بیشتر شرکت کنندگان با توجه به شناخت مجله نجوم از منجمان آماتور باتجربه کشور دعوت خواهند شد. در صورتی که شما هم از رصدگران توانا در رصد اجرام غیر ستاره ای و مایل به شرکت در این برنامه هستید و تا پایان بهمن دعوت نامه ای دریافت نکردید حتماً با دفتر مجله نجوم تماس بگیرید.
با این حال برای شرکت در ماراتن مسیه لازم نیست حتماً آسمان شب را مثل کف دست بشناسید! اگر اطلاعات اولیه ای درباره رصد و کار با تلسکوپ و دوربین دوچشمی و نقشه آسمان دارید، به رصد آسمان علاقه مندید و تلسکوپ یا دوربین دوچشمی مستقر روی سه پایه دارید و از هم مهم‌تر تمایل دارید در ماراتن مسیه شرکت کنید با دفتر ماهنامه نجوم در ساعات اداری روزهای شنبه تا چهارشنبه با شماره های زیر تماس بگیرید:
88286932 و 88286934 با کد 021 تهران
تذکر 1: با توجه به ظرفیت محدود برنامه اولویت با افرادی است که زودتر ثبت نام کنند.
تذکر 2: افرادی که زودتر ثبت نام کنند علاوه بر پرداخت هزینه کمتر، احتمال اینکه در گروهی با سرگروه دلخواهشان قرار بگیرند بیشتر است.
شارل مسیه (1730 تا 1817 میلادی)
ماراتن مسیه چیست؟
ماراتن مسیه نوعی رقابت مسالمت آمیز است میان جمعی از رصدگران اعماق آسمان که از چند دهه پیش در نقاط مختلف جهان برگزار می‌شود. از نیمه اسفند تا نیمه قروردین هر سال، خورشید در جایی از دایره البروج قرار می‌گیرد که تقریباً امکان رصد 110 جرم فهرست غیر ستاره ای در فهرست شارل مسیه، اخترشناس فرانسوی، در طی یک شب از غروب تا طلوع آفتاب مهیا می‌شود. این برنامه ای است به یادبود تلاش‌های علمی این اخترشناس در فهرست کردن زیباترین اجرام قابل مشاهده از نیمکره شمالی و به انگیزه یک فعالیت گروهی در تلاش برای افزایش مهارت در رصد ژرفای آسمان شب.
شرایط و تجهیزات لازم برای شرکت در ماراتن مسیه
- همراه داشتن ابزار اپتیکی شامل تلسکوپ یا دوربین دوچشمی با قطر شیئی حداقل 60 میلیمتر
- همراه داشتن نقشه و اطلس مناسب آسمان شب از هر نوعی که به نظر رصدگر مناسب است.
- داشتن مهارت و اطلاعات اولیه نجومی در زمینه پیدا کردن صورت‌های فلکی و یافتن اجرام آسمانی با تلسکوپ به کمک اطلس آسمان.
- لباس گرم و تجهیزات مناسب برای یک شب اقامت در کویر: کفش مناسب پیاده روی، بادگیر، کیسه خواب، زیرانداز، کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه آفتاب گیر، کاپشن ضخیم، بادگیر، کلاه، دستکش، جوراب ضخیم، چادر انفرادی یا گروهی.
- ناهار روز اول به صورت سرد را همراه داشته باشند. همچنین مقدار محدودی خوراکی و یک بطری یا قمقمه آب برای مواقع اضطراری. بقیه وعده های غذایی و میان وعده‌ها به طور کامل در طول برنامه ارائه خواهد شد.
تذکر 1: استفاده از نرم افزارهای آسمان نما مانند استاری نایت در لپ تاپ و تبلت به دلیل ایجاد آلودگی نوری در محوطه رصدگاه و ایجاد مزاحمت برای سایر رصدگران مجاز نیست. مگر آنکه رصدگر تدبیری اتخاذ کند که نور لپ تاپ برای دیگران مزاحمت ایجاد نکند.
تذکر 2: رصدگرانی که از تلسکوپ‌های با قطر شیئی 10 اینچ و کمتر استفاده می‌کنند، می‌توانند با تشکیل گروه های دو نفره ثبت نام کنند. در صورت استفاده از تلسکوپ‌های با قطر 12 اینچ و بیشتر تشکیل گروه 3 نفره بلامانع است. اما شرکت کنندگان در رده دوربین‌های دوچشمی فقط به صورت انفرادی می‌توانند شرکت کنند.
تذکر 3: شرکت کنندگانی که مایل به استفاده از چادر برای کمپینگ در کاروانسرا باشند، می‌توانند با پرداخت هزینه 10 هزار تومان علاوه بر هزینه ثبت نام، از چادرهای استاندارد کمپینگ متعلق به موسسه آفتاب کلوت استفاده کنند.
تلاش رصدگران در هفتمین ماراتن مسیه ایران بر بام قصر بهرام - عکس از بابک امین تفرشی
همان طور که در ادامه و در بخش تاریخچه ماراتن مسیه در ایران آمده است، در سال‌های گذشته به منظور تقویت، آموزش و ایجاد حس رقابت در رصدگران، ماراتن مسیه به ابتکار برگزارکنندگان این رقابت، در قالب گروه‌هایی اجرا می‌شد که داورانی بر صحت کار رصدگران در طول شب نظارت می‌کردند و به کیفیت کار آن‌ها امتیاز می‌دانند. این داوران از بین باتجربه‌ترین منجمان اماتور انتخاب می‌شدند. گاهی نیز تعدادی اجرام بیشتر از فهرست‌های دیگر نظیر فهرست عمومی جدید (NGC)برای بالاتر بردن سطح رقابت به 110 جرم فهرست مسیه افزوده می‌شد. برخی مواقع این اجرام فقط چند ساعت پیش از شروع ماراتن اعلام می‌شد تا سطح دشواری و رقابت بیشتر شود. و البته چنین ترفندهایی گاهی به بالابرفتن سطح استرس در شرکت کنندگان و داوران می‌انجامید. این در حالی است که اصولاً هدف از برگزاری ماراتن مسیه در بیشتر گروههای نجوم آماتوری در جهان، گرد هم آمدن تعداد زیادی از رصدگران خبره در یک شب از سال با هدف رصد اجرام فهرست مسیه است و آموختن از یکدیگر و بهره مندی از زیبایی‌های آسمان شب در یک تلاش جمعی است.
ماهنامه نجوم قرار است به جای ایجاد یک رقابت تنگاتنگ، فقط ماراتن مسیه برگزار کند.
تمام شرکت کنندگان و اعضای تحریریه ماهنامه نجوم در اولین تجربه خود از برگزاری ماراتن مسیه به سبک رایج در جهان، به مدت یک شب از غروب آفتاب 24 اسفند تا طلوع آفتاب 25 اسفند 110 جرم فهرست مسیه را به یاد تلاش های علمی شارل مسیه در دو قرن پیش یک به یک رصد خواهند نمود. شرکت کنندگان در قالب گروه‌هایی که سرگروه آن یکی از اعضای باتجربه در تحریریه ماهنامه نجوم یا از برندگان و داوران اولین ماراتن مسیه است بر بام قصر بهرام در شامگاه 24 اسفند مستقر خواهند شد. گروه‌ها با راهنمایی سرگروه و ضمن یاری رساندن به یکدیگر تا صبح زیباترین اجرام فهرست مسیه را بدون اضطراب و نگرانی از برنده شدن یا نشدن رصد خواهند کرد. اگر رصدگری مهارت و دانش ضعیف‌تری در یافتن اجرام مسیه داشته باشد، سرگروه او که از رصدگران باتجربه تحریریه ماهنامه نجوم است به همراه دیگر اعضای علاقه مند در هر گروه او را یاری خواهند کرد تا بتواند از فرصت حضور در ماراتن و رصد اجرام مسیه بیشتر استفاده کند. سپس هر رصدگر نام اجرامی را که رصد می‌کند یادداشت می‌کند تا در پایان بتواند بشمرد چند جرم از 110 جرم فهرست مسیه را رصد کرده است. ماهنامه نجوم برای هر رصدگر در پایان ماراتن گواهی حضور در ماراتن مسیه با ذکر تعداد جرمی که آن رصدگر مدعی است در طول شب رصد کرده صادر خواهد نمود.
تیم برگزارکننده دومین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم
سرپرستی دومین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم بر عهده کاظم کوکرم است و دیگر اعضا و همکاران تحریریه ماهنامه نجوم او را یاری می‌کنند. کاظم کوکرم هم اکنون دبیر تحریریه ماهنامه نجوم است و پیش از این از برندگان چهارمین ماراتن مسیه بود که به همت شاخه آماتوری برگزار شده بود. او بعدها عضو تیم برگزارکننده ماراتن شد و از داوران ماراتن‌های مسیه ششم تا نهم بوده است. همچنین عضو تیم طراح رقابت رصدی عبدالرحمان صوفی و دبیر مشترک سه دوره برگزاری این رقابت در شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران بوده و از داوران رقابت صوفی نیز بوده است.
در دومین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم، از سرشناس‌ترین منجمان آماتور و با تجربه ترین اعضای تحریریه نجوم برای شرکت در این برنامه به عنوان سرگروه دعوت شده است. این سرگروه ها به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر هستند:
علی ابراهیمی سراجی – عضو تحریریه ماهنامه نجوم، از برندگان و داوران دوره های پیشین ماراتن مسیه و رقابت صوفی در شاخه آماتوری
پیمان اکبرنیا - عضو تحریریه و دبیر وبگاه ماهنامه نجوم، مدیر فروم نجومی آوااستار دارنده مدال طلای المپیاد نجوم و مدرس المپیاد نجوم
محمدحسین الماسی – روزنامه نگار علمی و عضو تحریریه ماهنامه نجوم، دبیر مشترک برگزاری سومین رقابت صوفی و از داوران دوره های پیشین ماراتن مسیه و رقابت صوفی در شاخه آماتوری
سید مصطفی امام – از برندگان اولین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم، از داوران دوره های پیشین ماراتن مسیه و رقابت صوفی در شاخه آماتوری
حامد پورخرسندی - عضو تحریریه ماهنامه نجوم، از برندگان و داوران دوره های پیشین ماراتن مسیه در شاخه آماتوری
محمد جواد ترابی – روزنامه نگار علمی و سردبیر ماهنامه نجوم، داور دوره های پیشین ماراتن مسیه در شاخه آماتوری، دبیر گروه دانش روزنامه هفت صبح و ویژه نامه سیب روزنامه جام جم
اشین دانیلی ذکریان - عضو تحریریه ماهنامه نجوم، از داوران اولین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم و از باتجربه‌ترین عکاسان نجومی ایران که در بسیاری از ماراتن‌های مسیه شاخه آماتوری، به یاد ماندنی‌ترین عکسها را ثبت کرده است.
سیاوش صفاریان پور – روزنامه نگار علمی و عضو تحریریه ماهنامه نجوم، تهیه کننده و مجری برنامه تلویزیونی آسمان شب، عکاس باتجربه نجوم و عضو هیئت دبیران شاخه آماتوری
احمد کریمی – از برندگان اولین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم، دبیر مشترک ماراتن‌های مسیه هشتم و نهم و دهم در شاخه آماتوری، عکاس باتجربه نجوم، عضو تیم داوران ماراتن مسیه و رقابت صوفی در شاخه آماتوری
پژمان نوروزی – مدرس و مشاور رصدخانه آموزشی زعفرانیه، از داوران اولین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم، عضو سابق شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران و از داوران دوره های پیشین ماراتن مسیه در شاخه آماتوری
آیا می‌توانیم فقط به قصد عکاسی در ماراتن مسیه حضور داشته باشیم؟
افرادی که مایل به حضور در ماراتن مسیه برای عکاسی از مناظر این رویداد در طول شب با زمینه آسمان هستند یا می‌خواهند از 110 جرم فهرست مسیه در طول شب با تلسکوپ عکسبرداری کنند نیز می‌توانند همچون سایر شرکت کنندگان پس از تماس با ماهنامه نجوم ثبت نام کرده و در این برنامه شرکت کنند.
اشین دانیلی ذکریان و سیاوش صفاریان پور ناظر اجرای برنامه عکاسی در طول دومین ماراتن مسیه هستند. در صبح فردای ماراتن، سه عکس برتر گرفته شده در طول ماراتن در سبک عکاسی نمای باز، انتخاب و اعلام خواهد شد. انتخاب این سه عکس بر اساس رأی گروهی از برترین عکاسان نجومی خواهد بود که در این ماراتن حضور دارند.
بنابراین علاقه مندان به عکاسی باید لوازم مورد نیاز و لپ تاپ برای پردازش اولیه عکسهایشان را همراه داشته باشند.
برنده‌ها و برگزیدگان در ماراتن مسیه ماهنامه نجوم چطور انتخاب می‌شوند؟
در پایان ماراتن مسیه معمولاً چند نفر به عنوان برگزیده یا برنده ماراتن معرفی می‌شوند. در ماراتن‌های برگزار شده به همت شاخه آماتوری، انتخاب برندگان بر اساس تعداد اجرام و دانش و تلاشی که رصدگر در طول ماراتن می‌کرد با رأی هیئت داوران انجام می‌شد. این بار در مراسم اختتامیه ماراتن مسیه ماهنامه نجوم، برندگان با رأی تک تک شرکت کنندگان به روشی ساده و دموکراتیک انتخاب خواهند شد.
جایزه برندگان ماراتن مسیه چیست؟
برای پرهیز از ایجاد اضطراب و رصد به انگیزه کسب جایزه، به جای در نظر گرفتن جوایز گران قیمت، هدایای علمی – فرهنگی برای برندگان ماراتن مسیه درنظر گرفته شده است.
حمایت از دومین ماراتن مسیه
از گروه‌ها، شرکت‌ها و نهادهایی که مایلند با اهدای جایزه یا هر گونه حمایت مستقیم و غیر مستقیم، حامی فعالیت جوانان علاقه مند به نجوم باشند، دعوت می‌شود با تلفکس دفتر ماهنامه نجوم با شماره 88286932 تماس بگیرند و اطلاعات لازم در مورد چگونگی شرایط حمایت از برنامه را دریافت کنند.
برنامه ریزی اجرا و کمپینگ در دومین ماراتن مسیه چگونه است؟
تمام مراحل اجرای دومی ماراتن مسیه بر عهده شرکت جهانگردی آفتاب کلوت است. در حال حاضر موسسه کلوت از معتبرترین و خوشنام ترین مؤسسات در زمینه طبیعت گردی در ایران است. انتقال کل گروه با اتوبوس مناسب برای پیمودن 120 کیلومتر مسیر خاکی رفت و برگشت در پارک ملی کویر، رعایت اصول ایمنی برای برگزاری برنامه در دل کویر به همراه ارائه امکانات برای تأمین یک وعده شام گرم در کاروانسرا، پذیرایی مداوم و متنوع در طول شب برگزاری ماراتن، ارائه یک وعده صبحانه کامل و متنوع و یک وعده ناهار در رستوران همراه با سرپرستی و همراهی باتجربه‌ترین راهنمایان طبیعت گردی موسسه کلوت و پوشش بیمه حوادث از جمله خدمات این مؤسسه خواهد بود.
شیوه ثبت نام و تاریخ‌های مهم
| تاریخ | تا 10 اسفند
| تا 20 اسفند
| 21 تا 23 اسفند
|
مبلغ ثبت نام
| 145 هزار تومان
| 160 هزار تومان
| 240 هزار تومان
|
برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد، انتقاد و همین طور ثبت نام، از 9 صبح تا 4 بعدازظهر روزهای شنبه تا چهارشنبه با دفتر ماهنامه نجوم با شماره تلفن‌های 88286932-021 و 88286934-021 تماس بگیرید.
مبلغ ثبت نام پس از قطعی شدن فرایند ثبت نام تلفنی بایستی به شماره حساب: 116136701771 بانک اقتصاد نوین کد 116 یا حساب شبا 470550011600103670177001 ir به نام ماهنامه نجوم یا شماره کارت 6274121140097346 به نام زهرا رحیمدل واریز شود.
اگر بر اساس پیش بینی‌های هواشناسی در 24 اسفند آسمان ابری شود چه خواهیم کرد؟
همواره یکی از چالش‌های بزرگ در طول یک دهه برگزاری این برنامه مواجهه با احتمال بالای هوای ابری در ابتدای فصل بهار بوده است و تاکنون سه دوره از 10 دوره ماراتن مسیه برگزار شده به دلیل مواجهه با آسمان ابری در محل برگزاری لغو شده و دو دوره نیز با توجه به پیش بینی‌های هواشناسی زمان برگزاری آن به تعویق افتاده است. پیش بینی وضع هوا در پایان زمستان و اوایل بهار به دلیل تغییرات سریع جوی بسیار دشوار بوده و با خطاهای زیادی همراه است.
تلاش گروه برگزار کننده دومین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم بر این است تا حداکثر در روز 21 اسفند (3 روز پیش از برگزاری ماراتن)، با توجه به آخرین داده های هواشناسی، تصمیم برای برگزاری یا عدم برگزاری این ماراتن را قطعی نمایند. در صورتی که پیش بینی‌های هواشناسی در آن روز حاکی از احتمال بالای بروز ابری شدن آسمان در شامگاه 24 اسفند باشد، برگزاری برنامه به جمعه 25 اسفند موکول خواهد شد. لذا لازم است از هم اکنون شرکت کنندگان در برنامه ریزی خود برای حضور در ماراتن مسیه به این موضوع توجه داشته باشند.
با این حال ابری شدن یا نشدن آسمان بر خلاف پیش بینی‌های انجام شده، اتفاقی است که بارها و بارها رخ داده و مواجه شدن با شرایطی برخلاف پیش بینی هواشناسی اتفاق غیر عادی نیست.
تاریخچه برگزاری ماراتن مسیه در ایران
نزدیک به 12 سال پیش در 30 و 31 فروردین 1380 اولین ماراتن مسیه به عنوان یک رقابت سراسری رصدی بین منجمان آماتور ایران به همت ماهنامه نجوم در کاروانسرای قصر بهرام برگزار شد. البته پیش از آن چند بار ماراتن مسیه با همت چند گروه نجومی به صورت محدود و منطقه ای در نقاط مختلف ایران برگزار شده بود. آن زمان بابک امین تفرشی با کمک همکارانش در ماهنامه نجوم و با الگوگیری از برنامه‌هایی که با عنوان ماراتن مسیه هر سال در یکی از روزهای ماه مارس به صورت رقابتی مسالمت آمیز بین منجمان آماتور در کشورهای مختلف جهان برگزار می‌شد، ماراتن مسیه ایران را به سبکی منحصر به فرد طراحی کردند. آن‌ها با توجه به شرایط آن روز جامعه نجوم ایران با تأکید بر جنبه رقابتی این برنامه، گروه‌هایی از علاقه مندان را طی این رقابت سامان می‌دادند و منجمان آماتور باسابقه ای که آن‌ها را داور می‌نامیدند بر صحت کار رصدگران در رصد 110 جرم فهرست مسیه نظارت می‌کردند. صبح روز پس از ماراتن نیز از برندگان و برگزیدگان این رقابت با اهدای لوح و جوایزی تقدیر می‌شد.
پس از آن با تشکیل شاخه آماتوری در انجمن نجوم ایران، وظیفه برگزاری ماراتن مسیه در سطح ملی بر دوش این نهاد قرار گرفت و دوره های دوم تا دهم این رقابت با نظارت و مدیریت هیئت دبیران شاخه آماتوری برگزار شد. در این دوره ده ساله برنامه ریزی اجرایی همواره بر عهده پورنگ پورحسینی، از فعالان در عرصه طبیعت گردی بوده و تمام این رقابت سطح مناسبی از ایمنی در طبیعت برگزار شده است. علاوه بر بابک امین تفرشی، بسیاری از چهره های نام آشنا همچون شاهین جعفرزاده، مسعود صیفی کار، محسن ایرجی، کاظم کوکرم، حمیدرضا پیرایش، احمد کریمی، محمدحسین الماسی، علی متین فر، محمد رحیمی، مهدی هاشمی، ساناز مصطفی زاده، ندا مبرا، بابک مشمولی، مصطفی خسروی، امین اله مانی، محمدحسین فعال امیری، نیلوفر شامحمدی، یاسمن شامحمدی و بسیاری از افراد دیگر در گروه برگزار کننده این برنامه مسئولیت‌های علمی یا اجرایی مستقیم در سطوح گوناگون بر عهده داشته‌اند. بسیاری از این افراد در در حال حاضر یا در گذشته همکار یا عضو تحریریه ماهنامه نجوم بوده‌اند. همچنین تا به حال ده‌ها نفر از زبده‌ترین رصدگران ایرانی در ماراتن مسیه با عنوان داور بر صحت عملکرد شرکت کنندگان در این برنامه نظارت داشته اند.
دقت، کیفیت، نظارت داوران و ملی بودن ماراتن مسیه این برنامه را در دهه گذشته به پرطرفدارترین رویداد نجوم آماتوری سالانه در ایران تبدیل کرده است. رویدادی که فرصتی است برای گردهم آمدن برترین‌ها در رصد ژرفای آسمان از سراسر ایران.
جمعی از شرکت کنندگان در اولین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم در 31 فروردین 1380 بر بام کاروانسرای قصر بهرام. عکس از بابک امین تفرشی
رصدگران در چهارمین ماراتن مسیه ایران به همت شاخه آماتوری، ساعتی پیش از غروب و آغاز ماراتن، ابزارهای خود را نصب و آماده می کنند. عکس از اشین ذکریان
جمعی از برندگان چهارمین ماراتن مسیه ایران که عضو رصدخانه زعفرانیه تهران بوده اند به همراه معلم های این رصدخانه که داور ماراتن مسیه نیز بوده اند. این ماراتن به همت شاخه آماتوری در قصر بهرام در تاریخ 3 و 4 فروردین 1383 برگزار شد. عکس از اشین ذکریان
عکس دسته جمعی رصدگران در ششمین ماراتن مسیه بر بام قصر بهرام. عکسها از امیرحسین ابوالفتح و پوریا ناظمی
جنب و جوش رصدگران بر بام کاروانسرای قصر بهرام در طول چند ساعت. هشتمین ماراتن مسیه ایران به همت شاخه اماتوری - عکس از امیرحسین ابوالفتح
عکس دسته جمعی شرکت کنندگان در هشتمین ماراتن مسیه به همت شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران در 22 و 23 فروردین 1387. عکس از بابک امین تفرشی