 |
|
|
▲صفحه ی غباری اطراف ستاره ی «AU Mic» در نور مرئی.
قرص سیاه رنگ مرکز تصویر، یک صفحه ی دایره ای شکل چهار پر، موسوم به تاج نگار است که برای پوشاندن نور ستاره ی مرکزی و قابل رویت شدن صفحه ی غباری اطراف آن بکار رفته است. مدار سیاره ی نپتون، برای مقایسه با ابعاد این صفحه ی غباری در پایین تصویر نشان داده شده است. |
ستاره شناسان دانشگاه برکلی کالیفرنیا نزدیکترین و جوانترین پرورشگاه سیاره ای را در فاصله ی 33 سال نوری از زمین کشف کردند.
ستاره ی کشف شده، یک کوتوله ی قرمز کم نور در فاصله ی 33 سال نوری زمین است که توده های مواد اطراف آن قابلیت تبدیل شدن به سیاره را دارند. در اطراف این ستاره، یک صفحه ی غباری دیده می شود که مکانی بسیار مناسب برای تشکیل سیارات است.
در تصویری که اواسط مهر ماه 1382 توسط تلسکوپ 2/2متری دانشگاه هاوایی از ستاره ی «AU Mic» گرفته شد، یک صفحه ی غباری دیده می شود که تا فاصله ی حدود 210 واحد نجومی از ستاره ی مرکزی به اطراف گسترش یافته است -- هر واحد نجومی، معادل میانگین فاصله ی زمین از خورشید، 149 میلیون و 600 هزار کیلومتر است.
«پال کالاس» ستاره شناس محقق دانشگاه برکلی کالیفرنیا می گوید: «وجود صفحات غباری در اطراف ستارگان، نشانگر احتمال تشکیل سیاره در این مناطق است. ستاره ی تازه کشف شده، نزدیکترین و جوانترین ستاره ای است که تا بحال امکان مشاهده ی مستقیم نور بازتاب شده توسط صفحه ی غباری اطراف آن فراهم شده است. این صفحه ی غباری، توسط دنباله دارها و سیارکهایی بوجود آمده که بدور این ستاره می گردند و ممکن است با ادغام این اجرام در آینده، سیاراتی در اطراف این ستاره بوجود آید. »
ستاره ی کشف شده، «ای. یو. مایکروسکوپیوم» (AU Mic) نام گرفته است. این ستاره، تقریبا نصف خورشید جرم دارد ولی سن آن در مقایسه با سن 6/4 میلیارد سالی خورشید، تنها 12 میلیون سال است. این ستاره هنگامی کشف شد که گروهی از ستاره شناسان در حال جستجوی صفحات غباری اطراف ستارگانی بودند که بیش از مقدار مورد انتظار، تابش فروسرخ منتشر می کردند. انتشار تابش فروسرخ زیاد در اطراف ستارگان، نشان دهنده ی وجود ابرهای غباری داغ و نورانی در اطراف آنها است.
البته ستارگان دیگری مانند «گلیس 876» (در فاصله ی 16 سال نوری) و یا ستاره ی «اپسیلون-اریدانی» ( در فاصله ی 10 سال نوری) نیز وجود دارند که قبلا نشانه های غیر مستقیم مبنی بر تشکیل سیاره در اطراف آنها بدست آمده بود ولی مشاهده ی مستقیم صفحات غباری بجای مانده در اطراف ستارگان، پدیده ای بسیار کمیاب است. ستاره ی «AU Mic» نزدیکترین ستاره ای است که تا بحال امکان مشاهده ی مستقیم صفحه ی غباری اطراف آن فراهم شده است. اولین بار در حدود 20 سال پیش، ستاه شناسان موفق به کشف صفحه ی غباری در اطراف ستاره ی «بتا-پیکتوریس» شدند. این ستاره، با جرم 5/2 برابر خورشید، در فاصله ی 65 سال نوری زمین قرار دارد.
مقاله ی مربوط به این کشف، در هفته جاری در وب سایت مجله ی «Science Express» منتشر می شود و سپس در نسخه ی چاپی آن در ماه مارس منتشر خواهد شد. نویسنده ی اصلی این مقاله، «پال کالاس» ستاره شناس محقق دانشگاه برکلی کالیفرنیا است. نویسندگان همکار این مقاله نیز عبارتند از «برندا سی. ماتیوز» محقق پسا دکترای آزمایشگاه نجوم رادیویی دانشگاه برکلی کالیفرنیا و «مایکل سی. لیو» ستاره شناس دانشگاه هاوایی.
در همین رابطه بخوانید :