محمود حاج‌زمان
برندگان سومین مسابقه بین‌المللی عکاسی زمین و آسمان با موضوعیت اهمیت آسمان‌های تاریک معرفی شدند. سازمان دهندگان این مسابقه، پروژه‌های بین‌المللی جهان در شب (TWAN) و ماه نجوم جهانی (GAM) هستند. این مسابقه توسط TWAN و Dark Skies Awareness در سال 2008 / 1387 و به عنوان یک برنامه منطقه‌ای بنیان‌گذاری شد، اما در سال 2009 / 1388 و طی سال جهانی نجوم، به یک تلاش بین‌المللی تبدیل شد. تمام عکس‌های شرکت‌کننده در مسابقه امسال پس از سال 2011 / 1390 گرفته شده‌اند و در تمام آنها سبک عکاسی TWAN -که هم‌زمان در بر دارنده آسمان و زمین است- لحاظ شده است. در این سبک عکاسی نجومی، عناصر آسمان شب با پس‌زمینه‌ای از افق زمین به همراه یک نشان یا موقعیت مکانی برجسته ترکیب می‌شوند؛ سبکی که با نام عکاسی نجومی منظره‌ای نیز شناخته می‌شود. در این مسابقه، عکس‌ها در دو بخش «زیبایی آسمان شب» و «بر علیه نورها» مورد قضاوت قرار می‌گیرند. با هم عکس‌های برگزیده این دوره را تماشا می‌کنیم.
رتبه اول، بخش زیبایی آسمان شب
این تصویر چشم ماهی از دنباله‌دار Lovejoy موفق شد تا جایزه نخست مسابقه را در بخش زیبایی آسمان شب برای جیا هائو به ارمغان بیاورد. وی این عکس را در یک روستای دورافتاده در خارج از شهر پرث استرالیا شکار کرده است. وی در خصوص این عکس می‌گوید: «با توجه به محدودیت تهیه جا به دلیل فصل تعطیلات، من مجبور شدم تا برای دو روز در یک ماشین کرایه‌ای بخوابم و تنها نان بخورم. با وجود تمام پول‌ها و تلاش‌هایی که در راه شکار این دنباله‌دار صرف کردم، خوشبختانه دنباله‌دار من را مایوس نکرد. در امتداد راه شیری جنوبی، دنباله‌دار لاوجوی چنان درخشان بود که بر روی زمین سایه انداخته بود... تصویری که اشک شوق را برای من به ارمغان آورد.»
رتبه اول، بخش بر علیه نورها
دسامبر / آذرماه قبل، نورهای شهر اینسبروک در دره‌های آلپ واقع در اتریش، همانند استخری از طلای مذاب به نظر می‌رسید. نوربرت اسپن این عکس را در طی یک پیاده‌روی نجومی برای مشاهده و عکاسی از ستارگان در حین بالا رفتن از کوه پاتسچرکوفل انداخته است.
وی می‌گوید: «مزیت بزرگ کوه‌های آلپ این است که اگر شما به پشت خط الراس بعدی بروید، آسمان دوباره تاریک می‌شود. بنابراین علی‌رغم وجود شهر اینسبروک، ما هنوز نقاط زیادی را با یک آسمان بسیار تاریک در اختیار داریم.»
این عکس در بخش مربوطه تحسین‌های زیادی را برای عکاس آن به ارمغان آورد. بابک امین تفرشی، بنیان‌گذار سایت TWAN و از داوران مسابقه در خصوص بخش بر علیه نورها می‌گوید: «عکس‌های این بخش نسان می‌دهند که آسمان پرستاره چقدر مهم و حیرت‌آور است و چطور زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، و همچنین نشان می‌دهد که مشکل آلودگی نوری تا چه حد بد شده است.»
رتبه دوم، بخش زیبایی آسمان شب
این عکس با نوردهی طولانی چرخش ستارگان را برفراز Tre Cime di Lavaredo، سه قله در سلسله جبال دولومیت -یکی از مناطق میراث جهانی سازمان ملل در شمال شرقی ایتالیا- به تصویر کشیده است. در همین حال، نور ماشین‌ها جاده‌های موجود را روشن کرده است. عکسی که رتبه دوم را برای کریستف اوتاوا از آلمان به ارمغان آورد.
رتبه دوم، بخش بر علیه نورها
لوییز آرژریچ از آرژانتین شیفته این قوس راه شیری شده است که گویی دارد شکل تپه‌های زیر خود را تقلید می‌کند. این عکس تمام‌نما (Panorama) علی‌رغم وجود آلودگی نوری شهرهای نزدیک، ابرهای ماژلانی -دو کهکشان کوتوله که قمرهای راه شیری هستند- را نیز به تصویر کشیده است.
به گفته امین تفرشی، دوربین‌های دیجیتال امروزی همراه با برنامه‌های پیشرفته چندکاره نجومی علاقمندان زیادی را به حوزه عکاسی آسمان شب کشانده است. وی می‌افزاید: «متاسفانه بخش اعظمی از عکاسانی که به عکاسی از مناظر شبانه علاقه دارند با اخترشناسی، و در نتیجه نمود و رنگ‌های طبیعی آسمان شب آشنایی کمی دارند.» برای مثال، بسیاری از عکس‌های ارسالی کهکشان راه شیری رد شدند؛ به این دلیل که نوار ستارگانی را که به طور طبیعی زرد کمرنگ هستند، به رنگ‌های آبی، قرمز، و بنفش روشن نشان می‌دادند.
امین تفرشی می‌گوید: «اگر شما عکسی از یک غروب آبی را منتشر کنید، کاملا واضح است که دوربین یا چاپ عکس شما مشکل بزرگی داشته است؛ و یا شما نخستین انسانی هستید که از روی مریخ به این منظره نگاه می‌کنید. عکس‌های برنده آنهایی نیستند که رنگ‌های عجیب و اشباع را ارائه می‌دهند، بلکه عکس‌هایی هستند که در مکان صحیح و زمان صحیح گرفته شده‌اند.»
رتبه سوم، بخش زیبایی آسمان شب
همانند پیکان‌هایی که به سوی آسمان نشانه رفته‌اند، صخره‌های آرکتیک هنج در رائوفارهوفن ایسلند در مقابل شفق‌های قطبی قد علم کرده‌اند. آرکتیک هنج نسخه مدرن استون‌هنج انگلستان محسوب می‌شود، که تخته سنگ‌های آن در راستای نجومی انقلاب تابستانی قرا گرفته‌اند. عکاس این تصویر، استفان وتر از فرانسه است.
رتبه سوم، بخش بر علیه نورها
در این عکس که توسط لوک پرات و در جزیره Reunion فرانسه در اقیانوس هند گرفته شده است، به نظر می‌رسد که دنباله‌دار لاوجوی در حال شیرجه زدن به سمت افق است. همچنین می‌توان در این عکس نفوذ نور فلق و همچنین نور منطقه‌البروجی را به درون تصویر مشاهده کرد.
به گفته امین تفرشی، مسابقه امسال سرشار از تصاویر دنباله‌دار لاوجوی بود که در طی دسامبر 2011 / آذر 1390 نمایش خیره‌کننده‌ای را در آسمان نیمکره جنوبی به راه انداخت. چنین دنباله‌دارهای درخشانی در هر دهه تنها یک یا دو بار ظاهر می‌شوند.
رتبه چهارم، بخش زیبایی آسمان شب
مجسمه‌های یخ زده‌ای که در این عکس مشاهده می‌کنید، در حقیقت درختان جنگل پوشیده از برفی هستند که توسط نور ماه روشن شده است. بخشی از صورت فلکی آشنای شکارچی در آسمان بالای درخت پیش‌زمینه دیده می‌شود. عکاس این تصویر، توماس نودرت از آلمان است.
رتبه چهارم، بخش بر علیه نورها
از فراز این نقطه از بخش اتریشی آلپ می‌توان روشنایی یک پناهگاه اسکی‌بازان را دید که به رقابت با نور ستارگان برخاسته است. نوربرت اسپن، عکاس این تصویر می‌گوید: «خوشبختانه برای افرادی که در نزدیکی این پناهگاه اسکی‌بازان هستند، از ساعت 10:30 شب چراغ‌های مرکز خاموش می‌شود و آسمان به زیبایی طبیعی خود باز می‌گردد.»
امین تفرشی نیز می‌گوید: «آلودگی نوری... تنها یک مشکل نجومی نیست. این مساله همچنین اتلاف بزرگ انرژی است و همانند سایر اشکال آلودگی، اکوسیستم‌ها را مختل می‌کند و اثرات مضری برای سلامتی دارد.»
رتبه پنجم، بخش زیبایی آسمان شب
جاده‌ای روستایی در وایومینگ آمریکا که به موازات کهکشان راه شیری کشیده شده است، تصویر زیبایی از یک چشم‌انداز تابستانی را نشان می‌دهد که توسط اریک هاینز گرفته شده است. هاینز در خصوص این عکس می‌گوید: «گذراندن شب‌ها در زیر ستارگان دور افتاده‌ترین مناطق آمریکا، چیزی است که من را به جلو می‌راند.»
امین تفرشی می‌گوید: «در عکاسی زمین و آسمان ما چیزهایی را شکار می‌کنیم که اساسا برای چشمان غیرمسلح قابل مشاهده هستند. تلاش اصلی نشان دادن چیزی است که توسط چشمان عکاس در صحنه تجربه می‌شود.»
رتبه پنجم، بخش بر علیه نورها
در حالی‌که ستارگان در آسمان سوسو می‌زنند، ماه درخشان سایه‌های بلندی را بر فراز خرابه‌های باستانی ایران پهن می‌کند. این عکس توسط مجید قهرودی گرفته شده است.
به گفته امین تفرشی، علاوه بر ترویج آموزش نجوم و پررنگ کردن مساله آلودگی نوری، دیگر پیام مهم مسابقه که از تماشای تمام عکس‌ها از سراسر دنیا به ذهن متبادر می‌شود، این است که یک سقف واحد بر فراز سر تمام انسان‌ها گسترده است. وی می‌گوید: «در زیر این سقف، تمام ملل تنها یک خانواده واحد در یک خانه مشترک هستند. آسمان شب پلی است که می‌تواند ما را به هم نزدیک کند.»
