محمدجواد ترابی
سرانجام گوگل با همکاری ناسا توانست نسخه جدید نرم‌افزار زمین خود را به نام گوگل‌ارث 5 با قابلیت نمایش مریخ همچون زمین و قابلیت سفر در زیر آب اقیانوس‌ها منتشر کند.
نسخه جدید گوگل ارث که عصر دوشنبه 14 بهمن / 2 فوریه به وقت ایران منتشر شد، تمامی سطوح خشکی و دریاهای زمین را آن‌گونه که از هواپیماها دیده می‌شود، نشان می‌دهد؛ همچون مسافران زیردریایی شما را به ژرفای آب اقیانوس‌ها می‌برد؛ می‌تواند شما را سوار بر فضاپیمایی به سیاره سرخ، مریخ، ببرد و درنهایت، شما را بر ماشین زمان سوار می‌کند تا تصاویر ماهواره‌ای زمین را در میان سال‌ها بنگرید! آیا برایتان جالب نیست که رشد شهرتان را در سال‌های اخیر همچون فیلمی در برابر چشمانتان ببینید! غوغای گوگل این بار نیز نشان داد که همچنان بی‌رقیب خواهد ماند.
نخستین نکته در نسخه جدید گوگل ارث، ظاهر جدید این نرم‌افزار است. با استفاده از گوگل‌ارث5، شما می‌توانید با گذر از عوارض زمینی، خود را به سطح اقیانوس‌ها برسانید و به نظاره کم و زیاد شدن عمق اقیانوس‌ها بنشینید. اگر کم‌کم از ارتفاع خود بکاهید تا به نزدیکی سطح آب برسید، دریاهای مواج را می‌بینید.
اگر علاقه‌مندید سفری به زیر آب داشته باشید، می‌توانید از امواج سطح آب دریاها نیز گذر کنید تا همان‌گونه که زیردریایی‌ها از اعماق آب اطراف خود را می‌بینند، با دنیای جدید گوگل‌ارث آشنا شوید. در بخش اقیانوس‌ها و اعماق آب، گوگل‌ارث5 انتخاب‌های مختلفی برای نمایش فیلم‌های اعماق آب از تهیه‌کنندگانی مانند نشنال ژئوگرافیک، بی‌بی‌سی و چندین سازمان دارای اطلاعات اعماق آب قرار دارد که می‌توان به تماشای آن نشست. بنابر اعلام رسمی گوگل، با ادغام این اطلاعات تاکنون 97درصد زیست‌کره زیر پوشش گوگل‌ارث قرار گرفته است. پیش از این تنها یک‌چهارم زمین که صرفا خشکی‌ها را دربرمی‌گرفت، زیر پوشش گوگل‌ارث قرار داشت.
مروری بر پیشرفت شهرسازی
آیا دوست دارید از وضعیت ساخت استادیوم محبوبتان در ظرف چند سال باخبر شوید؟ می‌توانید با کلیک روی دکمه ساعت روی چهره جدید گوگل‌ارث در زمان به عقب بروید! با این ماشین زمان می‌شود بزرگ شدن تهران را طی چند سال، آسفالت شدن راه‌های روستایی ایران و حتی ساخت بزرگراه‌ها را به راحتی پیگیری کرد.
برای دوست‌داران محیط‌زیست هم این نرم‌افزار محبوب‌تر از پیش شده، چرا که این فعالان سبز می‌توانند از این پس به استناد تصاویر ماهواره‌ای، از پیشروی آب دریا، میزان تخریب جنگل‌ها، پیشروی بیابان‌ها و خشک شدن دریاچه‌ها در سال‌های پیاپی بر صحت گفته‌های خود بیافزایند.
اگر علاقه‌مند المپیک هستید، پیشنهاد می‌کنم حتما سری به استادیوم‌های المپیک پکن بزنید و ساخت‌وساز آنها را به نظاره بنشینید. از همین حالا می‌شود حدس زد که معماران و شهرسازان، زمین‌شناسان، کارشناسان حوادث غیرمترقبه و دوست‌داران محیط‌زیست برای تحقیق پیرامون موضوع مورد مطالعه خود حتما به سراغ گوگل‌ارث5 خواهند آمد. شما فکر می‌کنید تغییر بافت سنتی شهرهای ایرانی در میان سال‌ها چگونه است؟
مریخ 3بعدی
نمای سه بعدی مریخ نیز کاری جدید از گوگل است که پیش از این فقط به صورت دوبعدی و آن هم آنلاین در وب‌سایت گوگل قابل نمایش بود. در گوگل‌ارث5 می‌توانید همچون زمین، از هر سو به سیاره سرخ بنگرید و علاوه بر تماشای دره سیرتیس بزرگ مریخ، به سراغ کوه سربرافراشته المپ بروید که با 27 کیلومتر ارتفاع، بلندترین کوه در سراسر منظومه شمسی است. اما این پایان کار نیست! می‌توانید تصاویری با وضوح بالا را از نقاطی که مدارگرد اکتشافی مریخ عکسبرداری کرده، ببینید. هم‌چنین می‌توانید مسیر عبور مدارگردهای مریخی اسپریت و آپورتونیتی را بر سطح مریخ پی بگیرید.
برنامه‌ریزی برای گردش با گوگل‌ارث
اما گوگل برای تکمیل بسته خدماتی خود، برای نخستین بار به کاربران اجازه داده که از مسیر حرکت خود در این نرم‌افزار، برنامه گردش (تور) درست کنند تا بتوانند گردش‌های خود را در گوگل‌ارث با بقیه به اشتراک بگذارند. این کار گوگل‌ارث در ارائه خدمات ساخت گردش، بی‌شک در پاسخ به انتشار نرم‌افزار تلسکوپ جهان‌گستر مایکروسافت (Worldwide Telescope) است که علاوه بر امکان ساخت گردش با ابزارهای بسیار مناسب، برای نخستین بار، استفاده از داده‌ها به صورت آفلاین نیز ممکن شد.
هم‌چنین به‌نظر می‌رسد قابلیت نمایش سه بعدی مریخ نیز در نسخه جدید، بیشتر به سبب پیشی‌گرفتن از رقیب دیرینه، مایکروسافت، صورت گرفته است تا خواست علاقه‌مندان گوگل‌ارث. مایکروسافت، سال گذشته با ارائه نرم‌افزار تلسکوپ جهان‌گستر، عمده منجمان و علاقه‌مندان آسمان را به سوی خود کشاند.
رقابت شدید با مایکروسافت
این اقدام مایکروسافت در طراحی نرم‌افزاری رایگان برای علاقه‌مندان نجوم با پاسخ گوگل 5 در نمایش سه بعدی مریخ مواجه شد، ولی در عمل گوگل مشتری‌های خود را برای نمایش آسمان از دست داده است. تلسکوپ جهان‌گستر، تنها نرم‌افزار رایگان و آنلاین در سراسر جهان است که می‌تواند زمینه آسمان را در تمامی طول‌موج‌های رصدشده نشان دهد و در کنار آن با نمایش مجموعه تصاویر بی‌نظیری از تلسکوپ‌های فضایی و برتر زمینی و حتی قابلیت کنترل تلسکوپ و نمایش تمامی سیارات منظومه‌شمسی، خود را گزینه محبوب منجمان کرده است. این، هدفی است که گوگل هنوز هم به آن دست نیافته است.
علاوه بر این، گوگل بر خلاف مایکروسافت از نمایش زمین واقعی در نماهای وسیع، آن‌گونه که از فضا دیده می‌شود، همچنان عاجز است و زمین را همچون توپی هزارتکه از تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد. اما در نماهای نزدیک، کیفیت تصاویر گوگل به مراتب بهتر از تصاویر سطح زمین نرم‌افزار تلسکوپ جهان‌گستر است.
چگونه گوگل‌ارث5 را دانلود کنیم؟
دانلود از سایت گوگل http://earth.google.com یا http://www.download.com/google-earth/?tag=mncol
به نظر می‌رسد از این پس کاربران اینترنتی برای زیر ذره‌بین گرفتن زمین و مریخ، از گوگل‌ارث5 با پوشش 97درصدی زیست‌کره و نمایش سه بعدی مریخ استفاده می‌کنند؛ در حالی که برای تماشای آسمان هنوز تلسکوپ جهان‌گستر مایکروسافت یکه‌تاز است.