محمود حاج‌زمان: آیا می‌دانید بدترین کابوس برای یک فضانورد چیست؟ اینکه درمانده و تنها و بدون کمک، دور از فضاپیمای خود در فضا شناور شود و هیچ امیدی برای نجات نداشته باشد. اما اکنون می‌توان با استفاده از پرتوهای کِشنده که از هیچ فیزیک عجیب و غریب و خارق‌العاده‌ای نیز استفاده نمی‌کند، بر این مشکل غلبه کرد. پرتوهای کِشنده یا Tractor Beam، همان پرتو نوری است که در فیلم‌های علمی-تخیلی از سفینه به بیرون می‌تابد و اجسام را به درون سفینه می‌کشد. اما بر خلاف فیلم‌های علمی-تخیلی، این مجرای نوری تنها یک لیزر است که پیشرانه‌های کوچکی را که بر روی لباس فضایی تعبیه شده، تبخیر می‌کند تا فضانورد آواره را به سمت امنیت و آرامش هل بدهد.
به گزارش نیوساینتیست، این ایده نخستین بار سال گذشته شکل گرفت، زمانی که جان سینکو، مهندس دانشگاه ایالتی اوهایو در کارولینای جنوبی، آن را به عنوان یک راه برای خارج کردن زباله‌های فضایی از مدار ارائه کرد. اکنون به کمک کلیفورد شلشت از انستیتو مصالح، نیرو و پیچیدگی کارولینای جنوبی، سینکو یک نمونه اولیه را آماده کرده که می‌تواند فضانوردان گمشده را در فضا نجات دهد.
در طرح اصلی سینکو، یک سفینه پیشرانه‌هایی با دو نوع سوخت حمل می‌کرد که هر کدام به یک طول‌موج لیزری متفاوت واکنش نشان می‌داد. برای راه انداختن یک پیشرانه، یک پرتو لیزر به آن تابیده می‌شد تا سوخت تبخیر شود و با ایجاد نیروی پیشرانش، سفینه را به یک مسیر جدید هل بدهد. سوخت‌ها در جهت‌های مختلف شلیک می‌شوند و در نتیجه می‌توان سفینه را هدایت کرد.
سینکو و شلشت می‌گویند که اگر ابعاد این پیشرانه زباله‌های فضایی را کوچک کرد و به اندازه مناسب برای لباس فضایی درآورد، با تعبیه لوله‌هایی که سوخت را به دور از فضانورد تخلیه می‌کند، می‌توان ابزاری داشت تا فضانوردی را که در حال رفتن به اعماق فضا است به سوی سفینه‌اش باز گرداند. حتی می‌توان این پیشرانه‌های کوچک را در جعبه‌ابزار فضانوردها تعبیه کرد.
سیستم‌های نجات فعلی –کمندهای گازی یا فنری که می‌توان آنها را به سمت فضانورد شلیک کرد- نمی‌توانند به فاصله‌ای بیش از 100 متر دست یابند. فضانوردانی که در خارج از ایستگاه فضایی بین‌المللی کار می‌کنند نیز همیشه باید یک کوله‌پشتی جت‌دار مجهز به پیشرانه‌های نیتروژنی بپوشند. اما هیچ‌کدام از این وسایل ایمنی نمی‌توانند به فضانورد ناتوان یا بیهوش کمک کند. اما پرتوهای کِشنده می‌تواند بر تمام این مشکلات فائق آید.
محاسبات سینکو و شلشت نشان می‌دهد که تکنیک آنها کار می‌کند. با تابیدن یک لیزر دی‌اکسید کربن بر روی 1 کیلوگرم پیشرانه به مدت 200 ثانیه، آنها گمان می‌کنند که می‌توانند یک فضانورد را با سرعت یک متر بر ثانیه به سلامت به سمت سفینه‌اش بازگردانند. اما در عین حال آنها هشدار می‌دهند که برای اجتناب از شتاب‌گیری فضانوردان و آسیب دیدن آنها در اثر برخورد با دیواره فضاپیما، مراقبت‌های دقیق و متعددی باید انجام شود.
ریچارد هولداوی، رییس بخش فضایی آزمایشگاه رادرفرود آپلتون انگلستان می گوید: «در حالی‌که این ابزار خیلی گیج‌کننده و بلااستفاده به نظر می‌رسد، ممکن است واقعا چیز به درد بخوری در آن وجود داشته باشد. ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم، شاید این ابزار کار کند.»