فضاپیمای روزتا که دنباله‌داری را در منظومه شمسی تعقیب می کند، در توده غبار اطراف این جرم فضایی ملکول های آزاد اکسیژن کشف کرده است. این یافته با شگفتی کامل دانشمندان روبرو شده که تصور می کردند اکسیژن هنگام تشکیل سیارات با سایر عناصر ترکیب شده است.
این نتیجه گیری، که محققان جزئیات آن را در نشریه نیچر چاپ کرده اند، ممکن است غلط بودن نظریه های موجود درباره نحوه تشکیل منظومه شمسی را ثابت کند.
پژوهشگران با استفاده از ابزاری به نام روزینا در این فضاپیما، اتمسفر دنباله دار موسوم به ۶۷پی/چریومف-جراسیمنکو را به اصطلاح "بو" کردند.
گاز غیرمنتظره
آنها دریافتند که ملکول های گاز اکسیژن به طور آزادانه در این توده غبار وجود دارند و اکسیژن پس از بخار آب، منواکسید کربن و دی اکسید کربن چهارمین گاز موجود است. پروفسور کاترین التوگ از دانشگاه برن که در این مطالعه شرکت داشته گفت که دانشمندان ابتدا با دیدن داده های کاوشگر فکر کردند اشتباهی رخ داده.
او گفت: "واکنش اولیه ما با دیدن داده ها کمی آمیخته به انکار بود چون این چیزی نیست که انتظار کشف آن در یک دنباله دار را داشته باشید."
به این دلیل که اکسیژن برای تشکیل ترکیبات تازه به راحتی با سایر عناصر واکنش نشان می دهد و به شکل ملکول خالص باقی نمی ماند.
محققان احتمال می دهند که اکسیژن در ابتدای شکل‌گیری منظومه شمسی باید خیلی سریع منجمد شده و در داخل توده مواد به تله افتاده باشد. پروفسور التوگ گفت: "این غیرمنتظره ترین کشفی بود که تاکنون درباره این دنباله‌دار کرده ایم. سوال بزرگ این بود که اکسیژن چطور آنجا سر در آورده."
خیلی از نظریه های جاری درباره شکل‌گیری سیارات و دنباله‌دارها در اطراف خورشید از فرآیندی خشن و بسیار متلاطم حکایت دارد که باعث حرارت دیدن اکسیژن منجمد شد؛ اکسیژنی که در مرحله بعد با سایر عناصر ترکیب شده.
اما نتیجه احتمالی کشف تازه این است که تشکیل منظومه شمسی فرآیندی آرام تر بوده است.
آندره بیلر نویسنده این مطالعه از دانشگاه میشیگان گفت: "اگر در آغاز شکل‌گیری دنباله دار ملکول اکسیژن وجود داشته، چطور این همه مدت دوام آورده؟"
"همه مدل‌ها می گویند که نباید اینقدر دوام بیاورد، که گویای چیزی در مورد نحوه پیدایش منظومه شمسی است - شکل گیری این ذرات یخ نیازمند شرایطی بی تلاطم بوده، چون به نظر می رسد که این مواد هنوز خیلی بکر هستند."
"اکنون با این یافته شواهدی داریم که این بخش مهم از این دنباله‌دار در جریان تشکیل منظومه شمسی دست نخورده باقی مانده."
ماموریت روزتا در نوامبر سال گذشته، با قرار گرفتن در مدار این دنباله‌دار و فرود آوردن یک کاوشگر کوچک بر سطح آن تاریخ‌ساز شد.
تماس با کاوشگر فرودآمده بر سطح چند روز بعد قطع شد اما فضاپیما به ارسال داده های ارزشمند ادامه می دهد.
سرمنشا حیات؟
در سال ۲۰۱۴، تحقیقات روزتا و واحد فرودآینده نشان داد که آب موجود در دنباله‌دار ۶۷پی خیلی متفاوت از آب زمین است، که باعث تردید در این مورد شد که آب زمین از دنباله‌دارها نشات می گیرد
اخیرا هم رشته ای غنی از ملکول های آلی (کربنی) در این دنباله‌دار پیدا شد که حامی این نظریه است که دنباله‌دارها سرمنشا حیات در زمین بودند