علم نجوم كه براي پاسخ به سؤالات بيشمار انسان درباره جهان اطراف خود به وجود آمد، به دليل نياز به ابزارهاي بسيار پيشرفته، پيشران و موتور محرك ايجاد فناوريهاي نو شد و دانشهاي ديگر را براي پاسخ به نيازهاي خود توسعه بخشيد. علم نجوم منشأ نياز به ساخت برخي از پيشرفتهترين ابزارهاي علمي مانند تلسكوپهاي عظيم اپتيكي، راديويي و خورشيدي، ماهوارهها و تجهيزات كنترل از راه دور براي آزمون سطح سيارات دور بوده است.
سال آينده، سال جهاني نجوم نام گرفته است تا فعاليت دانشمندان اين رشته از علم ارج نهاده شود و بر تاثير اين علم در جامعه و نقش فرهنگ ساز آن بر آموزش و مشاركت عمومي بويژه جوانان تأكيد گردد.400 سال از اولين رصد با يك دوربين نجومي توسط گاليله ميگذرد و هم اكنون بيش از 130 كشور جهان در فعاليتهاي متنوع و گسترده سال جهاني نجوم فعالند. تأكيد فراوان در اين سال بر علم نجوم به عنوان يك فعاليت علمي جهاني در جهت صلح جهاني خواهد بود و دانشمندان و علاقهمندان به نجوم در اين سال بزرگترين شبكه بينالمللي نجومي را تشكيل داده تا همچون يك خانواده علمي جهاني با يكديگر همكاري كرده و از اين طريق به بنياديترين سوالهايي كه نوع بشر تاكنون پرسيده است، پاسخ گويند.
كشور عزيز ما ايران نيز همگام با جامعه جهاني در اين فعاليت عظيم مشاركت دارد. تفكر و تعمق در خلقت اجرام آسماني مورد تاكيد قرآن كريم قرار دارد و علم نجوم در ايران همواره مطلوب و شريف شمرده شده و تاريخ علم بر فعاليت گسترده منجمان ايراني و اسلامي در دوره طلايي تمدن اسلامي شهادت ميدهد. 750 سال از تأسيس رصدخانه مراغه به همت خواجه نصيرالدين طوسي ميگذرد و در اين فاصله علم نجوم به يكي از فعالترين و گستردهترين زمينههاي علوم طبيعي تبديل شده است. گرچه ايران به دلايل تاريخي پس از عبدالرحمن صوفي و رصدخانهاش در شيراز و خواجه نصيرالدين طوسي و رصدخانهاش در مراغه از پيشگامي تحولات نجومي به دور بوده، ولي به يمن انقلاب اسلامي پس از حدود 8 قرن تلاش روز افزون دانشمندان ايراني و گروههاي غير دولتي و موفقيتهاي افتخارآفرين نخبگان جوان كشور در سطح دنيا، پيوستن ايران به كشورهاي پيشگام در اين عرصه را نويد ميدهد.طرح رصدخانه ملي ايران به عنوان يك طرح كلان علمي در دست اجراست و انشاءالله در سال جهاني نجوم عمليات ساختماني آن در مناسبترين مكان نجومي ايران شروع خواهد شد.برنامه پيش روي كشور ما نيز مانند آنچه در جهان رخ داده منحصر به رصد اجرام آسماني و پديدههاي نجومي نخواهد بود. پيشرفت علم نجوم در ايران مستلزم دستيابي به دانش و فناوريهاي نو بوده و در 20 سال گذشته رشد بينظير در سطح همگاني داشته است و بر اساس اطلاعات موجود فعالترين گروههاي نجوم عمومي را در منطقه دارد. از اين رو، بايد در عرصههاي علمي حساس نيز به توسعه لازم دست پيدا كند.
با اجراي طرح رصدخانه ملي ايران كه مراحل آغازين خود را ميگذراند كشور ما صاحب يكي از قويترين تلسكوپهاي مورد استفاده در اين امر خواهد شد و در كنار آن با تكيه بر متخصصان علوم مختلف زمينه توليد دانش و فناوري را توسعه خواهد بخشيد. علم نجوم ايران نيز پس از قرنها ركود، بار ديگر ميرود تا در سال 1404 كه سال هدف در برنامه مبارك چشمانداز جمهوري اسلامي ايران است علاوه بر تبديل شدن به يكي از رشتههاي علمي فعال در ايران و منطقه، منشأ نياز به توسعه فناوري در ساير زمينههاي علوم و فناوريهاي نو شود.
پيشاپيش مناسبت بزرگ و يادمان مباركي كه پيش رويمان است را به منجمان و دانشپژوهان ارجمند اين رشته تهنيت عرض نموده و سال مسمي به آن را گرامي ميداريم.