فاطمه اثنی عشری

"تصور کنید روی ماه نشسته اید و پشت سرتان منظره ای از طلوع زمین و در کنارتان گیاهی سبز با تک گل خوشرنگی روی آن دارید که در اتاقک کوچکی  با سقف گنبد ی قرارگرفته است "

اینها سخنان MacCallum Taber  مدیر شرکت توسعه فضایی Paragon است. او می گوید:" فکر میکنم   این منظره ای خارق العاده است"

اما  منظره خیالی نخستین گل ماه  احتمالا تا سال 2014 به واقعیت می پیوندد. شرکت Paragon با همکاری  شرکت  ادیسه ماه "Odyssey Moon" یکی دیگر از شرکت کنندگان در رقابت  Google Lunar XPRIZE  برای ساخت  اولین گلخانه زیستی بر روی سطح ماه فعالیت میکنند . MacCallum می افزاید:" ما قبلا توانسته ایم گیاهانی را در فضا پرورش دهیم اما این نخستین تلاش ما برای پرورش یک گیاه در دنیایی دیگر است واین نه تنها یک منظره فوق العاده که یک موضوع جالب علمی نیز هست."

ادیسه ماه  یکی از تیم های شرکت کننده در رقابت Google Lunar X PRIZE برای به دست آوردن جایزه 30 میلیون دلاری آن است . برنده این رقابت تیمی است که به طور خصوصی(غیر دولتی) بتواند رباتی به ماه بفرستد که  قابلیت 500 متر جابه جایی و ارسال عکس ، فیلم و داده را به زمین داشته باشد. واحتمالا یکی از تصاویر ارسالی ، تصویر خیالی توصیف شده خواهد بود...

تصویری  خیالی از ماه نشین  شرکت ادیسه ماه

شرکت Paragon   چندین سال است که مشغول فعالیت روی پروژه های زیستی فضایی است.  این شرکت  محموله ای  حامل اولین حیوانات زنده را به فضا فرستاد که چرخه طبیعی زندگی خود را در ایستگاه فضایی میر طی کردند. و همچنین در آزمایشهای زیستی که در ایستگاه فضایی بین المللی صورت گرفت مشارکت داشت. این شرکت هم اکنون در پروژه ی توسعه سیستمهای کنترل دما و تجهیزات حیاتی فضاپیما های Orion و   Altairکه به منظور انتقال انسان به ماه طراحی می شوند با ناسا همکاری می کند.

اما به گفته MacCallum  ماه دشتی وسیع و سرد برای روییدن گیاه است . نکته جالب علمی آن اینجاست که ما تا به حال گیاهان را در شرایط گرانشی مناسب (1g) و یا  شرایط بی وزنی در فضا پرورش داده ایم . اما واقعا نمی دانیم  وضعیت رویش گیاه در شرایطی که تنها کسری از گرانش لازم موجود است چطور می تواند باشد . آیا یک ششم گرانش برای  ادامه فعالیت یک گیاه( مانند فعالیت هایی که در زمین دارد) کافی است یا نه؟

تصویری خیالی از اقامت گاه احتمالی روی ماه

این پروژه می تواند اطلاعات بیشتری به منظور ساخت  پایگاه های آینده روی ماه در اختیار ما قرار دهد و در ساخت اقامت گاه هایی که  احتمالا مواد غذایی مورد نیازبرای آنها به وسیله گلخانه های فضایی تامین می شود ما را یاری کند.

دکتر Volker Kern مدیر پروژه Paragon   سفرهای فضایی انسانی ناسا و مجری آزمایشات رشد گیاه در فضا و شاتل های فضایی آمریکا در این مورد میگوید:" گیاهان در شرایط گرانشی صفر و البته در گرانش زمین رشد می کنند اما چیز یکه برای ما اهمیت دارد آگاهی از اثرات محیطی ماه و گرانشی معادل یک ششم گرانش زمین روی رشد گیاهان است."

دکتر Chris McKay از دانشمندان سیاره ای ناسا  و یکی از حامیان این پروژه  که پروژه "واحه ای در ماه" نیز نامیده می شود میگوید:" رشد یک گیاه از دانه و کامل شدن چرخه زندگی آن در جهانی دیگر می تواند گامی علمی در جهت انتشار حیات در ماورای زمین باشد بنابراین هرچه زودتر اقدام کنیم بهتر است."

MacCallum میگوید:" تجهیزات مورد نیاز برای احداث یک گلخانه مثل دستگاه مبدل کربن دی اکسید با اکسیژن و موادی که نور خورشید را عبور میدهد اما از عبور اشعه های مضر آن جلوگیری میکند هم اکنون در حال کار هستند و ما به سوی داشتن یک گلخانه کوچک پیش می رویم ولی با این حال با پروژه پیچیده ای روبه رو هستیم."