کاوشگر داون ناسا روز جمعه (پانزدهم اسفند) پس از هشت سال ماجراجویی در اعماق فضا، به مقصد نهایی خود یعنی سیاره کوتوله سرس میرسد و شروع به فاشکردن اسرار این جرم کیهانی خواهد کرد.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، از جمله این اسرار میتوان به دو نقطه شفاف اشاره کرد که بر روی سطح مملو از دهانه برخورد این جرم کیهانی وجود دارند.
قرار است سامانه داون طبق برنامهریزیهای انجامشده ناسا، حول سرس مدارگردی کند. بزرگترین جرم در کمربند اصلی سیارکها در کمربند بین مریخ و مشتری واقع شده است.
چنانچه همه چیز طبق نقشه پیش برود، داون نخستین فضاپیمایی لقب خواهد گرفت که حول یک سیاره کوتوله مدارگردی خواهد کرد؛ این سیستم همچنین نخستین فضاپیمایی خواهد بود که حول دو جسم آسمانی و فراتر از سیستم ماه و زمین مدارگردی کرده است.
داون از ماه جولای سال 2011 تا سپتامبر سال 2012، حول پیشسیاره وستا (دومین عضو بزرگ کمربند سیارکها) واقع در فاصله 168 میلیون کیلومتری سرس مدارگردی کرد.
فاصله میان وستا و سرس بسیار بیشتر از فاصله بین خورشید و زمین است. فضاپیمای داون در طول 14 ماده گردش خود در مدار وستا، اطلاعات خیرهکنندهای از جمله تصاویر سطح دهانهدار این سنگ آسمانی و سرنخهای مهمی در مورد تاریخچه زمینشناسی آن ارائه کرد.
تیم تحقیقاتی در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا امیدوارند، مشاهدات داون به آنها در درک این موضوع کمک کند که چه مولفههایی نقاط شفاف رازآلود بر روی این سیاره کوتوله را تولید کردهاند. دو مورد از این نقاط از درون دهانه برخوردی با عرض 92 کیلومتری بر روی سطح سرس میدرخشند.
این نقاط، نشاندهنده حضور نوعی ماده بینهایت انعکاسی مانند یخ یا حتی نمک هستند.
کاوشگر داون همچنین به دنبال علائم بخار آبی خواهد بود که از سطح سرس برمیخیزند؛ این پدیده سال گذشته توسط رصدخانه فضایی هرشل اروپا گزارش شد.
با این حال، مسئولیت اصلی داون، نقشهبرداری از سطح این سیاره کوتوله و بررسی ترکیبات معدنی و عنصری آن است. سرس و وستا بلوکهای سازنده سیارهای هستند که رشد آنها توسط گرانش قوی مشتری متوقف شدهاند؛ بنابراین داون باید دیدگاههای جدیدی درباره فرآیند شکلگیری سیارهای و شرایط حاکم بر روزهای اولیه منظومه شمسی ارائه دهد.
فضاپیمای داون در حرکت به سمت سرس، از موتورهای یونی برای نزدیکشدن آرام به این جرم کیهانی استفاده کرده و ورود آن به مدار سرس در روز جمعه، به هیچ نوع سوخت موتور قابلتوجهی نیاز ندارد.
لحظه هیجانانگیز زمانی رخ میدهد که این کاوشگر ارتباط خود با زمین را از دست خواهد داد و سیگنالهای تایید گردش آن حول سرس، احتمالا تا چندین ساعت پس از آن به زمین مخابره نخواهند شد. این فضاپیما قرار است روز جمعه آینده در ساعت 15:50 دقیقه به وقت تهران به نزدیکترین فاصله با سرس (فاصله 40 هزار کیلومتری) برسد.
محققان معتقدند شباهتهایی بین سیاره کوتوله سرس با قمر انسلادوس سیاره زحل و قمر اروپای سیاره مشتری وجود دارند.