شب 12 آوريل مراسمي مشابه در بسياري از نقاط جهان برگزار مي شود . فرقي نمي كند كه در ايران زندگي مي كنيد يا كشورهاي ديگر . مراسم شب يوري حداقل در 49 كشور برگزار مي شود . در اين شب منجمان و مردم علاقمند به زيبايي هاي آسمان ياد اولين كيهان نورد را گرامي مي دارند . رصد آسمان و برگزاري گردهمايي هاي نجومي از برنامه هاي اصلي شب يوري است .
ماموريت شگفت انگيز يوري گاگارين در 47 سال پيش بهانه جشن منجمان در اين شب است .سفر او به سوي فضا ساعت 9 و7 دقيقه صبح از پايگاه بايكونور آغاز شد . ماموريتي كه سرانجام آن غير قابل پيش بيني بود و كسي تجربه اي درباره شرايط ويژه آن نداشت .
موشك وستك 1 گاگارين را به 327 كيلومتري از زمين برد . او در اين سفر 108 دقيقه و حداكثر با سرعت 28000كيلومتر در ساعت گرد زمين چرخيد . در مدت ماموريت گاگارين هيچ كنترلي بر روي سفينه اش نداشت . محاسبات از قبل انجام شده بود و به دليل عدم امكان پيش بيني شرايط بي وزني امكان اداره فضاپيما از فضانورد گرفته شده بود . تنها در شرايط اضطراري او مي توانست كنترل را بر عهده گيرد .
گاگارين تمامي اين شرايط دشوار را پشت سر گذاشت و به اين ترتيب او نخستين انساني شد كه كره آبي را از وراي جو ديد.در بازگشت او شخصيتي جهاني بود و قهرماني ملي براي مردم كشورش . تصاوير تلويزيوني به جا مانده از آن سال استقبال با شكوه مردم شوروي را از وي نشان مي دهد . در 12 آوريل1961 يوري گاگارين در صدر اخبار جهان قرار داشت و شوروي رقابت بزرگ را برده بود .
گاگارين كه پيش از اين يك خلبان هواپيماي ميگ –15 بود اكنون به نامي ماندگار در تاريخ تبديل شده بود . او از بين 20 كانديدا براي انجام اين سفر و پس از گذراندن دوره ها و آزمونهاي دشوار انتخاب شد .
اين مرد شجاع 7 سال پس از سفر به فضا در يك سانحه هوايي با هواپماي مورد علاقه اش ميگ – 15 درگذشت .
اما تجربه موفق او در سفر به وراي جو آغازي شد براي تحقيقات و ماموريتهاي ديگر .
تنها 2 سال بعد روسها با فرستادن والنتيتا ترشكوا ، نخستين زن فضانورد عنوان ديگري براي خودشان ثبت كردند . ماموريت او در سال 1963 انجام شد .
نخستين شاتل فضايي هم 25 سال بعد از پرواز نخستين انسان درست در روز 12 آوريل به فضا رفت . جان يانگ و رابرت كريپن سرنشينان اولين سفينه فضايي بودند كه توانايي پرواز مجدد را داشت . اين بار ايالات متحده امريكا موفق شده بود گوي سبقت را از حريف بربايد .
اكنون معيار سفر به فضا بر اساس اعلام فدراسيون بين المللي هوا - فضا نوردي رسيدن به ارتفاع 100 كيلومتري از زمين است . بر اساس اعلام اين فدراسيون تا كنون آمريكا بيشترين تعداد فضا نوردان را داشته است و روسيه در رتبه بعدي قرار دارد .
اين روزها اخبار سفرهاي فضايي و ماموريت فضانوردان در ايستگاه بين المللي فضايي بخش ثابتي از خبرهاي علمي است . امروز ديگر قدم گذاشتن بر ماه يا پرواز انسان شاتلها آرزويي دست نيافتني نيست . گامهاي بعدي بشر بسيار بلند تر از مسافتي است كه شاتلها و فضاپيماها تا كنون پيموده اند .
شب يوري در ايران