بر داشت ، در نهايت ريسمان را به وجود آورد.
ريسمان ها جرم نداشتند و كشسان بودند ، و سر هاي آنها با سرعت نور حركت مي كرد(نسبيت را نقض نميكرد) هرچه كشش بيشتر بود جرم بيشتر مي شد . تعداد ارتعاشاتي كه يك ريسمان ميتوانست انجام دهد بي نهايت بود.از اين رو مي توانست همه ذرات ( هادرون هاي ) شناخته شده راتوصيف كند . به علاوه بر هم كنش هاي ذرات را هم مي توان به وسيله اضافه كردن ”حلقه ها ” توصيف كرد .
از آنجا كه يك سر يك ريسمان مي توانست به سر ريسمان ديگر متصل شود , پس دو سر يك ريسمان هم مي توانند به هم متصل شوند . كه در اين صورت يك ريسمان بسته تشكيل مي شود . بنابر اين دو نوع ريسمان وجود دارد : باز و بسته
چون اين نظريه براي تمام ذرات صادق بود بنابر اين بايد براي كوارك ها و باريون ها كه از سه كوارك تشكيل شده اند نيز توضيحي داشته باشد . بنا بر نظر " نامبو " و همكارانش كوارك ها به سر هاي ريسمان متصل شده اند . و در واقع اگر ريسمان پاره شود , در محل گسستگي يك كوارك ويك پاد كوارك تشكيل مي شود . براي باريون ها هم بايد يك ريسمان در نظر گرفت تا ريسماني سه سر داشته باشيم . و در هر سر آن يك كوارك در نظر بگيريم
علت موفقيت اين نظريه ، تقارنهاست كه واگرايي هاي موجود در نظريه الكتروديناميك كوانتومي را از بين ببرد.تنها شكل سازگار با اين نظريه به يك فضاي 26 بعدي نياز داشت(دنياي ما تنها چهار بعد دارد)
سعيده شيرين منش
عضو هيئت علمي انجمن اخترشناسي شيراز