مقامات رسمی ناسا اعلام کردهاند حفاظ حرارتی شاتل هیچ آسیبی ندیده است و فضاپیمای رفت و برگشت دیسکاوری از سلامت لازم برای بازگشت به زمین برخوردار است.
شرح عکس: گفتگوی مطبوعاتی سرنشینان ایستگاه فضایی بین المللی و فضانوردان شاتل دیسکاوری با خبرنگاران. این گفتگو را تماشا کنید .
نزدیک به شش شبانهروز از پرتاب شاتل میگذرد، اما مهندسان و کارشناسان ناسا تمام این مدت در تلاش بودند تا با بررسی تصاویر دوربینهای متعدد نصب شده روی شاتل، اطلاعات رسیده از حسگرهای مختلف شاتل، دادههای رادارهای نیروی هوایی، تصاویر ارسالی سرنشینان ایستگاه فضایی بینالمللی، تصاویر ویدیویی و دادههای دوربین و حسگر لیزری مستقر در بازوی روباتیک شاتل از سلامت حفاظ حرارتی دیسکاوری اطمینان حاصل کنند. پیشاز این، تصاویر ویدیویی تنها برخورد چند قطعه کوچک را در لحظات کمخطر پرواز ثبت کرده بودند.
تحلیلهای کارشناسان نشان میدهد سرنشینان شاتل نیازی به راهپیمایی فضایی برای بازبینی یا تعمیر عایقهای حرارتی ندارند. البته در پایان ماموریت شاتل، یک بازبینی نهایی نیز انجام خواهد شد تا مجوز نهایی برای جداشدن شاتل از ایستگاه فضایی بینالمللی و بازگشت به زمین صادر شود. ماموریت شاتل تا روز تمدید شده است و اگر شرایط آب و هوایی برای فرود شاتل در مرکز فضایی کندی در فلوریدا مناسب باشد، دیسکاوری در 27 تیرماه به زمین باز خواهد گشت. پیشاز این، سرنشینان شاتل از سلامت فضاپیمای دیسکاوری ابراز اطمینان کرده بودند. استفانی ویلسون، متخصص پرواز که نخستین ماموریت فضایی خود را انجام میدهد در ارتباطی مستقیم با خبرنگاران گفته بود: من کاملا اطمینان دارم که فضاپیمایی سالم و عاری از هرنوع آسیب دراختیار داریم!
در چند روز اخیر، تصاویری بدست آمد که عوارضی نامشخص و بحثبرانگیز را در پوشش حفاظتی شاتل نشان میداد، اما بررسیهای دقیقتر، آنها را بیخطر تشخیص داد. کارشناسان زمان زیادی را برای شبیهسازی و بررسی برآمدگیهای دیدهشده در بدنه شاتل سپری کردند تا بفهمند آیا این عوارض آنقدر خطرساز هستند که نیاز به راهپیمایی فضایی و تعمیر داشته باشند یا خیر. یکی از این برآمدگیها در پوشش عایق پنجره روبروی شاتل قرار دارد و دیگری، شکافپرکنی است که از میان سفالهای ضدحرارتی شکم فضاپیما بیرون زده است. با این حال در روز شنبه، پیرس سلرز و مایک فوسیوم، قطعه اضافهشده به بازوی روباتیک کانادا را با موفقیت آزمایش کردند تا در صورت نیاز به راهپیمایی فضایی، بتوانند سوار بر آن به شکم شاتل دسترسی پیدا کنند و تعمیرات لازم را انجام دهند. تعمیر شاتل در مدار زمین، یکی از مهمترین برنامههای آژانس فضایی ایالات متحده برای جلوگیری از بروز فاجعهای همانند انفجار شاتل کلمبیا در زمستان 1381 است. بخشی از این تکنیکهای تعمیر فضایی در پرواز سال گذشته شاتل دیسکاوری که نخستین پرواز پس از انفجار کلمبیا بود، آزمایش شده بود.
و اما روزهای سپریشده مردمان فضانشین
در طول چهار روزی که از الحاق شاتل دیسکاوری به ایستگاه فضایی بینالمللی میگذرد، شش فضانورد شاتل و سه سرنشین ایستگاه توانستهاند تجهیزات حیاتی ارسالی از زمین را از مدول لئوناردو تخلیه کنند. اما برنامه امروز آنها بسیار مهم است.
شرح عکس: پمپ ذخیره توسط بازوی روباتیک جابجا می شود.
سرنشینان شاتل در ساعت 15:44 امروز دوشنبه 19 تیرماه، دومین راهپیمایی فضایی را آغاز کردهاند. در این راهپیمایی که قرار است شش و نیم ساعت به طول بیانجامد، پیرس سلرز و مایک فوسیوم در لباس فضایی ماموریت دارند یک پمپ ذخیره سامانه کنترل حرارتی را در خارج مدول کوئست نصب کنند و همچنین، قرقره کابلی را که خطوط ارتباطی و برق بازوی روباتیک متحرک ایستگاه را فراهم میکند، تعویض کنند. اگر این تعویض کابل با موفقیت انجام شود، این بازوی روباتیک میتواند در طول ایستگاه حرکت کند و برای ماموریتهای آینده ایستگاه فضایی آماده باشد. در اواخر سال گذشته، این بازو در عملیاتی انتحاری (!) ، کابل ارتباطی خود را قطع کرد. در این راهپیمایی، خلبان مارک کلی فعالیتهای راهپیمایی فضایی را هدایت میکند؛ فرمانده استیون لیندسی سیستمهای شاتل و دوربینهای تصویربرداری را کنترل میکند و استفانی ویلسون و لیزا نواک، متخصصان پرواز، هدایت بازوهای روباتیک را برعهده دارند. آخرین خبرهای رسیده حاکی است پمپ ذخیره با موفقیت نصب شده و تعویض قرقره کابل آغاز شده است.
اما سرنشینان ایستگاه فضایی هم بیکار نیستند. فرمانده پاول وینوگرادوف، جف ویلیامز و توماس ریتر مخزن تدارکاتی چندمنظوره لئوناردو را با دادهها و نتایج آزمایشهای علمی، وسایل اضافی و آشغالهای جمعشده در ایستگاه فضایی پر میکنند. طبق برنامه قرار است دیسکاوری در روز جمعه، لئوناردو را بارگیری کند و برای بازگشت به زمین آماده شود.
سومین راهپیمایی فضایی شاتل برای روز چهارشنبه برنامهریزی شده و قرار است فضانوردان با قرار دادن نمونههای از پیش آسیبدیده لایههای کربن مسلح در فضا، روشهای تعمیر آنها را بیازمایند و شرایط تعمیر اضطراری شاتل را شبیهسازی کنند. لایههای کربنی مسلح، مواد مرکبی هستند که عایقهای حرارتی لبه جلویی بالهای شاتل را تشکیل میدهند. در حادثه انفجار شاتل کلمبیا در سال 1381، برخورد قطعهای از عایق مخزن خارجی سوخت به کربنهای مسلح بال چپ، آن را سوراخ کرد و در بازگشت شاتل به زمین، راه را برای ورود پلاسمای بسیار داغ به ساختار داخلی شاتل هموار کرد. با ذوب شدن ساختار داخلی بال چپ، تعادل شاتل به هم خورد و شاتل در انفجاری عظیم متلاشی شد.
در طول این سه سال و نیم، مهندسان ناسا و لاکهیدمارتین، سازنده مخزن خارجی سوخت، تغییرات زیادی را در این مخزن ایجاد کردند تا ابعاد عایقهای جدا شده را محدود کنند. در پرتاب شاتل دیسکاوری، قطعات جدا هم بسیار کوچک بودند و هم بسیار دیرتر از زمانی جدا شدند که برای شاتل خطرساز باشند، از این رو مقامات رسمی از عملکرد مخزن سوخت بسیار خرسندند. کارشناسان پیشبینی میکنند با فرود موفیتآمیز شاتل دیسکاوری در 27 تیرماه، ماموریتهای شاتل با شتاب بیشتری ادامه یابد و حتی یک ماموریت اضافی برای تعمیر تلسکوپ فضایی هابل اختصاص یابد!