اهداف:

 ــ اندازه گيري فاصله زمبن و خورشيد با استفاده از مشاهده گذر زهره از دو مكان متفاوت كه بر روي يك نصف النهار قرار گرفته باشند. البته محاسبه اين فاصله از روي دو نصف النهار متفاوت نيز امكان پذير است ولي روابط رياضي پيچيده اي دارد.

ــ ارائه يك روش ساده شده كه براساس اندازه گيري هاي انجام شده در قرن 18 به دست آمده.

مفروضات:

1. دو محل مشاهده بر روي سطح خورشيد تصوير مي شوند و مراكز زمين، خورشيد و زهره در يك صفحه قرار دارند.
2. مدار زمين و زهره به دور خورشيد دايره است.

(براي مشاهده مدل ساده شده سه بعدي اين فرضيات اينجا را كليك كنيد)

http://www.vt-2004.org/Education/edu3app1.html

پيش زمينه هاي لازم:

1. اطلاعات رياضي:
   • مجموع زواياي داخلي يك مثلث برابر با 180 درجه است.
   • تعريف سينوس و كسينوس يك زاويه
   • نسبت هاي مستقيم
   • تئوري فيثاغورث (اختياري)

2.                              اطلاعات نجومي

• قانون سوم كپلر http://www.vt-2004.org/Education/edu3app2.html
• تعريف parallax افقي http://www.vt-2004.org/Education/edu3app3.html

3.                              وسايل لازم

§                                                                     خط كش  

§                                                                     ماشين حساب

مقدمه: (Ser Edword Halley)

سِر ادموند هالي در سال هاي 1761، 1769 پيشنهاد برپائي مسابقه اي در زمنيه مشاهده گذر زهره را داد و جين نيكلاس دليسله (Jean Nicolas Delisle) نتايج آن را گرد آوري كرد. ما اين مشاهدات را براي محاسبه فاصله زمين و خورشد با استفاده از يك روش ساده براي رصد گران در نصف النهارهاي يكسان (با عرض از مبداهاي متفاوت) به كار مي گيريم. براي افزايش دقت محاسبات بهتر است افراد در مكان هائي با حدكثر اختلاف ممكن در عرض از مبدا قرار گيرند.

روشي كه در اين جا استفاده مي شود، ساده شده نسخه اي است كه هالي از آن در قرن 18 ميلادي استفاده كرد. مكان هائي كه در آن زمان براي رصد به كار مي رفت، بسيار دور افتاده بودند و سفر كردن به خاطر جنگ هاي اقوام و ملت ها و طوفان بسيار خطرناك بود. به طوري كه در زمان مورد بحث ما در اقيانوس هند، انگليس و فرانسه جنگ بود.

لازم به ذكر است كه براي اولين بار در گذر سال 1761 چنين موقعيتي پيش آمد كه يك مسابقه علمي بين الممللي با بيش از 130 حضور در سراسر جهان برگزار شود.

در سال 1769 نيز 151 رصد گر در 77 جاي مكان مختلف به مشاهده گذر پرداختند. هريك از اين گروه ها مشكلات خاص خود را داشتند كه باعث مي شد نتايج مورد نظر حاصل نشود.

مشاهدات از روي زمين:

حال دو رصد گر را در نظر مي گيريم كه در موقعيت هاي A و B بر روي يك نصف النهار با عرض از مبدا هاي متفاوت قرار دارند.

زهره به صورت يك ديسك كوچك بر روي سطح خورشيد در دو نقطه A` و B` ديده مي‌شود، و اين به خاطر آن است كه خطوط نور كه به A  و  B مي رسند با هم فرق دارند.

مقاله کامل را از اینجا دریافت کنید