مکان برگزاری: پارک ملی کویر، کاروانسرای قصر بهرام (150 کیلومتری جنوب شرقی تهران).
طول و عرض جغرافیایی به ترتیب حدود 52 درجه و 12 دقیقه شرقی و 34 درجه و 47 دقیقه شمالی و ارتفاع حدود 1000 متر از سطح دریا
شروع ساعت 19:15 - پایان ساعت 4:30
زمان تجمع برای حرکت: ساعت 10 صبح پنجشنبه 20 اردیبهشت در مقابل دفتر انجمن نجوم ایران
نشانی: بلوار کشاورز، خیابان وصال شیرازی، انتهای خیابان ایتالیای غربی (تقاطع خیابان قدس)، مقابل ساختمان پزشکان شفاء.
مسیر حرکت از ری به سوی ورامین و پیشوا و سپس مسیر بیابانی پارک ملی کویر است (طی مسیر به مدت حدود 5 ساعت). پس از یک جلسه کوتاه توجیهی در کاروانسرای قصر بهرام محل هر گروه بر بام کاروانسرا مشخص می شود و در صورت شرایط جوی مناسب از راس ساعت19:15 رقابت آغاز می گردد. افق محل رصد باز است و از جنوب تا حدود 5 درجه به دلیل قرارگیری سیاه کوه بسته است. آلودگی نوری در جنوب کمترین و در شمال به دلیل قرار گیری تهران و گرمسار بیشترین است. حد قدر آسمان در شبهای تاریک بین 6 تا 5/6 است. در برنامه رصد یک استراحت نیم ساعته در نظر گرفته شده است. پایان برنامه رصدی ساعت 4:30 صبح 21 اردیبهشت است.
پس از استراحت و صرف صبحانه مراسم معرفی برگزیدگان و ارائه جوایز انجام می شود و پس از آن علاقه مندان می توانند با حضور راهنمای محیط زیست پیاده روی کوتاهی را برای بازدید از منطقه انجام دهند. بازگشت به تهران بین ساعت 16 تا 18 جمعه 21 اردیبهشت در مقابل ساختمان انجمن نجوم ایران خواهد بود.
اجرام اصلی رقابت مسیه هفتم:
تمام اجرام فهرست مسیه به استثنای 77M و 79M که در فروغ خورشید دیده نمی شوند. همچنین:
1) خوشه کروی NGC5139 (خوشه اومگا قنطورس)
2) کهکشان NGC5128 (قنطورس A)
3) خوشه دوتایی یا دوقلو در برساوش
4) کهکشان 6946 NGC در قیفاووس
5) سیاره عطارد
6) سیاره اورانوس
درباره اجرام افزوده شده:
خوشه اومگا قنطورس (پرنورترین خوشه کروی آسمان و بزرگترین و باشکوه‌ترین نمونه در کهکشان) به همراه کهکشان قنطورس A (یکی از ۱۰ کهکشان بارز آسمان) بین ساعت 10 تا 11 شب در ارتفاع مناسبی از افق جنوب اند.
خوشه دوتایی از زیباترین خوشه‌های ستاره‌ای آسمان در رصد با هر ابزاری است.کهکشان NGC 6946 مارپیچی ابرنواختر خیزی است که از رو به رو دیده می‌شود. سیاره عطارد از قدر -۱/۵ در پرنورترین وضعیت رصدی خود حدود ۴۵ دقیقه پس از خورشید غروب می‌کنند. 15 دقیقه نخست رقابت در نور شفق فرصت مناسبی برای رصد این سیاره است. به کمک آن می‌توان ستاره‌های پروین را در ۳/۵ درجه شمال غرب سیاره یافت. رصدگران هلال‌های جوان ماه می‌توانند از تجارب خود در جستجوی عطارد در نور شفق استفاده کنند. سیاره اورانوس از قدر حدود ۶ در کمتر از یک درجه‌ای شرق ستاره قدر چهارم فی-دلو (شرقی‌ترین ستاره اصلی دلو) است و در آسمان صبحگاهی دیده می‌شود.
اجرام بحرانی:
به علت نزدیک بودن به خورشید رصد برخی از اجرام دشوارتر است. خوشه پروین که در نور شفق و در ارتفاع بسیار کم از افق باید آن را جستجو کرد. سپس سحابی جبار، ۴۳ M، ۷۸ M، ۴۱ M اجرام بحرانی در آسمان شامگاهی به شمار می‌روند. در افق شرق آسمان صبحگاهی نیز رصد کهکشان ۷۴ M در حوت در نور فلق بسیار دشوار است. همین طور کهکشان ۳۳ Mو خوشه باز ۳۴ M در ارتفاع نسبتا کمی از افق قرار دارند. تمام اجرام بحرانی در این رقابت (به استثای سحابی جبار و ۴۳ Mکه بخش شمالی آن است) دارای ۲ امتیاز رصدی اند و در مجموع بالاترین امتیاز رصدی ممکن به ۱۲۰ می‌رسد.
تازه‌های رقابت مسیه هفتم:
برای تنوع بیشتر در این برنامه و انتخاب دقیق‌تر رصدگران برتر علاوه بر رصد فهرست ۱۱۴ جرم این رقابت موارد دیگری نیز در نظر گرفته شده است. اولویت اصلی با شمارش اجرام رصد شده است و پس از آن در صورت نزدیک بودن یا یکسان بودن تعداد، ملاکهای سنجیده شده دیگر به حساب می‌آید:طراحی روی کاغد ثبت رصد (که به رصدگران داده می‌شود) از دو جرم غیر ستاره‌ای دلخواه که یکی باید از گروه سحابی/کهکشان باشد و دیگری از گروه خوشه ستاره‌ای باز/کروی. همین طور یک طرح ساده از ماه با بزرگنمایی دلخواه (برای کشیدن این طرح یک ربع پایان رقابت در نور فلق که جرم دیگری دیده نمی‌شود در نظر گرفته شده است). در این طرح ها دقت در ثبت و واضح بودن آن مهم تر از هر معیار دیگری است. از این رو لازم است رصدگران وسایل لازم برای طراحی از قبیل: مداد مناسب، پاک کن و تراش را همراه داشته باشند. کاغذ برای ثبت رصد و طراحی در اختیار رصدگران قرار خواهد گرفت.
همین طور بیشتر اجرام بحرانی آن طور که در بالا گفته شد دارای ۲ امتیاز رصدی اند (معادل رصد ۲ جرم) و اگر رصدگری جرمی را به درستی ببیند و موقعیت آن را دقیقا درست نشانه رفته باشد اما داور موفق به دیدن آن نشود، داور می‌تواند نیم امتیاز رصدی را برای رصدگر در نظر بگیرد. با توجه به تجربه رقابتهای قبلی که نشان از توانایی بسیار رصدگران در جستجو اجرام اما آگاهی کم برخی از رصدگران از آنچه رصد می‌کنند در رقابت امسال در حین رصد دانش افراد درباره نجوم مشاهده‌ای نیز محک زده می‌شود. این معیار نیز پس از شمارش تعداد اجرام رصد شده در اولویت دوم است. رصدگران بهتر است با مراجعه به نقشه های آسمان، نرم افزارهای آسمان نما، و مقاله های راهنما در نجوم شماره های 112 و 146/ 145 ترتیب اجرام رصدی آن شب را برای خود مشخص و نقشه های راهنما را برای شب ماراتن آماده کنند.
همراه داشتن وسایل زیر ضروری است:
1- ابزار رصدی (شامل تلسکوپ یا دوربین دوچشمی) که بایستی از نظر اپتیکی سالم و با کیفیت لازم باشد.
2- اطلس آسمان از هر نوع که فکر می کنید به آن نیاز خواهید داشت.
3- نهار روز اول به همراه مقداری آذوقه غذایی انرژی بخش (در برنامه ارائه غذای سبک برای شام اول، و صبحانه و نهار دوم و همچنین چای و شیرینی طی ساعات رصد تدارک دیده شده است).
4- چراغ قوه (فقط با نور قرمز). افرادی که از چراغ قوه با نور شدید استفاده کنند به دلیل مزاحمت برای رصدگران دیگر از دور مسابقه حذف می شوند.
5- با توجه به برودت هوا و کاهش انرژی شرکت کنندگان پس از نیمه شب، همراه داشتن لباس گرم ضروری است.
6- کیسه خواب (در صورت ابری شدن هوا) و برای استراحتی کوتاه پس از رقابت و تا پیش از مراسم معرفی بهترین رصدگران
ثبت نام نهایی
رصدگر برای ثبت نام قطعی می بایست پیش از این مبلغ ثبت نام خود را به شماره حساب انجمن واریز و اسکن رسید بانکی را به نشانی الکترونیک messier.marathon@gmail.com ارسال کرده باشد.
پذیرش نهایی فقط با توجه به موارد زیر صورت می گیرد:
اطلاعات ارائه شده در فرم اینترنتی که رصدگر پر کرده است درست و مطابق واقعیت باشد.
شرکت کننده در آغاز سفر اصل رسید بانکی خود را به همکاران اجرایی برنامه ارائه کند.
داوران
در ماراتن امسال 120 رصدگر یا گروه رصدی شرکت خواهند کرد. شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران با وجود افزایش شمار شرکت کنندگان در رقابت هفتم متاسف است که به دلیل حفظ کیفیت برگزاری برنامه نمی تواند از تمام درخواست کنندگان شرکت در این برنامه پذیرش نماید و ناچار است که فقط رصدگرانی را که بیشترین تجربه رصدی را دارند بپذیرد. بدیهی است که این انجمن برنامه های آموزشی و مقدماتی متعددی را هر سال برای علاقه مندان تازه کار ارائه می کند تا پس از گذراندن این دوره ها و کسب تجربه های رصدی آماده شرکت در ماراتن مسیه شوند. در ماراتن ششم از ۱۷ داور برای شرکت در این برنامه دعوت شده است که اسامی آنا به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر است:
- علی ابراهیمی‌سراجی: از برندگان پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی، سرپرست گروه علمی حلقه الماس
- امير حسين ابولفتح , اس نجومي , ز برندگان دوره هاي پيشين رقابت مسيه
- سید مصطفی امام: مدرس نجوم، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی
- بابک امین تفرشی: سردبیر ماهنامه نجوم و مدیر سایت نجوم، هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، دبیر برگزاری رقابت مسیه ایران
- محسن ایرجی: هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، تحریریه ماهنامه نجوم، مدرس نجوم و داور دوره‌های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی
- محمد جواد ترابی: همکار شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، همکار برنامه تلویزیونی آسمان شب
- حمید رضا پیرایش: همکار کمیته رقابت‌ها در شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، داور ششمین رقابت مسیه و رقابت صوفی، از برندگان پیشین رقابت مسیه
- خسرو جعفری زاده: مدرس نجوم، داور دوره های پیشین رقابت مسیه، از برندگان پیشین رقابت مسیه و مدیر پایگاه اینترنتی nightsky.ir
- سید همام حسینی: همکار تحریریه و سایت ماهنامه نجوم، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی، از برندگان پیشین رقابت مسیه
- هاشم سيماب : رصدگر باتجربه - كارشناس رصدي موسسه اسمان شب
- آیرین شیوایی: همکار تحریریه و سایت ماهنامه نجوم، داور رقابت صوفی و از برندگان پیشین رقابت مسیه
- سهراب علیدوستی: همکار مرکز آموزش نجوم ادیب و داور ششمین رقابت مسیه
- اسدالله قمری نژاد: هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران و داور دوره های پیشین رقابت مسیه
- احمد کریمی: مدیر رصدخانه صدرا (شیراز)، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی، از برندگان پیشین رقابت مسیه
- کاظم کوکرم: دبیر رقابت صوفی، همکار کمیته رقابت‌ها در شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، داور ششمین رقابت مسیه و رقابت صوفی، از برندگان پیشین رقابت مسیه
- محمد مهدی مطیعی: هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، سرپرست انجمن نجوم آماتوری آسمان توس، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی
- بنفشه مقامی: همکار تحریریه ماهنامه نجوم، از برندگان پیشین رقابت مسیه
- پوریا ناظمی: دبیر گروه دانش روزنامه جام‌جم، همکار تحریریه و سایت ماهنامه نجوم، هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، دبیر رقابت صوفی، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی
- محمد نیلفروشان: داور رقابت صوفی و از برندگان پیشین رقابت مسیه
- علیرضا وفا: پژوهشگر هوافضا، مدرس نجوم، داور دوره های پیشین رقابت مسیه و رقابت صوفی، همکار تحریریه ماهنامه نجوم
دیگر همکاران و حامیان
در این برنامه مهمانانی از جامعه اخترشناسان حرفه‌ای ایران از اعضای هیئت مدیره انجمن نجوم ایران حضور خواهند داشت. همین طور متخصصان طبیعت گردی و باستان‌شناسی، خبرنگاران و عکاسان چند رسانه و گروه مستندساز برنامه تلویزیونی آسمان شب شبکه چهار سیما شرکت‌کنندگان را همراهی می‌کنند. بخش اجرایی این برنامه مانند سالهای پیش به سرپرستی پورنگ پورحسینی (منجم آماتور، راهنما و برنامه‌ریز باتجربه گشتهای نجوم و طبیعت، کارشناس کمیته ملی طبیعت‌گردی) و گروهی باتجربه در این زمینه است که وقت و توان خود را صادقانه در اختیار این برنامه گذاشته‌اند. همچنین امدادگرانی از جمعیت هلال احمر شمیرانات گروه را همراهی می‌کنند. با توجه به اینکه هزینه‌های برگزاری رقابت مسیه ایران بیش از دو برابر مبلغی است که از حق ثبت نام در این برنامه فراهم می‌شود، حامیانی از موسسات مستقل و ارگانهای دولتی انجمن را در تهیه امکانات فنی و اجرایی این برنامه یاری می‌کنند: کمیته ملی طبیعت‌گردی، سازمان فضایی ایران، نهاد ریاست جمهوری، موسسه آسمان‌شب، ماهنامه نجوم
گروه های رقابت
رقابت مسیه ایران در سه رده دوربین‌های دوچشمی، تلسکوپ، و تلسکوپهای الکترونیک برگزار می شود و برگزیدگان در هر رده جداگانه سنجیده و معرفی می شوند. رصدگران با تلسکوپهای مجهز به سیستم الکترونیک گوتو (ردیابی خودکار) مجاز به استفاده ازکنترل الکترونیکی جا به جا کننده تلسکوپ هستند اما نمی توانند از سیستم گوتو بهره ببرند و داوران از قطبی نبودن دستگاه آنها در طول برنامه مطمئن می شوند.
شرایط شرکت گروهی
تمام شرکت کنندگان چه انفرادی و چه گروهی باید پذیرفته شده و در فهرست زیر باشند. رصدگران نمی توانند همراه گروهی خود را که پذیرش نشده است اضافه کنند. به دلیل شمار بسیار شرکت کنندگان و محدودیت محل برگزاری و تلاش برای حفظ کیفیت برنامه افزودن نفرات جدید نیز به فهرست پذیرفته شدگان ممکن نیست. رصدگران با دوربین های دوچشمی فقط به صورت انفرادی می‌توانند شرکت کنند و امکان شرکت گروهی با دوربین های دوچشمی و تلسکوپهایی با دهانه کوچک تر از ۹ سانتی متر نیست. شرایط پذیرش گروهی به صورت زیر است: گروه ۲ نفره برای تلسکوپهای ۹ سانتی متر و بزرگتر و دوربین دوچشمی با قطر شیئی ۱۲۰ میلی متر(یا دوربین های ۱۰۰ میلی متر تلسکوپی با استقرار چنگالی) که البته رصدگر می تواند با چنین ابزارهایی به صورت انفرادی نیز شرکت کند. گروه ۳ نفره برای تلسکوپ ۱۲ اینچ (۳۰ سانتی متر) و بزرگتر یا دوربین دوچشمی با قطر شیئی ۱۵۰ میلی متر که رصدگر می‌تواند به صورت انفرادی نیز با چنین ابزارهایی شرکت کند.
سخن پایانی
موفقیت برگزاری رقابت مسیه ایران وابسته به نظم گروهی و همکاری با گروه برگزار کننده است. برای اجرای منظم برنامه ها به همکاری صمیمانه تک تک شرکت کنندگان نیاز است تا شب بی نظیری به یاد بماند. رعایت پاکیزگی و قوانین حضور در یک منطقه حفاظت شده محیط زیست که غنی از حیات وحش است بسیار مهم است. رصدگران تدارک یک شب رصدی تمام عیار را به درستی ببینند، ابزار رصدی خود را از پیش کنترل کنند(در صورتی که تصویر ابزار رصدی بیش از حد نا واضح باشد سبب اختلال در برنامه و کار داور آن گروه می شود)، چراغ قوه نور قرمز به همراه بیاورند، زیر انداز، لباس گرم، کیسه خواب (در صورت ابری شدن هوا) و آذوقه غذایی انرژی بخش به همراه داشته باشند. افرادی که از چراغ قوه با نور شدید استفاده کنند به دلیل مزاحمت برای رصدگران دیگر از دور مسابقه حذف می شوند.
رقابت مسیه ایران با هدف گرد هم آمدن بهترین رصدگران اعماق آسمان از سراسر ایران در یک شب رصدی و زیر آسمان پر ستاره، یعنی همان چیزی که همه ما را دلباخته خود کرده است، برگزار می شود. هدف اصلی با هم بودن، ایجاد ارتباط میان منجمان آماتور باتجربه و محک زدن توانایی های رصدی است برای هر شرکت کننده است. رقابت هدف دوم است.