محمود حاج‌زمان:

اخترشناسان موفق شده‌‌اند تا بزرگ‌ترین کهکشان مارپیچی دنیا را کشف کنند، کهکشانی که پنج برابر بزرگ‌تر از کهکشان راه شیری ماست.
به گزارش ساینتیفیک‌آمریکن، صاحب این عنوان کهکشان NGC 6872 است؛ کهکشان مارپیچی بسته‌ای که در فاصله 212 میلیون سال نوری از زمین، و در صورت فلکی طاووس قرار دارد. فاصله میان دو بازوی مارپیچی عظیم این کهکشان 522 هزار سال نوری است، که بسیار بیشتر از فاصله 100 هزار سال نوری بازوهای کهکشان ما است.
کهکشان NGC 6872 برای ده‌ها سال جزو بزرگ‌ترین کهکشان‌های مارپیچی شناخته شده دنیا رده‌بندی شده بود. اما تنها پس از مطالعه و بررسی دقیق داده‌های جمع‌آوری شده توسط گروهی از پیشرفته‌ترین ابزارهای علمی حال حاضر دنیا، از جمله فضاپیمای کاوشگر تکامل ناسا (GALEX) بود که این کهکشان توانست این افتخار را از آن خود کند.
رافائل یوفراسیو، دانشمند ارشد مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا می‌گوید: «بدون توانایی GALEX برای شناسایی نور فرابنفش ستارگان جوان‌تر و داغ‌تر، هرگز نمی‌توانستیم وسعت کامل این سیستم فریبنده کیهانی را تشخیص دهیم.» البته یوفراسیو تاکید می‌کند که شاید کهکشان‌های مارپیچی بزرگ‌تر از NGC 6872 آن بیرون وجود داشته باشند، که هنوز منتظر هستند تا ما آنها را شناسایی و به دقت مطالعه کنیم.
اندازه عظیم NGC 6872 و ظاهر عجیب آن، نتیجه اندرکنش گرانشی این کهکشان با همسایه‌ای کیهانی به نام IC 4970 است که تنها 20 درصد NGC 6872 جرم دارد. شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای نشان می‌دهد که IC 4970 در حدود 130 میلیون سال قبل ملاقاتی نزدیک با کهکشان NGC 6872 داشته و باعث تحریک موجی از فعالیت‌های کیهانی در بخش‌های خاصی از این کهکشان شده است.

دویلیا دی‌ملو، استاد اخترشناسی دانشگاه کاتولیک آمریکا در واشنگتن می‌گوید: «بازوی شمال شرقی کهکشان NGC 6872 آشفته‌تر است و در اثر شکل‌گیری ستارگان موج برداشته است. اما در انتهای این بازو، که تنها در نور فرابنفش قابل مشاهده است، جرمی وجود دارد که به نظر می‌رسد یک کهکشان کوتوله کشندی باشد؛ مشابه پدیده‌ای که در سایر منظومه‌های که با هم اندرکنش و تعامل دارند مشاهده می‌شود.»
میله کهکشان NGC 6872، که بازوهای کهکشان را به نواحی مرکزی آن متصل می‌کند، نیز بسیار عظیم است. با شعاعی به بزرگی 26 هزار سال نوری، این میله حدود دو برابر بزرگ‌تر از میله کهکشان‌های مارپیچی اطراف آن است. هیچ مدرکی دال بر شکل‌گیری ستارگان جدید در میله کهکشان NGC 6872 وجود ندارد، که به این معناست که این کهکشان میلیاردها سال پیش شکل گرفته است.
ماموریت 150 میلیون دلاری GALEX در آوریل سال 2003 / فروردین 1382 به فضا پرتاب شد، تا به مطالعه تاریخچه شکل‌گیری ستارگان در جهان بپردازد. ناسا تامین مالی این ماموریت را در فوریه 2011 / بهمن‌ماه 1389 متوقف کرد، و در ماه می 2012 / اردیبهشت 1391 افسار این فضاپیما را به انستیتو فناوری کالیفرنیا (کلتک) سپرد؛ که ماموریت را با استفاده از سرمایه‌گذاری خصوصی ادامه می‌دهد.