اولين ستارگان جهان ما مدت ها پيش خاموش شده اند، اما نور آنها هنوز مي درخشد که از وراي آن مي توان جهان را در اولين سال هاي تشکيل آن نظاره کرد. اخترشناسان بر اين باورند که توانستند نور ضعيف ستارگاني را که در آغاز زمان متولد شده اند، رديابي کنند. دکتر هاروي موزلي اخترفيزيکدان مرکز پروازهاي فضايي گودارد ناسا در گرين بلت مريلند مي گويد؛ «تنها دليل ضعيف بودن نور اين ستارگان آن است که آنها بسيار دور از ما هستند، در حقيقت اين ستارگان در دورترين مرزهاي جهان قرار دارند.» جهان تا 200 ميليون سال پس از انفجار بزرگ همچنان تاريک بود. هم اکنون تصويرهاي جديد، اولين نورهاي اجسامي را که در فاصله 13 ميليارد سال نوري از ما هستند، آشکار ساخته است. در آن زمان جهان ما دوران کودکي خود را سپري مي کرد. دکتر موزلي در توصيف اين تصويرها مي گويد؛ «بنابراين ما هم اکنون چيزي را تماشا مي کنيم که افراد گاهي اوقات آن را اولين نور جهان مي نامند و پس از انفجار بزرگ تشکيل شده است.» دانشمندان در اين طرح از تصويرهايي که تلسکوپ فضايي اسپيتزر تهيه کرده است، استفاده کردند. براي اين کار ابتدا نور ستارگان و کهکشان هاي نزديک از تصوير حذف شد. دانشمندان بر اين باورند نورهايي که در پس زمينه اين تصويرها باقي مانده است، احتمالاً نشان دهنده اولين اجسام در فضا باشد. دکتر الکساندر کاش لينسکي اخترفيزيکدان مرکز پروازهاي فضايي گودارد ناسا مي گويد؛ «از اين لحاظ جهان در ابتدا مکاني بسيار داغ بود. به نظر مي رسد جهان انباشته از اجسامي بود که بسيار شديدتر از امروز از خود پرتوهاي نور گسيل مي کردند.» پژوهشگران مي گويند اين اجسام يا ستاره هايي هستند هزاران برابر پرجرم تر از خورشيد ما يا سياهچاله هايي عظيم. در هر صورت اين تصويرها ما را يک گام به درک چگونگي تولد جهان نزديک تر مي کند. تلسکوپ فضايي جيمز وب که توسط ناسا طراحي شده است، مي تواند ماهيت اين خوشه هاي نويافته را مشخص و تعيين کند آنها ستاره اند يا سياهچاله.

پس زمينه

دانشمندان مرکز فضايي گودارد ناسا با استفاده از تلسکوپ به عنوان ماشين زمان به درک ماهيت اولين اجرام جهان نزديک تر شده اند. نتيجه آخرين رصدها با استفاده از تلسکوپ فضايي اسپيتزر بيانگر آن است که نور زيرقرمز مشاهده شده، از خوشه يي از اجرام درخشان گسيل شده است که در اولين ميليارد سال هاي پس از انفجار بزرگ مي زيسته است.

دوران تاريکي

طبق يافته هاي کنوني علم، فضا، زمان و ماده در انفجار عظيمي به نام انفجار بزرگ که 7/13 ميليارد سال پيش روي داد، شکل گرفته است. حدود چند صد ميليون سال بعد، اولين ستارگان تشکيل شدند و بدين ترتيب «دوران تاريکي» جهان به پايان رسيد. اخترشناسان بر اين باورند اجرامي که تلسکوپ اسپيتزر آنها را مشاهده کرده است يا اولين ستارگان هستند که صدها برابر پرجرم تر از خورشيد ما هستند يا سياهچاله هاي عظيمي هستند که گاز و غبار اطراف را مي بلعند و مقدار زيادي انرژي را به فضاي اطراف گسيل مي کنند. اگر مشخص شود اين اجرام ستاره اند، آن وقت مي توان گفت به احتمال بسيار آنها اولين ريزکهکشان هاي عالمند. کهکشان راه شيري ما نيز به احتمال بسيار زماني خلق شد که ريزکهکشان هايي شبيه به اينها سر برآوردند.

در پرتو نور زيرقرمز

دانشمندان اسپيتزر به ويژه در جست وجوي تابش پس زمينه زيرقرمز کيهاني جهان بودند. اين تابش نور پراکنده يي است که از دوران اوليه جهان يعني زماني که اولين ساختارها در کيهان شکل گرفته است، باقي مانده اند. پژوهشي ديگر که پيش از اين در سال 2005 گزارش شده بود، نور زيرقرمز را آشکارسازي کرد که بيانگر آن بود که اين نور از توده يي از اولين اجرام در جهان منشأ گرفته است. اما تجزيه و تحليل هاي بعدي نشان مي دهد اين نورهاي موضعي در کل آسمان پراکنده شده است و از خوشه يي از اجرام عظيم و درخشان که در فضا و در فاصله 13 ميليارد سال نوري از ما قرار دارند، گسيل مي شود. اگرچه اين نور در آغاز سفرش به شکل فرابنفش يا نور مرئي بود، اما زماني که به زمين رسيد، طول موجش کشيده شد و به نور زيرقرمز تبديل شد که دليل آن گسترش فضا - زمان است که باعث انبساط جهان مي شود. آنها بر مبناي قدرت سيگنال هاي نور زيرقرمز نتيجه گرفتند که مقدار کل نور توليدشده به وسيله اين اجرام بسيار زياد بود و تنها ستارگان بسيار بزرگ يا سياهچاله هايي که مقدار زيادي ماده مصرف مي کردند، مي توانستند چنين تابش هايي از خود گسيل کنند. بخش هاي ديگر تابش پس زمينه زيرقرمز کيهاني، از نور ستارگان دوردستي است که به وسيله غبارهاي فضا جذب شده و دوباره به صورت نور زيرقرمز بازتاب مي شود.

ببينيد و باور کنيد

هنگامي که با استفاده از تلسکوپ در اعماق فضا کاوش مي کنيم، در حقيقت در گذشته ها سير مي کنيم. تلسکوپ ها نوري را که ستارگان گسيل مي کنند، آشکار مي سازند و براي مثال نوري که از نزديک ترين کهکشان ما يعني کهکشان آندرومدا مي آيد، دو ميليون سال در راه است تا به ما برسد. تلسکوپ اسپيتزر اولين اجرام درخشاني را که در جهان ما به وجود آمده، رصد کرده است. تلسکوپ اسپيتزر پنج منطقه از آسمان و هر منطقه را به مدت 25 ساعت اسکن و حتي نور ضعيف ترين اجرام را جمع آوري کرده است. اخترشناسان با دقت بسيار نور حاصل از اجسامي را که در بين راه بوده اند، همانند کهکشان هاي نزديک و غبار منظومه شمسي ما يا ابرهاي بين ستاره يي را حذف کردند. هنگامي که همه اين نورها کنار گذاشته شد، آنچه باقي ماند قديمي ترين نورهاي جهان بود و دانشمندان با استفاده از آن افت و خيزها شدت درخشندگي زيرقرمز را بررسي کردند و خوشه هايي از اجرام را آشکار ساختند که طرح هاي نوري مشاهده شده را آشکار مي سازد.

ScienceDaily.com