منجمان «دانشگاه کیس وسترن رزرو» امریکا ویژگیهای جدیدی را در کهکشان مارپیچی شناسایی کردهاند که 170 سال پیش کشف شده است.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، این محققان موفق به مشاهده تودههای (plume) کمنوری شدند که از شمالشرق و جنوب کهکشان مارپیچ همسایه به نام M51a بسط یافتهاند.
تصاویر ارائه شده از این جرم کیهانی که «کهکشان گرداب» نیز لقب گرفته، همچنین جزئیات جدیدی درباره توده خطی شمالغرب آن ارائه میدهند. طول این توده 120 هزار سال نوری گزارش شده و فقدان ستارگان را در بخشی از دم جنوبغربی کهکشان به نمایش میگذارد.
دانشمندان در آینده میتوانند از این ویژگیها برای مدلبندی و درک تاریخ M51a استفاده کنند؛ تاریخی که طی آن، این جرم کیهانی و کهکشان همراهش برای نخستین بار شروع به تعامل کردند. این در حالی است که مدلبندیهای پیشین در متناظرکردن ساختارهای این کهکشان، قدمت و بسیاری دیگر از ویژگیهای آن ناکام ماندهاند.
جسم M51a نخستین کهکشان مارپیچی شناختهشده به شمار میآید که در سال 1845 توسط «ویلیام پارسون» انگلیسی شناسایی شد. کهکشان گرداب و کهکشان همراه کوچک آن به نام M51b در صورت فلکی «تازیها» (در فاصله 31 میلیون سال نوری) واقع شدهاند.
تاکنون هیچ منجم حرفهای تصاویری به این وضوح از چنین کهکشانی ارائه نداده بود و تصاویر جدید توسط تلسکوپ Burrell Schmidt در «رصدخانه ملی کیت پیک» امریکا و در ماههای فوریه، مارس و آوریل سالهای 2010 و 2012 گرفته شدهاند.
توده شمالغربی کهکشان موردبحث، نخستین بار در دهه 1970 مشاهده شد اما به دلیل فقدان فناوریهای موردنیاز، جزئیات محدودی درباره آن آشکار شد. منجمان دریافتند این توده دارای ستارگان قرمزرنگتر و مسنتر است و گاز اندکی دارد. به دلیل سن ستارگان و طول بسیار زیاد این توده، تصور میشود این مولفه توسط تعامل دیسک خارجی M51a با کهکشانی دیگر و حدود 200 میلیون سال پیش به وجود آمده است.
توده جنوبی هیچ شباهت ریختشناسی به بخشهای احاطهکننده M51a ندارد و فاقد هر نوع گازی است. این توده دارای ستارگان اندک و بنابراین جرم و نور کم است. شفافیت توده شمالغربی به اندازه توده جنوبی است. در این میان، توده شمالغرب به اندازهای شفاف است که دانشمندان میتوانند با استفاده از تلسکوپ هابل آن را بررسی کنند.
منجمان در حال طراحی شیوههای دیگر برای مشاهده M51a و جمعآوری جزئیات بیشتر از این تودههای کمنور هستند.
نتایج این تحقیق در مجله Astrophysical Journal Letters قابل مشاهده است.