یک شهاب درخشان از بارش شهابی جوزایی سال 1383 که به وسیلهی دوربین همهی آسمان در رصدخانهی Crni Vrh اسلوانی (Slovenia) ثبت شده است.
|
شهابهای بارش جوزایی ــ که یکی از اصلیترین بارشهای شهابی سال است ــ از نزدیکی کاستور، دومین ستارهی روشن در صورت فلکی جوزا، منتشر میشوند. بسیاری از رصدگران باسابقهی شهابها معتقدند بارش جوزایی از بارش برساوشی در مردادماه بهتر است و دلیل خوبی هم دارند.
کانون بارش جوزایی، تا حدی که در نیمههای آذر ماه ممکن است، از خورشید فاصله دارد و در نتیجه تنها ساعاتی پس از غروب خورشید به اندازهی کافی از افق ارتفاع میگیرد و در طی بقیهی شب در ارتفاع بالایی باقیمیماند. این بدان معنی است که بارش را میتوان در ساعت مناسبی رصد کرد؛ یعنی پس از ساعت 9 شب به وقت محلی.
بارش جوزایی از 16 تا 27 آذرماه فعال است و در شبِ 22-23 آذرماه، یعنی پنجشنبه شب تا جمعه صبح، به سرعت اوج میگیرد. بیشترین فعالیت پس از نیمه شب، در 23 آذر اتفاق میافتد؛ این هنگامی است که در شرایط عالی، میتوان هر ساعت، تا صد شهاب کمسرعت زیبای جوزایی دید. این شهابها درخشان و زردند و میانگین قدر شان حدود 5/2+ گزارش میشود. از هر بیست شهاب جوزایی، تنها یکی رد به جا میگذارد.
شهابهای جوزایی از این نظر که جسم مولدشان نه یک دنبالهدار بلکه یک سیارک است، منحصر به فردند. این سیارک (احتمالاً دنبالهداری مرده) که دورهی مداری آن 43/1 سال است، در سال 1983 کشف شد و فایتون (Phaethon) نام گرفت. قطر این سیارک، تنها 8/4 کیلومتر است اما در حضیض، به کمتر از 21 میلیون کیلومتری خورشید ــ نزدیکتر از مدار عطارد ــ سفر میکند؛ با این حال در اوج، تا حدود 354 میلیون کیلومتر ورای مدار زمین، دور میشود.
برای بیشتر رصدگرانِ عرضهای میانهی شمالی، رصد بارش جوزایی نیازمند کمی دل و جرأت برای رویارویی با شبهای یخ بندان زمستان است. برای جلوگیری از سرما، از گرم بودن لباسهایتان اطمینان حاصل کنید و یک فلاسک چای، قهوه یا شکلات داغ همراه خود ببرید. برای گرم شدن، همچنین میتوانید هر یک ساعت، یا چیزی در این حدود، به داخل بروید اما هیچ چراغی روشن نکنید چون سازگاریِ چشمانتان با تاریکی از بین میرود.