«دنیا در انتظار عظیم ترین واقعه تاریخ»، «48 ساعت دیگر، آغاز مرحله ای تازه در زندگی بشر»،«فردا، عظیم ترین حادثه در زندگی بشر روی می‌دهد»، «هیجان انگیزترین و حساس ترین لحظات تاریخ فرا رسید»، «تا چند ساعت دیگر تاریخ بشر با حروف طلایی نوشته می شود»، «امشب، ماه به تصرف انسان در می‌آید» و بالاخره، «بزرگترین خبر تاریخ - پیروزی عظیم فضانوردان، جهان را از هیجان به لرزه درآورد»

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، 46 سال پیش در گرما گرم روزهای داغ تیرماه 1348 و در تب و تاب جنگ اعراب و اسرائیل، روزنامه های ایران با چنین تیترهایی به استقبال سفر تاریخی انسان به کره ماه رفتند.

روزنامه «اطلاعات» که با اعزام خبرنگار به پایگاه فضایی کیپ کاناورال از نزدیک عملیات آماده سازی و پرتاب «آپولو 11» را دنبال می کرد از اوایل تیرماه در کنار آخرین اخبار جنگ خاورمیانه، تیتر دوم خود را به اخبار پرهیجان پرتاب قریب الوقوع نخستین فضاپیمای سرنشیندار به ماه توسط ناسا و تقلای سرسختانه شوروی برای عقب نماندن از آمریکا در این رقابت فضایی اختصاص داده بود.

در ساعت 6 و 24 دقیقه بامداد سی ام تیرماه 1348 - به وقت ایران - نیل آرمسترانگ، یکی از سه فضانورد ماموریت آپولو 11 آمریکا به عنوان نخستین انسان، قدم بر سطح کره ماه گذاشت و گفت: «این گام کوچکی برای یک انسان اما جهشی عظیم برای بشریت است.»

کمتر از 20 دقیقه بعد، آلدرین هم به او پیوست و هر دو، دو ساعت و ۳۲ دقیقه بیرون از سفینه و در سطح ماه فعالیت داشتند و عکسبرداری کردند.

حین راهپیمایی فضایی این دو فضانورد که حدود دو ساعت و 10 دقیقه و یک ساعت و 50 دقیقه به طول انجامید تصاویر تلویزیونی آن دو که توسط دوربین‌های مستقر در پایه مه نشین ضبط می شد به مرکز فضایی هوستون رسید و از آنجا به سراسر جهان پخش شد.»

گام کوچک آرمسترانگ، حاصل سرمایه گذاری 30 میلیارد دلاری بر روی پروژه آپولو بود که در مجموع با اعزام 12 فضانورد به ماه خاتمه یافت.

با گذشت نزدیک به نیم قرن از فرود نخستین انسان‌ها بر ماه، مرور مطالب و گزارشهای آن روزهای روزنامه نگاران «اطلاعات» که علاوه بر اخبار و گزارش های لحظه به لحظه از این ماموریت و نظرات و پیش بینی های دانشمندان خارجی از انعکاس دیدگاه ها و نظرات جالب استادان ایرانی درباره اهمیت این ماموریت و حتی نقطه نظرات مردم کوچه و بازار که با هیجان اخبار آن روزهای به واقع تاریخی را دنبال می کردند غافل نشده بود خالی از لطف نیست.

فضانوردان، کتیبه ای به امضای خود و پرزیدنت نیکسون در ماه باقی می‌گذارند

چهارشنبه 11 تیر:«18 روز دیگر اولین انسان قدم در ماه می‌گذارد. این انسان، «نیل آرمسترانگ» است و اولین وظیفه او بعد از قدم گذاردن در ماه، نصب پرچم آمریکا در سطح ماه است. چوب این پرچم 2.5 متر طول دارد و جنس آن آلومینیوم است و نیل ارمسترانگ آن را در میان دهانه های آتشفشان و سطح بریده بریده ماه فرو می کند.»

کتیبه یادبود بر جای مانده در ماه

«لباس فضایی که آرمسترانگ و آلدرین خواهند پوشید، گرانبهاترین لباسی است که تاکنون در جهان تهیه شده و یک سال تمام صرف تحقیق در جنس و شکل آن شده است. وزن این لباس در حدود 16 کیلوگرم است و در پشت آن سیستم نجات وجود دارد که یک مخزن اکسیژن برای چهار ساعت تنفس ضمیمه آن است. وسایل دیگری که ضمیمه لباس است، جمعا وزن را به حدود 82 کیلوگرم خواهد رساند اما این وزن در ماه به یک ششم یعنی در حدود 14 کیلوگرم تقلیل می یابد.

وقتی فضانوردان «آپولو - 11» وارد ماه شوند و از آن برگردند، علاوه بر پرچم آمریکا، یک پلاک کتیبه مانند را که روی آن نقشه زمین حک شده است به جا خواهند گذاشت. نوشته این کتیبه دقیقا چنین خواهد بود: «در این جا مردانی از سیاره موسوم به «زمین» برای نخستین بار پا بر روی کره ماه گذاشتند. ما برای صلح جهت تمام بشریت به این جا امده ایم.» این پلاک حاوی امضای پرزیدنت نیکسون و سرنشینان آپولو - 11 خواهد بود. این پلاک قبلا بر روی یک قسمت از پایه مدول ماه نشین سوار خواهد شد و این پایه نیز در کره ماه خواهد ماند.»

شوروی در تقلای آخرین برگ برنده

پنج شنبه 12 تیر: روزنامه اطلاعات که تیتر اول خود را به ماموریت آپولو اختصاص داده بود زیر تیتر درشت «رقابت شوروی و امریکا برای تسخیر ماه به اوج شدت خود رسید/ شوروی می خواهد قبل از امریکا به ماه برسد» از نقص فنی سفینه «آپولو 11»، اعلام فرود سفینه شوروی در ماه در هفته آینده برای انتقال خاک ماه به زمین و پرخوری میمون فضانورد آمریکا خبر داد و در گزارشی به قلم جهانگیر افخمی، خبرنگار مخصوص اطلاعات از امریکا نوشت: «افخمی ضمن تماسی که با مقامات فضایی امریکا گرفت اطلاع حاصل کرد که ممکن است، پرتاب آپولو - 11 برای چند روز یا حتی چند ماه به تعویق بیافتد. این مقامات گفتند بررسی نتایج پرتاب سفینه های «آپولو 9» و«آپولو 10» سبب شده به تازگی تغییرات بزرگی در برنامه «آپولو 11» داده شود.

مدت توقف «آپولو 11» در روی سطح ماه 22 ساعت تعیین گردیده است. این مدت بدین صورت خواهد بود که پس از فرود آمدن سفینه ماه نشین در سطح ماه مدت ده ساعت، دو فضانورد در سفینه خواهند بود.»

«در حالی که گفته می شود شوروی ها به زودی به یک شاهکار بزرگ فضایی دست می زنند تا قبل از آمریکا به کره ماه دست پیدا کنند، اظهارات سرهنگ الکسی لئولوف، فضانورد مشهور شوروی توجه تمام مردم را به خود جلب کرده است. سرهنگ لئولوف گفته است که شوروی، خاک ماه را به زودی به زمین می آورد و در نمایشگاه جهانی اوزاکا در ژاپن به معرض تماشای زمینی ها قرار می دهد. ناظران با توجه به این اظهارات معتقدند که شورویها هنوز امیدوارند که در مسابقه تسخیر ماه از آمریکاییها جلو بیفتند.»

تمرین فضانوردان آپولو و شایعه انفجار دو سفینه شوروی روی سکو

شنبه 14 تیر: تمرین سرنشینان آپولو در سفینه حقیقی و انفجار دو سفینه شوروی در سکوی پرتاب حین پرتاب به سوی کره ماه، سرتیتر اخبار فضایی «اطلاعات» در این روز بود.

این روزنامه به نقل از رویترز از پایگاه فضایی کیپ کندی خبر داد:« در ساعت 9 و 32 دقیقه بامداد روز پنج شنبه (5 و 2 دقیقه بعد از ظهر به وقت تهران) درست در همان ساعتی که سفینه «آپولو 11»، یازده روز دیگر به سوی کره ماه به پرواز در می آید، تمرین نهایی و کامل پرتاب از پایگاه کیپ کندی انجام شد.

سه سرنشین آپولو 11 پس از صرف صبحانه به وسیله اتومبیل مخصوص وارد پایگاه شده و به کابین سفینه فضایی که بر روی موشک غول پیکر «ساتورن 5» قرار دارد، رفتند. آنها در حالی که لباس های فضایی خود را پوشیده بودند، برای آخرین بار دستگاه های سفینه را آزمایش کردند و همان کارهایی را که باید روز 16 ژوئیه انجام دهند در سر دقیقه و ثانیه معین انجام دادند و بعد از ظهر آن روز بار دیگر تمرین پیاده شدن با سفینه «لم» صورت گرفت و پس از فراغت از این تمرین‌ها، تعطیلات آخر هفته خود را شروع کردند.

هنگام تمرین پرتاب در سیستم هدایت سفینه «لم» علائم نقص فنی مشاهده گردید و قرار شد روز یکشنبه سیستم هدایت سفینه عوض شود. کارشناسان فضایی گفتند گمان نمی رود که این امر در برنامه پرتاب سفینه تغییری به وجود آورد.

سرنشینان آپولو 11 که روز 16 ژوئیه به طرف ماه خواهند رفت امیدوارند دو برابر مقداری که قرار بود از خاک ماه به زمین بیاورند. دکتر لیندا، دانشمند فضایی گفت در حدود 58 کیلوگرم سنگ و خاک ماه به زمین آورده می شود در حالی که قبلا قرار بود این مقدار 22 تا 26 کیلوگرم باشد.»

«در اروپای شرقی نیز شایع شده است که شوروی قصد دارد قبل از رفتن آپولو 11 به ماه یک سفینه بدون سرنشین به کره ماه بفرستد و مقادیری از خاک ماه را به زمین بیاورد... یک منبع غربی گفت این شایعات، نیمی خیال و نیمی امید است و دلیلی وجود ندارد که شوروی ها کپسول لازم برای فرود آمدن در ماه و برخاستن از آن را داشته باشند.

امروز همچنین در مسکو شایع شد که شوروی ها برای پرواز به سوی کره ماه و آوردن نمونه خاک آن قبل از آمریکایی ها، دو سفینه فضایی خود را از دست داده اند و بعدا حاضر شده اند که سومین اقدام در این زمینه را بنمایند و قبل از آمریکا این عمل را انجام دهند. منابع مطلع می گویند دو سفینه فضایی شوروی قبلا در پایگاه فضایی بایکونور روی سکوی پرتاب منفجر شد ولی سومین سفینه در عرض چند روز اینده پرتاب خواهد شد.

کارشناسان فضایی این شایعات مربوط به تصمیم شوروی برای جلو افتادن از آمریکا را بیهوده گویی می نامند و عقیده دارند شایعات به علت جریحه دار شدن غرور مردم از این که موفقیتهای فضایی شان تحت الشعاع موفقیتهای آمریکا قرار گرفته سرچشمه گرفته است.»

نیکسون را به سفینه آپولو راه ندادند!

یکشنبه 15 تیر: اطلاعات با تیتر «فضانوردان خود را برای مردن در ماه آماده کردند» صحبتهای جالب نیل آرمسترانگ، فرمانده سفینه آپولو 11 در نشستی مطبوعاتی را نقل کرده که اعلام کرده سفینه ماه نشین با اقتباس از سفینه کتاب «سفر به ماه» ژول ورن، «عقاب» نام گرفته و نام رادیویی سفینه - وقتی ماه نشین از آن جدا شود - «کلمبیا» خواهد بود. در ادامه این گزارش به نقل از آرمسترانگ آمده است: «اگر همه چیز خوب پیش برود در ساعت هفت دقیقه به نیمه شب 20 ژوئیه به وقت تهران مدول ماه نشین که چهارپایه دارد در خاک ماه فرود خواهد آمد و او اولین نفری خواهد بود که 10 ساعت بعد از ماه نشین پیاده شده و قدم روی کره ماه خواهد گذاشت.»

دیدار ریچارد نیکسون با فضانوردان در محفظه ریکاوری

وی در عین حال با بیان این که اگر «عقاب» نتواند وی و آلدرین را به سفینه برگرداند، هر دو به علت تمام شدن اکسیژن روی کره ماه خواهند مرد، تصریح کرده که تصمیم گرفته اند درباره این قضیه ناگوار فکر نکنند!

به گزارش خبرگزاری ها، مصاحبه مطبوعاتی که آرمسترانگ در آن صحبت کرده در محیط عجیبی برگزار شده که هر سه فضانورد با لباس فضایی کامل از داخل یک چادر بزرگ پلاستیکی شفاف با خبرنگاران حرف می زدند تا میکروبهای بدن خبرنگاران به آنها سرایت نکند!

«آنها از روز قبل تحت قرطینه قرار گرفته اند تا هم میکروبی از زمین به ماه نبرند و هم اگر میکروبی از ماه آورند با میکروبهای زمین مخلوط نشود و قابل باز شناختن باشد.»

«همزمان، رییس هیات پزشکان فضایی پرزیدنت نیکسون را از رفتن به داخل سفینه آپولو 11 در شب قبل از پرتاب منع کرده است. وی گفت ممکن است رییس جمهور میکروبهایی را به داخل سفینه ببرد. اگر نیکسون بخواهد در موقع بازگشت آپولو 11 نیز در کشتی نجات دهنده کپسول به ملاقات فضانوردان برود باید قبلا در قرنطینه بماند تا معلوم شود که حامل هیچ میکروبی نیست.»

«کارشناسان مرکز فضایی آمریکا در هوستون اعلام داشتند که حال میمون سه ساله ای که از روز 28 ژوئن در مدار زمین در گردش است، کاملا خوب است ولی در دو روز اخیر بسیار تنبل شده و به وظایفی برای او در نظر گرفته شده و برای همین منظور پرورش یافته بود عمل نمی کند. اکنون یک هفته است که بوتی در مدار زمین قرار دارد. قرار است این میمون آسیایی مدت یک ماه در فضا بماند تا معلوم شود اثر زندگی طولانی در فضا بر موجودات زنده چیست.»

فضانوردان از ماه داروهای معجزه آسا می‌آورند!

دوشنبه 16 تیر: روزنامه اطلاعات که تیتر نخست خود را به نخستین حمله هوایی مصر به قلمرو اسرائیل و سرنگونی یک فروند میراژ رژیم اشغالگر اختصاص داده بود ضمن انتشار عکسی از آخرین کنفرانس مطبوعاتی فضانوردان آپولو 11 قبل از پرواز تاریخی آنها به برخی امیدواری ها و نگرانی‌های ابراز شده در خصوص نتایج سفر انسان به ماه پرداخته و نوشت: « به گفته سخنگوی فضایی آمریکا سه فضانورد پس از بازگشت به زمین حداقل تا سه هفته در قرنطینه خواهند بود تا کارشناسان پزشکی، میکروبهای قبل از پرواز آنها را با نمونه های بعد از پرواز مقایسه کنند و ببینند آیا میکروب جدیدی از ماه همراه خود آورده اند یا نه. عده ای از کارشناسان هم احتمال می دهند که ممکن است اجزای زنده ماه برای بشر زمینی مفید باشد و برخی از بیماریهای درمان ناپذیر را درمان کنند. به گفته کارشناسان در سطح ماه به علت این که اشعه ماورای بنفش فراوانی از خورشید به آن می تابد، احتمالا موجود زنده میکروبی نخواهد بود اما در زیر قشر سطحی آن ممکن است میکروب‌ها وجود داشته باشند.»

«خاکی که از ماه به کره زمین آورده می شود و در دو صندوق فلزی جای خواهد گرفت، عجیب ترین صادرات به زمین خواهد بود... جنس این خاک و سنگ ممکن است عادی یا غیرعادی باشد، ممکن است حاوی میکروب باشد یا نباشد. قرار است دولت آمریکا قسمتهایی از این خاک را در اختیار دانشمندان کشورهای دیگر بگذارد. یک پزشک آمریکایی هم گفته حاضر است، قسمتی از این خاک را بخورد تا به راحتی بتوان اثر میکروبها و ویروسهای احتمالی موجود در آن را روی بشر آزمایش کرد.»

شوروی ها در آسمان جزیره می‌سازند!

سه شنبه 17 تیر: اطلاعات در کنار تیتر درشت «دومین حمله هوایی و زمینی مصر به اسرائیل» و اخبار جنگ، آخرین خبرها از ماموریت آپولو 11 را نیز به روال چند روز گذشته در صفحه اول و سوم خود دنبال کرد. در حالی که سرنشینان آپولو در حال گذراندن آخرین تدارکات و تمرینات برای آغاز سفر تاریخی خود بودند کاخ سفید اعلام کرد رییس جمهور امریکا به توصیه پزشکان از برنامه ضیافت شام با فضانوردان یک شب قبل از پرواز صرف نظر کرده تا اختلالی در برنامه پرتاب سفینه پدید نیاید.

«به گفته فلوید بنت، کارشناس فضایی در جریان ماموریت آپولو 11 در سفر به ماه چند موقعیت خطیر وجود دارد اما خطرناک ترین آنها بلند کردن سفینه ماه نشین از سطح ماه برای پیوستن به سفینه مادر است. این کار بسیار شبیه پرتاب سفینه با موشک از زمین است با این تفاوت که دیگر هزاران کارشناس کیپ کندی وجود ندارند که به آن کمک کنند و فقط دو نفر - آرمسترانگ و آلدرین - باید آن را انجام دهند.»

شایعات از پشت دیوارهای آهنین هم همچنان ادامه دارد. اطلاعات به نقل از کارشناسان غربی نوشت: «شوروی ها با آن که در مسابقه پیاده کردن نخستین انسان بر روی ماه از آمریکا عقب مانده اند و این عقب ماندگی را پذیرفته اند هنوز آستین‌های خود را در مسابقه فضایی بالا نگه داشته اند ... شوروی قسمت اعظم تلاش خود را مصروف ایجاد یک ایستگاه بزرگ فضایی کرده است. کارشناسان غربی عقیده دارند شورویها برای ساختن یک جزیره فضایی مجهزترند و بهتر می توانند این ایستگاه جزیره مانند را با افراد و تجهیزات کامل کرده و از آنجا سفاین خود را به فضاهای بین سیارات بفرستند.»

بازگشت پیش از موعد میمون فضانورد از مدار زمین به دلیل وخامت حال حیوان، سرتیتر دیگر خبر فضایی «اطلاعات» بود.

مرگ میمون فضانورد در آستانه پرتاب آپولو

چهارشنبه 18 تیر: اخبار تحولات فضایی، امروز هم در گرماگرم اخبار جنگ خاورمیانه که با گشوده شدن جبهه ای تازه از سوی ارتش سوریه و سرنگونی 11 هواپیمای جنگی رژیم صهیونیستی و سوریه در بزرگترین جنگ هوایی خاورمیانه وارد مرحله تازه ای شده بود و همچنین گزارشهای نبرد خونین ارتش‌های چین و شوروی با مرگ میمون فضانورد آمریکا راه به صفحه اول روزنامه برد.

«میمون سه ساله فضانورد که پس از بیماری به زمین برگردانده شده بود، دیشب، دوازده ساعت بعد از بازگشت از فضا مرد. بعد از مرگ بونی، 50 پزشک و دامپزشک و کارشناس فضایی جسد او را مورد معاینه قرار دادند تا علت مرگ را دریابند.

علت مرگ میمون مزبور کاملا اسرارآمیز مانده است زیرا خطر مرگ برای این میمون وجود نداشته و تنها چیزی که در میمون مشاهده شده، کاهش درجه حرارت بدن او بوده است.»

«اگر چه ماه یک منطقه بین‌المللی، ورود و تحقیقات فضانوردان آپولو 11 در آن به نام دولت آمریکا تولید اشکال قانونی نخواهد کرد زیرا تنها شرط تحقیق در ماه آن است که این تحقیق به نفع همه افراد بشری باشد.»

ماه، مادربزرگ ماست!

پنج شنبه 19 تیر: «خاورمیانه عربی به یک قدمی فاجعه عظیم رسید» و«مصر و اسرائیل حالت جنگ اعلام کردند» تیتر نخست «اطلاعات» است اما تب سفر تاریخی انسان به ماه هر روز داغ و داغ تر می شود.

به نوشته اطلاعات، شمارش معکوس نهایی برای پرتاب آپولو 11 شروع شده و امروز باتریهای سفینه ماه نشین کار گذاشته می شود تا همه چیز در سفینه آماده باشد اما خبرهای فضایی روزنامه اغلب از حاشیه های ماموریت آپولو و نقطه نظرات و خوشمزگی های سلبریتی های ایرانی و فرنگی است.

«در حالی که عده ای از اعضای کنگره آمریکا با کوبیدن پرچم سازمان ملل متحد بر روی کره ماه مخالفت کرده و سازمان فضایی آمریکا تصمیم گرفته پرچم امریکا را روی ماه بکوبد اما پرچم های کوچکی از همه دیگر کشورهای عضو سازمان ملل به ماه برده خواهد شد و در سفینه ماه نشین خواهد ماند.»

اطلاعات همچنین از اعتراض انجمنهای حمایت حیوانات در سراسر آمریکا به مرگ میمون فضانورد و هزاران نامه و تلفن خشم آلود به مرکز فضایی آمریکا خبر می دهد که در انها کشته شدن میمون، عملی غیرانسانی توصیف شده است. سازمان فضانوردی هم در مقابل با اذعان به این که مرگ میمون بر اثر ایست قلبی ناشی از شرایط بی وزنی، بی حرکتی و سرمای کپسول بوده، مرگ بونی را با توجه به دستاوردهای علمی سفر 9 روزه او به مدار بیهوده ندانسته است.

روزنامه اطلاعات همچنین مصاحبه های بریژیت باردو، خواننده و بازیگر مشهور فرانسوی و سالوادور دالی، نقاش اسپانیایی با خبرگزاری فرانسوی را منعکس کرده که باردو با اعتراف به این که حتی از سوار شدن به هواپیما وحشت دارد گفته حاضر نیست سوار موشک شده به کره ماه سفر کند. دالی اما ادعا کرده علاقه ای به این که چه کسی برای اولین بار قدم در ماه خواهد گذاشت ندارد زیرا در عالم خیال به کره ماه سفر کرده و مناظر آن را روی تابلوهای خود مجسم کرده است!

یک خواننده جوان ایرانی هم سفر به ماه را منوط به خرید ویلایی در آنجا کرده ولی امید چندانی به تحقق این رویا ندارد.

خبرنگار اطلاعات با یکی از هیپی های وطنی هم صحبت کرده که با ابراز خوشوقتی از این که در کره ماه اثری از سلمانی نیست، مشتاقانه برای سفر به ماه اعلام آمادگی کرده است.

خانمی به نام «ماه نظر» هم گفته: «سالها از اسم قشنگی که پدر و مادرم برای من انتخاب کرده بودند لذت می بردم چون ماه سمبل زیبایی است ولی حالا خیلی متاسفم که فعالیتهای فضایی ثابت کرده که ماه چیز قشنگی نیست!»

کارمندی هم که با انتشار نقشه محدوده شهر تهران، خانه اش خارج از محدوده قرار گرفته می گوید: «فکر نمی کنم در کره ماه اثری از حیات و تمدن وجود داشته باشد چون کره ماه هم خارج از محدوده شهرداری است!»

اما جالب ترین واکنش به سفر قریب الوقوع انسان به ماه را ژوزف لوکان، رییس موروثی یکی از قبایل سرخ پوستان امریکا داشته که در مصاحبه ای مطبوعاتی پیش بینی کرده است: « فضانوردان امریکایی روز 21 ژوئیه در کره ماه پیاده نخواهند شد و کسانی که قدم در ماه بگذارند به بیماری وحشتناکی دچار خواهند شد.»

وی افزود: «ماه، مادر بزرگ ماست و همه عوامل طبیعی از جمله رویییدن گیاهان و تغییر فصول به آن بستگی دارد.»

به عقیده سرخپوستان، ماه، مقدس است و هیچ کس نمی تواند در آن پیاده شود.

اطلاعات همچنین از پیام شوروی به رییس جمهور آمریکا نوشته که شب قبل از سوی صدر هیات رییسه شورای عالی در ضیافتی در کاخ کرملین به فرانک بورمان، فضانورد آمریکایی ابلاغ شده است. نیکلا پادگورنی در این ضیافت از بوران خواسته آرزوهای قلبی او را برای موفقیت سرنشینان آپولو 11 به پرزیدنت نیکسون و ملت آمریکا ابلاغ کند.

مرکز فضایی هوستون هم صورت غذای فضانوردان آپولو را اعلام کرده که در آن علاوه بر گوشت و سوپ و خامه و خرما، برگه هلو و ساندویچ بوقلمون هم دیده می شود.

18 هزار داوطلب برای سفر به ماه!

شنبه 21 تیرماه: اگرچه اخبار جنگ خاورمیانه و آماده شدن چهار کشور عربی برای حمله به فلسطین اشغالی همچنان تیتر نخست روزنامه است اما با نزدیک شدن به زمان پرتاب اپولو 11 اطلاعات امروز از صدور فرمان تسخیر ماه و هیجان عظیمی که سراسر جهان را فرا گرفته خبر می دهد.

به نوشته این روزنامه «توماس بین»، رییس آژانس فضایی امریکا در آستانه پرتاب آپولو 11 ابراز عقیده کرده که اثرات پیاده شدن نخستین انسان در کره ماه مانند اثرات نخستین پرواز برادران رایت با اولین هواپیماست و ثابت خواهد کرد که انسان می تواند بدون این که خطری قطعی، جانش را تهدید کند در کرات آسمانی پیاده شود.

دکتر فن براون، پدر موشک های ساتورن هم امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی پیش بینی کرده که به احتمال زیاد نخستین انسان در سال 1985 در مریخ پیاده خواهد شد.

«اطلاعات»، همچنین از رزرو جا برای سفر به ماه از سوی 18 هزار آمریکایی در دو موسسه هواپیمایی خبر داده که وعده سفر به ماه را داده اند؛ حتی عده ای از ثبت نام کنندگان با مراجعه به شرکتهای بیمه خود را در برابر خطرات احتمالی در ماه بیمه کرده اند تا در آستانه یک جهش علمی تاریخی نشان بدهند همچنان که بلندپروازی ها و موفقیتهای علمی بشر سقفی ندارد، شوربختانه، ساده لوحی‌ها و حماقت‌های برخی هم مرزی نمی شناسد.

پرتاب سفینه بدون سرنشین شوروی به ماه

یکشنبه 22 تیرماه: «دنیا در انتظار عظیم ترین واقعه تاریخ»، 72 ساعت مانده به پرتاب آپولو، روزنامه اطلاعات با این تیتر بخش عمده صفحه نخست خود را به ماموریت سفر به ماه اختصاص داده است. اخبار جنگ اعراب و اسرائیل که تا دیروز تیتر یک روزنامه بود به مطلبی کوتاه به نقل از «فیگارو» در پایین صفحه منحصر شده است.

خبرها از مرکز فضایی آمریکا از آمادگی کامل فضانوردان برای پرواز تاریخی روز چهارشنبه حکایت دارد. «سرنشینان آپولو 11 آخرین مراحل تمرین پیاده شدن و بازگشت به زمین را انجام می‌دهند» از سوی دیگر، 300 هزار اتومبیل به سوی کمپ کندی در حرکتند تا صدها هزار آمریکایی را که برای تماشای مراسم چند دقیقه‌ ای پرتاب سفینه لحظه شماری می کنند به پایگاه برسانند.

«راکت ساتورن 5 پس از پرتاب تنها 8.5 ثانیه با چشم معمولی قابل مشاهده است و سپس ناپدید خواهد شد.»

از سوی دیگر جمعی با عنوان نمایندگان فقرای آمریکا در تدارک برگزاری تظاهراتی اعتراض آمیز در مقابل پایگاه فضایی هستند. آنها که قرار است پس فردا با قاطر و گاری خود را به نزدیک ترین محل ممکن به سایت پرتاب برسانند می گویند با پروازهای فضایی مخالف نیستند اما می پرسند که اگر دولت حاضر است این همه خرج کند تا سه نفر را در فضا زنده نگهدارد چرا نمی تواند برای زنده نگهداشتن فقرا بر روی زمین پول خرج کند؟

در حالی که همه برای پرواز موفق فضاپیما آماده می شوند، مدیر پرتاب آپولو 11 هشدار می دهد که مردم آمریکا باید آماده قبول شکست احتمالی این ماموریت هم باشند زیرا فضانوردان در نخستین مرحله پیاده شدن در ماه با خطرات بزرگ و جهان ناشناخته عظیمی روبرو هستند و در صورت خطر ممکن است تصمیم بگیرند که با ناتمام گذاشتن سفر خود به زمین برگردند.

فضاپیمای لونا

دالای لامای تبعیدی در هند هم با ابراز خرسندی از موفقیت دانشمندان در سفر به ماه آن را مقدمه ای برای ارتباط آینده بشر با ساکنان کرات دیگر می داند که به عقیده وی برخی از آنها از لحاظ سطح علمی به مراتب از بشر امروز پیشرفته تر هستند.

«بورمان، فضانورد آمریکایی که به تازگی از سفر هشت روزه به شوروی بازگشته هم گفت: شوروی ها به دنبال یک پرواز فضایی سرنشیندار هستند و درباره فرود در ماه و حتی خروج از منظومه شمسی بحث می کرده اند.»

«یک اسکادران از ناوگان جنگی نیروی دریای شوروی هم امروز در 48 کیلومتری ساحل کیپ کندی موضع گرفته تا ناظر پرتاب سفینه آپولو 11 به ماه در روز چهارشنبه باشد. اسکادران نیروی دریایی شوروی قرار است طبق برنامه اعلام شده قبلی چهار روز بعد از پرتاب آپولو در ساحل هاوانا پایتخت کوبا باشد.

سازمان فضایی آمریکا اعلام کرده که سفیر شوروی در مراسم پرتاب آپولو 11 حاضر نخواهد شد. تاکنون مقامات رسمی آمریکا و شوروی هیچ کدام در مراسم پرتابهای فضایی یکدیگر حاضر نشده اند.»

اطلاعات همچنین به نقل از رادیو مسکو از ارسال یک سفینه بدون سرنشین شوروی به ماه خبر داد. خبرگزاری تاس ساعاتی بعد طی اعلامیه ای ماموریت این سفینه را پژوهش بیشتر در فضای نزدیک ماه اعلام کرد. «فرستادن این سفینه که درست سه روز پیش از اعزام آپولو 11 صورت می گیرد، محافل علمی جهان را غرق در شگفتی ساخته و اظهارنظرهای گوناگونی درباره این عمل نابهنگام شوروی آغاز شده است. محافل علمی جهان اظهار نظر کرده اند که ممکن است سفینه بدون سرنشین شوروی موفق شود مقداری از خاک ماه را یکی از ماموریتهای اساسی آپولو 11 را تشکیل می دهد به کره زمین منتقل کند و بدین ترتیب از امریکا پیشی جوید.»

لونا 15، مسکنی برای مسکو!؟

دوشنبه 23 تیر: صفحه نخست روزنامه اطلاعات امروز هم به همراه چند صفحه دیگر روزنامه عمدتا به اخبار و گزارشهای مربوط به پرتاب آپولو 11 اختصاص دارد. زیر تیتر اصلی «48 ساعت دیگر آغاز مرحله تازه ای در زندگی بشر، جهان از هیجان تسخیر ماه به لرزه در آمد»، هجوم یک میلیون نفر به محل پرتاب آپولو، دعای پاپ و نیکسون برای سلامتی فضانوردان، رسیدن پیام محمدرضا شاه به کیپ کندی برای ارسال به کره ماه، حضور نماینده سفارت ایران در مراسم پرتاب آپولو، احتمال نجات فضانوردان در صورت سرگردان شدن در ماه و برنامه شوروی برای انتقال خاک ماه به زمین قبل از آمریکا، تیترهای کوچکتر صفحه نخست روزنامه را تشکیل می‌دهند.

اطلاعات همچنین در گزارشی به پرتاب فضاپیمای بدون سرنشین لونا 15 شوروی در آستانه پرتاب آپولو 11 پرداخته که توجه رسانه های سراسر جهان را به خود جلب کرده است.

«سفینه لونا 15 شوروی درست هنگامی به مقصد می رسد که آپولو 11 از پایگاه کیپ کندی به کره ماه پرتاب می شود. به نظر محافل علمی، پرتاب آپولو 11 پیاده شدن آرمسترانگ و الدرین در کره ماه یک واقعه مهم تاریخی نظیر واقعه ای است که هشت سال قبل با گردش یوری گاگارین در مدار کره زمین به وقوع پیوست. در این شرایط تصور نمی رود کارشناسان فضایی شوروی چنین لحظه حساسی را برای یک آزمایش ساده فضایی انتخاب کرده باشند. چه مسلما این کار در انظار جهانیان تاثیر مطلوبی نخواهد داشت. فرض دیگر این است که شوروی ها می خواهند فضانوردان آمریکایی هنگام پیاده شدن در کره ماه تنها نباشند و می خواهند کاری کنند که حضور خود را در فضای اطراف ماه نشان دهند.»

آپولو

«ناظران فضایی می گویند پرواز لونا 15 اثری بر پرواز آپولو 11 نخواهد داشت مگر آن که شوروی ها عمدا بخواهند در امر پرواز آپولو مداخله کنندکه این نیز غیرمحتمل است.»

«خبرنگار اعزامی اطلاعات هفتگی از پایگاه کیپ کندی گزارش داد دیروز پیام شاهنشاه که به صورت میکروفیلم تهیه شده و قرار است توسط آرمسترانگ و آلدرین به کره ماه برده شود به پایگاه کیپ کندی رسید و به مقامات سازمان فضایی آمریکا تحویل داده شد.»

از خطرهای ماه نمی ترسیم!

سه شنبه 24 تیر: در آستانه پرتاب فضاپیمای آپولو 11، روزنامه اطلاعات با تیتر «فردا عظیم ترین حادثه تاریخ روی می‌دهد» به استقبال سفر تاریخی انسان به ماه رفت.

«آخرین مصاحبه مطبوعاتی فضانوردان آپولو 11 دیروز به عمل امد و توسط تلویزیون در سراسر آمریکا پخش شد. آرمسترانگ گفت: ترس برای ما احساس ناشناخته ای نیست اما واقعا از این سفر ترسی نداریم. زیرا بعد از 10 سال برنامه ریزی و کار توانفرسا ما را آماده کرده اند که برای نیل به هدفهای ملی خود به این سفر برویم.»

« پل هانی، مدیر سابق شعبه ای از سازمان فضانوردی امریکا دیروز گفت فضانوردان با خطر انفجار خاک ماه روبرو هستند و این چیزی است که هرگز توسط کارشناسان فضایی اشاره علنی به آن نشده است. خاک کره ماه که به سفینه آورده می شود ممکن است منفجر شود یا آتش بگیرد. اگر چه احتمال این خطر زیاد نیست.»

قطار فضایی به ماه نزدیک می شود

پنج شنبه 26 تیر: «اطلاعات» امروز ذیل این تیتر اصلی که «قطار فضایی، غرش کنان به ماه نزدیک میشود»، مجموعه اخبار و گزارشهای مفصل خود از ماموریت «آپولو 11» را پی گرفته است.

«آخرین گزارش که توسط فضانوردان شجاع آمریکایی به مرکز کنترل زمین داده شده حاکی است که قهرمانان ماه، طبق برنامه پیش بینی شده به سوی کره ماه در حرکت هستند. دستگاه ها و سیستمهای مختلف موشک و سفینه «آپولو 11» به خوبی کار می کنند و حال فضانوردان خوب است. فضانوردان آمریکایی بامداد امروز یک برنامه تلویزیونی غیرمنتظره به زمین فرستادند ولی چون مردم انتظار آن را نداشتند کمتر کسی موفق به تماشای آن شد.»

«اطلاعات» در عین حال از بروز یک نقص فنی در هنگام پرتاب فضاپیما نوشت:«43 دقیقه قبل از پرتاب آپولو، یک نقص در مرحله سوم موشک ساتورن کشف شد. این در حالی بود که سه فضانورد سوار سفینه شده بودند و در نوک موشک جای داشتند اما شمارش معکوس به علت این نقص قطع نشد بلکه تکنیسین ها با آسانسور بالا رفتند و این نقص را بر طرف کردند. پس ازپرتاب، مدیر پرتاب گفت: ما تاخیری در پرتاب «آپولو 11» داشتیم. این تاخیر معادل 734 هزارم ثانیه بوده است.»

«سرنشینان سفینه آپولو 11، دوازده ساعت پس از پرواز از پایگاه کیپ کندی به یک صد هزار کیلومتری زمین رسیدند و پس از صرف نخستین شام که از سالاد، ماهی، برنج، جوجه، شیرینی، کاکائو، آب آناناس و آب دارابی تشکیل می شد از طرف کنترل زمینی به آنها اجازه داده شد که دو ساعت قبل از موعدی که در برنامه تعیین شده است بخوابند. پس ازصرف شام مسافران ماه توانستند یک برنامه تلویزیونی رنگی اجرا کنند.»

اما بشنوید از رویت آپولو در تهران! «در تهران دیشب عده ای از مردم ادعا کردند که به دیدن آپولوی 11 در آسمان موفق شده اند. خبرنگار اطلاعات، امروز ضمن تماس با مقامات موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران کسب اطلاع کرد که رویت آپولوی 11 با چشم غیرمسلح امکان پذیر نبوده است.»

خبرنگاران اطلاعات در ادامه مصاحبه با شخصیتهای علمی ایران با دکتر علی اصغر آزاد، رییس دپارتمان دانشگاه تهران گفت و گو کردند که ضمن تشریح اهمیت موفقیت پرواز آپولو و فایده سرمایه گذاری در ماموریتهای پرهزینه فضایی درباره اقدامات دانشگاه تهران در زمینه فعالیتهای فضایی گفت:در تجدید نظری که در برنامه آموزشی و تحقیقاتی گروه فیزیک دانشگاه تهران در جریان است توجه خاصی به علوم فضایی مبذول گردیده است. در وضع حاضر، افراد فنی لازم برای آغاز فعالیت در این رشته آماده گردیده و از سال تحصیلی آینده، برنامه های آموزشی دانشگاه در این رشته جدید توسعه خواهد یافت.»

فضانوردان در آستانه فرود در ماه

شنبه 28 تیر: تیتر نخست روزنامه اطلاعات این است: «فضانوردان به آستانه ماه رسیدند» با این حال ظاهرا شگرد تبلیغاتی شوروی ها هم کارساز افتاده چون این روزنامه هم مثل بسیاری از روزنامه ها و رسانه های جهان به موازات اخبار فرود قریب الوقوع «آپولو 11» در ماه، اخبار قطره چکانی شوروی درباره پرواز «لونا 15» را هم در کانون توجه خود قرار داده است. «شوروی اعلام کرد لونا 15 خاک ماه را به زمین می آورد»، «شوروی به آمریکا اطمینان داد که لونا 15 و آپولو تصادم نمی کنند»، «فضانوردان از کنترل زمین پرسیدند سفینه شوروی در چه حال است؟»

«قطار فضایی حامل نخستین مسافران ماه ساعت 6 و 40 دقیقه بامداد امروز به وقت تهران به منطقه ای از فضا که در آنجا قوه جاذبه زمین و ماه یکدیگر را خنثی می کنند رسید و پس از گذشتن از این منطقه تحت تاثیر قوه جاذبه ماه قرار گرفت و میزان سرعت ان افزایش یافت. آپولو امشب وارد مدار ماه می شود. سرعت سفینه آپولو قبل از رسیدن به مرز قوه جاذبه ماه و زمین به ساعتی سه هزار و 828 کیلومتر تقلیل یافته بود.

مقامات فضایی آمریکا اعلام داشتند که دستگاه های سفینه «آپولو 11» آن چنان دقیق کار کرده اند که دیروز نیازی به تصحیح مسیر پیدا نشد. دیروز مسافران ماه، روز آرامی را گذرانیدند آلدرین و آرمسترانگ برای نخستین بار وارد سفینه ماه نشین «لم» شده و به آزمایش دستگاه های آن پرداختند.»

«سفینه خودکار «لونا 15» شوروی به گردش اسرارآمیز خود در مدار کره ماه ادامه می دهد. لونا 15 که اندکی قبل از پرتاب آپولو 11 به سوی کره ماه فرستاده شده است دیروز در مدار قرار گرفت و پیوسته به سطح ماه نزدیک می شود.

گزارش های قبلی حاکی بود که لونا 15 مستقیما در سطح کره ماه فرود خواهد آمد و یک آدم مصنوعی از آن خارج شده مقداری از خاک و سنگ ریزه های اطراف را جمع کرده با خود به زمین خواهد آورد ولی با قرار گرفتن سفینه خودکار در مدار ماه این پیش بینی منتفی شد.

اینک شایع شده است که لونا 15 هنگام گردش در مدار، یک سفینه ماه نشین در سطح کره ماه پیاده خواهد کرد و ممکن است این سفینه پس از نمونه برداری از کره ماه به سفینه اصلی ملحق شود و هر دو سفینه به زمین بازگردند فعالیت اسرارآمیز لونا 15 هیجان شدیدی در محافل علمی جهان پدید آورده و تا حدی گزارش های مربوط به سفینه آپولو 11 را تحت الشعاع قرار داده است.»

امشب ماه به تصرف انسان در می آید!

یکشنبه 29 تیر:«تا چند ساعت دیگر تاریخ بشر با حروف طلایی نوشته می شود: امشب ماه به تصرف انسان درمی آید!» این تیتر اصلی روزنامه اطلاعات چند ساعت قبل از فرود تاریخی آپولو 11 در ماه است.

«آپولو و سرنشینان جسور آن در ساعت 8 و 52 دقیقه بعد از ظهر دیروز وارد مدار ماه شدند و نیمه شب امشب نیز سفینه ماه نشین با دو سرنشین شجاع خود در سطح ماه فرود می آید. بدین ترتیب بزرگترین حادثه تاریخی امشب روی خواهد داد.»

«موسسات تجاری و کارگری اروپایی قصد دارند فردا دوشنبه صبح را تعطیل کنند تا به کارگران امکان دهند که فرود آپولو 11 بر روی ماه را از تلویزیون تماشا کنند. فردا در آمریکا نیز به دستور پرزیدنت نیکسون تعطیل عمومی اعلام شده و در چند کشور امریکای لاتین نیز به همین مناسبت تعطیل است.»

«آرمسترانگ و ادوین الدرین دو فضانورد مه نورد امریکا در ساعت 11 و 49 دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت تهران با سفینه مه نشین خود در سطح ماه فرود خواهند امد. این حساس ترین و خطرناک ترین لحظات ماموریت آپولو 11 و لحظه تحول تاریخی زندگی بشر است.»

«مساله فرود سفینه ماه نشین در ماه، ماهیگیران سراسر دنیا و ساحل نشینان را نگران کرده است، آنها از خود و مقامات فضایی آمریکا می پرسند که آیا این اقدام جزر و مد دریاها را افزایش خواهد داد و خطری برای ماهیگیران و شناگران ایجاد خواهد کرد؟

مقامات فضایی آمریکا امروز ماهیگیران و همه علاقمندان را مطمئن کردند که فرود ماه نشین به سطح ماه هیچ گونه تاثیری بر جزر و مد دریاها نخواهد داشت.»

«پس از یک سکوت طولانی، خبرگزاری تاس دیشب اعلام داشت که سفینه لونای 15 طبق برنامه به گردش خود به دور مدار ماه ادامه می دهد. تاس اضافه کرد که در ساعت 4 و 8 دقیقه بعد از ظهر دیروز مدار سفینه لونا تصحیح گردید و تمام دستگاه های علمی سفینه به خوبی کار می کند. در اعلامیه تاس اضافه شده است که سفینه لونای 15 به یک رشته تحقیقات و تجسسات علمی در اطراف کره ماه دست زده است.

در مسکو عقیده محافل فضایی بر این است که لونا 15 آخرین مرحله ماموریت خود را در اختفای کامل انجام خواهد داد و پس از بازگشت سفینه به زمین ماموریت اصلی آن فاش خواهد شد.

به عقیده کارشناسان رصدخانه جدرل بنک در لندن ممکن است چند ساعت دیگر یک کابین خودکار از لونا 15 جدا شده و در سطح ماه بنشیند و پس از نمونه برداری از خاک های اطراف دوباره به سفینه مادر ملحق شود.»

بزرگترین خبر تاریخ!

دوشنبه 30 تیر: روزنامه اطلاعات که صبح امروز به دلیل اهمیت فرود آپولو 11 در کره ماه شماره فوق العاده ای در چهار صفحه منتشر کرده این خبر را با تیتر «بزرگترین خبر تاریخ: انسان در ماه راه رفت، غذا خورد، خوابید/ساکنان زمین در ماه به گردش پرداختند» منتشر کرد. «پیروزی عظیم فضانوردان جهان را از هیجان به لرزه درآورد»، «فاتحان ماه به سفینه مه نشین بازگشتند»، «تهران هم دیشب از تب فتح ماه بیدار بود» و نزدیک بود سفینه مه نشین در صخره های ماه متلاشی شود» برخی دیگر از تیترهای صفحه اول روزنامه را تشکیل می دهند.

«مرکز فضایی هوستون – خبرگزاری ها – انسان در ساعت 11 و 48 دقیقه روز یکشنبه 29 تیرماه 1348 شمسی در ماه فرود آمد. دو فضانورد امریکایی، نیل ارمسترانگ و ادوین آلدرین در فاصله 386 هزار کیلومتری زمین، ماه نشین آپولو را در سطح ماه فرود آوردند و برای اولین بار گرد و خاک ناشی از حرکت موتور مه نشین در ماه بلند شد و فورا فرونشست.آرمسترانگ از سطح ماه فریاد زد: هوستون اینجا پایگاه آرامش است. عقاب بر ماه نشست.

پیاده روی فضانوردان دو و نیم ساعت زودتر از موعد مقرر صورت گرفت. ساعت 6 و 10 دقیقه صبح امروز به وقت تهران در مه نشین عقاب گشوده شد و آرمسترانگ از آن بیرون آمد و عملا نخستین انسان قدم بر سطح ماه گذاشت.در حالی که آرمسترانگ به کمک بازوها و زانوهای خود از پلکان عقاب پایین می آمد آلدرین که از پشت پنجره مه نشین او را می پایید گفت هوا کاملا روشن نیست زیر پایش را خوب نمی بیند.

استقرار دستگاه لرزه سنج بر روی سطح ماه

آرمسترانگ در ساعت 6 و 24 دقیقه صبح تهران قدم بر روی خاک ماه گذاشت و گفت: هوستون من روی خاک ماه هستم. بعد به آرامی شروع به قدم زدن کرد و ابتدا جای پای خود را بر روی خاک ماه توصیف نمود و گفت: «این قدم کوچکی برای یک انسان اما جهش بزرگی برای بشریت است.»

زیر پایش شن های ماه جا باز می کردند و او می گفت به نظر می رسد که راه رفتن مشکل باشد. من که به مشکلی برنخورده ام سطحی که روی آن قدم می زنم کاملا صاف است.

19 دقیقه بعد از آرمسترانگ، آلدرین نیز از پلکان عقاب پایین آمد. او بر روی شکم خزید تا به پلکان رسید و در ساعت 7 به وقت تهران دو مه نورد در روی سطح ماه به قدم زدن پرداختند.

تصاویر تلویزیونی آن دو که از دوربینهای مستقر در پایه مه نشین پخش می شد به مرکز هوستون می رسید و از آنجا به سراسر جهان پخش می شد.»

«بامداد امروز پرزیدنت نیکسون پس از نشستن سفینه ماه نشین در سطح ماه با فضانوردان تلفنی تماس گرفت و به آنها تبریک گفت.»

«دیشب یکی از هیجان انگیزترین ایام تاریخ بشریت بود. در سراسر جهان میلیون ها نفر به پیامهایی که از ماه می رسید گوش می دادند.

از کاخ های مجلل گرفته تا محقرترین خانه ها مردم در جلو دستگاه های تلویزیون و گیرنده های رادیو اجتماع کرده بودند. در این لحظه بشریت به قدیمی ترین آرزوی خود جامه عمل می پوشاند و برای نخستین بار خود را از قید زمین خاکی رها کرده و در یک کره دیگر آسمانی قدم می گذاشت.»

«دیشب تهران و دیگر شهرهای ایران مانند هر نقطه دیگری در روی این کره خاکی چشم به آسمان دوخته بود. هنگامی که دستگاه های مخابراتی خبر بزرگترین واقعه تاریخی یعنی فتح ماه را به گوش میلیون ها مردم جهان من جمله مردم ایران رسانیدند در هر محفل و مجلسی در میان خانواده ها، همگی بی اختیار شروع به کف زدن کردند و فریادهای پیروزی و هیجان سر دادند.

در خیابانها اتومبیلها چراغ های خود را روشن کردند و در یک لحظه صدای بوق اتومبیل‌ها گوئی خبر عروس شدن هزاران دختر جوان را اعلام می کرد و به قول یکی از شب زنده داران، دیشب، ماه عروس شد و داماد دو تن از زمینیان بودند که سر همسرشان «هوو» آوردند!

مردم از وقتی که روزنامه های عصر – دیروز - را خواندند تا پاسی از نیمه شبی از کنار رادیوها و تلویزیونها تکان نخوردند و همه میخواستند لحظه باشکوه نشستن ماه نشین را بیدار باشند.»

«یک سخنگوی سازمان ملی فضایی آمریکا، نیمه شب دیشب برای نخستین بار فاش کرد که در اجرای برنامه آپولو 11 از نیروی اتم کمک گرفته شده است باین ترتیب که در سفینه آپولو یک ایزوتوپ رادیواکتیو (پروتیوم 147) در داخل صفحه های شیشه ای بزرگی کار گذاشته شده که آنها را پیوسته روشن نگه می دارد. این دکمه ها نور سبزی از خود خارج می کنند که از فاصله 65 متری تشخیص داده می شوند. با قرار دادن تعدادی از این دکمه های درخشان در اطراف دماغه سفینه فرماندهی آپولو 11 محلی که دو سفینه پس از انجام مانور پیاده شدن در ماه باید به یکدیگر پیوند شوند، یک دایره درخشان به وجود می اید و سفینه «لم»می تواند به آسانی برنامه ملاقات فضایی را با سفینه مادر انجام دهد.»

تصویر فضاپیمای آپولو 11 از کره زمین

«کارشناسان فضایی به دنبال فرود آرام سفینه آپولو 11 در سطح کره ماه اظهار عقیده کردند که امریکا در نخستین دور مسابقه فضایی پیروز شد. شوروی پس از آن که ر وز 12 آوریل 1961 با پرواز دادن یوری گاگارین در مدار کره زمین به امریکا پیشی جست تا مدتی در این مسابقه اول بود ولی بعدا عقب ماند در آخرین لحظات با فرستادن سفینه لونای 15 به مدار ماه خواست عقب ماندگی خود را جبران کند ولی سفینه عقاب قبل از آن که لونای خودکار شوروی موفق به انجام ماتنور بی سابقه ای شود در سطح ماه فرود آمد

اکنون که عصر تسخیر کرات آسمانی آغاز شده ظاهرا شوروی ها راه دیگری را در پیش گرفته اند و می خواهند با استفاده از آدمهای مصنوعی در این راه پیشرفت کنند در حالی که آمریکایی ها استفاده از فضانوردان را در تسخیر کرات مقدم می شمارند.»

«تاس - خبرگزاری رسمی شوروی – دیشب اعلام داشت که سفینه لونا 15 به گردش خود در مدار ماه ادامه می دهد. در ساعت 5 و 36 دقیقه بعد از ظهر دیروز مدار سفینه بار دیگر تصحیح شد و اکنون لونا در مداری قرار گرفته که دورترین فاصله آن از سطح ماه

110 و نزدیکترین فاصله آن 16 کیلومتر است.»

بازگشت فاتحان ماه به سوی زمین

سه شنبه 31 تیرماه: «فاتحان ماه به سوی زمین حرکت کردند/در ماه نوعی زندگی وجود دارد». روزنامه اطلاعات امروز در تیتری شتابزده از کشف اسرار ماه توسط فضانوردان خبر داد و اعلام کرد «خاک ماه مرطوب است و این نشانه وجود آب در ماه می باشد»

«نیل آرمسترانگ و آدوین الدرین نخستین فاتحین کره ماه پس از انجام کارهایی که به عهده داشتند در ساعت 8 و 41 دقیقه به آشیانه عقاب بازگشتند. در این هنگام، آرمسترانگ دو ساعت و 10 دقیقه و الدرین، یک ساعت و 50 دقیقه در سطح کره ماه به سر برده بودند. پس از آن که آرمسترانگ و الدرین از پله های سفینه بالا رفته و داخل کابین شدند در ساعت 8 و 55 دقیقه دریچه سفینه بسته شد. در این هنگام تنها سفینه عقاب بر روی صفحه تلویزیونهای زمین دیده می شد و در اطراف عقاب سکوت کامل برقرار بود. اندکی دورتر پرچم امریکا به چشم می خورد. این نشانه آن است که کره ماه به دست بشر تسخیر شده و طولی نخواهد کشید که انسانهای دیگری در خاک ماه قدم خواهند گذاشت.

هنگامی که دو فاتح ماه سوار سفینه می شدند ارتباط رادیویی برای مدتی قطع شد. ظاهرا آنتن فرستنده های دستی فضانوردان مانع برقرزاری ارتباط بود و می بایستی فرستنده داخل سفینه جایگزین فرستنده های دستی می شد. سازمان ملی فضایی آمریکا در ساعت 8 و 36 دقیقه اعلام داشت که دستگاه لازر با موفقیت کامل کار می کند.اشعه لازر که از کالیفرنیا فرستاده شده بود به کره ماه رسیده و توسط دستگاه لازری که آرمسترانگ و الدرین کار گذاشته اند ضبط شده است. تصاویر تله ویزیونی که آرمسترانگ و الدرین هنگام پیاده روی خود در ماه پخش می کردند روی صفحه تلویزیونهای زمین لرزش داشت. اندکی بعد وقتی که دوربین روی سه پایه خود قرار گرفت تصاویر بدون لرزش روی صفحات گیرنده های زمین نقش بست.

پس از آن جریان پیاده روی آلدرین و آرمسترانگ از تلویزیون نمایش داده شد. راه رفتن آنها در ماه که قوه جاذبه آن شش برابر کمتر از زمین است تماشایی بود. نیکسون، رییس جمهور آمریکا نیز در تماسی تلفنی به دلیل موفقیت عظیمی که نصیب ماموریت آپولو 11 شده از فضانوردان تقدیر کرد.

وی گفت در نتیجه تهور و شجاعت شما بود که آسمانها اکنون جزئی از قاره ما شده اند. در حدود ساعت 7 و 45 دقیقه برنامه جمع آوری خاک و سنگ ریزه های ماه طبق برنامه پایان یافت.»

«فضانوردان آمریکایی بلافاصله بعد از رسیدن به زمین برای مدت 21 روز تحت مقررات قرنطینه قرار می گیرند تا از خطر بیماری های ناشناخته ای که ممکن است با خود به زمین آورده باشند جلوگیری شود.»

«آرمسترانگ و الدرین هنگام قدم زدن در ماه به سنگهایی برخورده اند که به نظر می رسد مرطوب است.دانشمندان از هم اکنون در نظر دارند از سنگهای بازالت که قسمت اعظم کره ماه را پوشانده آب استخراج کنند.

یک سخنگوی فضایی امروز گفت نمونه خاکی که سرنشینان عقاب با خودشان به همراه می آورند به نظر نمناک می رسد و ممکن است در قشر پایین سطح کره ماه آب و یا حتی زندگی میکروسکوپی موجود باشد.»

«دانشمندان فضایی شوروی گفتند ماموریت آپولو 11 را شاهکاری عظیم توصیف کردند. تلویزیون شوروی دیشب چندین بار قسمتهاییی از فیلم مربوط به پیاده شدن فضانوردان آمریکایی در کره ماه را نمایش داد و در هر بار فرکتیسوف، فضانورد شوروی و گئورکی پتروف، رییس تجسسات فضایی آن کشور، پیرامون چگونگی کار سفینه آپولو 11 توضیحاتی به بینندگان تلویزیون دادند.

الکسی کاسبگین، نخست وزیر شوروی در ملاقات با معاون سابق رییس جمهور آمریکا پیروزی فضانوردان آمریکایی در پیالده شدن در کره ماه را به وی تبریک گفت و برژنف، دبیرکل حزب کمونیست شوروی هم که در ورشو به سر می برد برای ماموریت آپولو 11 آرزوی موفقیت کرد.»

«خبرگزاری تاس سرانجام آخر وقت دیشب سکوت طولانی خود را شکست و اعلام داشت که ماموریت لونا 15 در ساعت 7 و 21 دقیقه عصر دیروز پایان یافته است. این سفینه در جریان ماموریت خود 52 بار به دور کره ماه گردش و اطلاعات مهمی به زمین مخابره کرد.»

«مرکز فضایی هوستون در ساعت 7:30 بامداد امروز به سرنشینان آپولو 11 فرمان داد که در ساعت 8 و 27 دقیقه امروز به وقت تهران موتور اصلی سفینه فرماندهی آپولو را روشن و خود را از مدار ماه خارج کنند. پس از مدتی قطع ارتباط با سفینه در ساعت 8 و 35 دقیقه آرمسترانگ اعلام کرد که سفینه از مدار ماه خارج شده و در مسیر زمین است.»

روزنامه اطلاعات 31 تیرماه 48 در کنار اخبار و گزارش های مفصل خود درباره ماموریت آپولو 13 از تولد دو آپولوی ایرانی هم خبر داده است. به مناسبت پرواز فضانوردان به ماه دو مادر مشهدی و اهوازی نام نوزادان پسر خود را که دیروز به دنیا آمده اند، آپولو گذاشتند! یک نوعروس مشهدی هم که یک هفته پیش ازدواج کرده بود و با همسرش شرط بسته بود در صورت فرود موفق فضانوردان در کره ماه کل مهریه خود را ببخشد روز قبل پس از شنیدن موفقیت فضانوردان با حضور در یکی از محاضر رسمی مشهد مهریه یک میلیون و 200 هزار ریالی خود را به شوهرش بخشید!

استقبال از فضانوردان پس از بازگشت از ماموریت ‍آپولو 11

 علی شمس