سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا) اعلام کرده است که فعالیتهای خورشید طبق پیشبینیها پیش نمیرود.
ناسا میگوید، سال ۲۰۱۳ میلادی باید سال اوج فعالیتهای خورشید در چرخه ۱۱ ساله این تنها ستاره منظومه شمسی میبود. اما فعالیتهای خورشید تا این لحظه که بیش از ۲ ماه از آغاز سال ۲۰۱۳ گذشته نسبتا پایین است.
حتی شمار لکههای خورشیدی هم کمتر از شمار این لکهها در سال ۲۰۱۱ میلادی است و تعداد فورانهای خورشیدی هم در ماههای گذشته اندک بوده است.
دانشمندان ناسا بر اساس مشاهدات خود اعلام کردهاند: «در حال حاضر چیزی نامنتظر در خورشید در حال وقوع است.»
گمانهزنیها
برخی ناظران در مورد صحت ارزیابیهایی که تا کنون در مورد فعالیتهای خورشیدی انجام شده به شک افتادهاند و میگویند، شاید چیزی مهم نادیده گرفته شده است.
اما دین پسنل (Dean Pesnell)، کارشناس فیزیک خورشیدی از مرکز فضانوردی گودارد(Goddard Space Flight Center)، توضیح دیگری برای کاهش فعالیتهای خورشیدی ارائه داده است. او معتقد است که ما در حال حاضر شاهد اوج گرفتن فعالیتهای خورشیدی هستیم، ولی این بار افزایش فعالیتهای خورشیدی به گونهای دیگر در جریان است.
پسنل ادامه میدهد: «این بار فعالیتهای خورشیدی دو بار به نقطه اوج میرسد.»
به گفته این فیزیکدان خورشیدی، در سالهای ۱۹۸۹ و ۲۰۰۱ نیز فعالیتهای خورشیدی دو بار به نقطه اوج رسید. این فعالیتها یک بار اوج گرفت و فروکش کرد و بار دیگر به اوج رسید. به نحوی که یک "چرخه میانی" از این فراز و فرود تشکیل شد که دو سال طول کشید.
او در ادامه میگوید: «همین اتفاق ممکن است الان در جریان باشد. شمار لکههای خورشیدی در سال ۲۰۱۱ افزایش یافت و در سال ۲۰۱۲ دوباره رو به کاهش گذاشت. اما ممکن است در سال ۲۰۱۳ دوباره این فعالیتها اوج بگیرد و تا سال ۲۰۱۴ هم به طول بیانجامد.»
پسنل احتمال میدهد که نقطه اوج فعالیتهای خورشیدی در نیمکره جنوبی این ستاره رخ دهد، به این علت که فعالیتهای خورشیدی تا کنون بیشتر در نیمکره شمالی آن اتفاق افتاده است.
تقسیمبندی سنتی معمولا چرخههای ۱۱ ساله را برای فعالیتهای خورشیدی در نظر میگیرد. اما واقعیت پیچیدهتر از این تقسیمبندی است. از زمان شروع رصد لکههای خورشیدی از بیش از ۴۰۰ سال پیش بشر دائما شاهد چرخههایی از فعالیت خورشید بوده که با این تقسیمبندی همخوانی نداشته است.
در حقیقت چرخه خورشیدی میتواند ۱۰ تا ۱۳ سال طول بکشد. در برخی موارد دیده شده که نقطه اوج فعالیتهای خورشیدی چندان بالا نیست در حالیکه در پارهای موارد بسیار بالا است.
شباهت چرخههای ۲۴ و ۱۴
دین پسنل خود از دانشمندان ارشدی بود که در نشست پیشبینی فعالیتهای خورشیدی ناسا در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ حضور داشت. در آن زمان فعالیتهای خورشید نسبت به ۱۰۰ سال پیشاز آن در کمترین حد خود بود. هم لکههای خورشیدی و هم فعالیتهای اشعه ایکس در خورشید ماهها بود که تقریبا به صفر رسیده بود.
پسنل میگوید، تجارب به دست آمده از سالها رصد فعالیتهای خورشیدی نشان میدهد که معمولا در پی افت شدید فعالیتهای خورشیدی اوج ضعیف فعالیتها را خواهیم داشت.
وی با استناد به همین تجربه میافزاید: «چرخه خورشیدی ۲۴ باید شدتی کمتر از حد متوسط داشته باشد و شمار لکههای خورشیدی نیز باید حداکثر ۹۰ باشد.»
پسنل ادامه میدهد: «احتمالا فعالیتهای خورشیدی در سال ۲۰۱۳ به حداکثر خواهد رسید.»
پسنل معتقد است که میان چرخه خورشیدی ۲۴ و چرخه خورشیدی ۱۴ در نخستین دهه قرن بیستم شباهتهای زیادی وجود دارد. چرخه خورشیدی ۱۴ نیز دارای دو نقطه اوج بود. در صورتی که این دو چرخه "دو قلو" باشند، نقطه اوج فعالیتهای چرخه حاضر خورشیدی در اواخر سال جاری (۲۰۱۳) و در سال ۲۰۱۵ میلادی رخ خواهد داد.