تودههای ابرمانند مشاهدهشده بر فراز مریخ در سال 2012، دانشمندان حاضر در پروژههای مطالعه جو این جرم کیهانی را سردرگم کرده است.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، منجمان آماتور دو بار در ماههای مارس و آوریل سال 2012 وجود تودهای را گزارش کرده بودند که بر فراز سیاره سرخ در حال گسترش بود. این تودهها در این دو بار، بر روی ناحیهای یکسان به ارتفاع 250 کیلومتری رسیده بودند. این در حالی است که ارتفاع مولفههای ظاهرشده از این دست تا پیش از این از 100 کیلومتر تجاوز نکرده بود.
به گفته «آگوستین سانچز-لاوگا» از دانشگاه País Vasco در اسپانیا و نویسنده ارشد این تحقیق، در ارتفاع 250 کیلومتری، مرز بین جو و فضای بیرونی بسیار باریک است و وجود این تودههای ابرمانند برای دانشمندان به شدت غیرمنتظره بود.
این ویژگیها ظرف کمتر از 10 ساعت گسترش یافته بودند و ناحیهای به مساحت حداکثر 1000*500 کیلومتر را پوشانده بودند. چنین تودههایی حدود 10 روز قابلرویت بودند و روز به روز ساختارشان تغییر میکرد. با این حال، به دلیل وجود شرایط شفاف در آن زمان، هیچ یک از مدارگردهای مریخ آنها را رصد نکرده بودند.
با این وجود، بررسی آرشیو تصاویر تلسکوپ فضایی هابل بین سالهای 1995 و 1999 و همچنین مطالعه پایگاههای داده تصویری منجمان آماتور بین سالهای 2001 و 2014، ابرهای گاهگاهی را در مریخ آشکارسازی کردند که ارتفاع آنها حداکثر به 100 کیلومتر رسیده بود.
اما یکی از تصاویر هابل که در 27 اردیبهشت سال 1376 گرفته شده بود، توده بسیار مرتفعی را نشان میدهد که به توده رصدشده در سال 2012 که توسط منجمان آماتور شکار شده بود، شباهت دارد.
هماکنون دانشمندان در حال مطالعه برای تعیین ماهیت و عامل این تودهها با استفاده از دادههای هابل و همچنین تصاویر آماتور هستند.
بر اساس یکی از ایدههای موجود، چنین تودههایی به دلیل وجود ابری منعکسکننده و متشکل از یخ آب، یخ دیاکسیدکربن یا ذرات غبار به وجود آمدهاند اما این ایده، مدلهای محاسباتی جوی استاندارد موجود درباره چگونگی شکلگیری ابر در چنین ارتفاعاتی را زیر سوال میبرد.
قضاوتها درباره ماهیت این تودههای ابرمانند احتمالا با رسیدن مدارگرد ExoMars Trace Gas متعلق به آژانس فضایی اروپا به سیاره سرخ که پرتاب آن برای سال 2016 برنامهریزی شده، دقیقتر خواهند شد.
جزئیات این تحقیق در مجله Nature قابلمشاهده است.