بیشتر مردم  ماه گرفتگي ها را به خاطر زیبایی سکوت شب های آن دوست دارند. بيل کوک، فضانورد ناسا، نظر متفاوتي دارد: او به جای سکوت، عاشق  انفجار است!  در صبح سه شنبه، 6 شهريور 1386، سايه زمين براي 90 دقيقه ماه  را مي  پوشاند. در این سایه تاریک در ماه، کوک اميدوار است موفق به ضبط نورهای  ناشی از  انفجارهای برخورد  شهاب سنگ ها به ماه و تکه تکه شدن انها شود. کوک رئيس دفتر محيط شهاب سنگ ناسا(NASA’s_Meteoroid_Environment_Office,_MEO)  واقع در مرکز فضايي مارشال مي گويد: ” ماه گرفتگي بهترين زمان براي تماشای چنین انفجارهایی میباشد.” کره ماه به مدت بيش از 2 ساعت در سايه زمين خواهد بود و سطح تاريکي را با وسعت بيش از7 ميليون مايل مربع برای مشاهده انفجارهای ناشی از برخورد  شهاب سنگ ها با آن، مهیا می سازد.

انفجار هاي ماه چيز جديدي نيستند. گروه کوک، کره ماه را از اواخر سال 2005 ميلادي مورد بررسي قرار داده اند  و آنها تا کنون 62 برخورد را گزارش کرده اند. او مي گويد: ” شهاب سنگ هايي که جذب کره زمين می شوند، در طی گذشتن از جو زمين، فقط یک  نور خطي بي خطري را تو ليد می کنند. اما ماه جوي ندارد و در نتیجه شهاب هاي ماه به سطح آن برخورد می کنند.” این برخوردها معمولأ انرژي حدود 100 کيلو گرم مواد منفجره تی.ان.تی آزاد کرده  و حفره هاي چند متری  توليد مي کنند که فوران های نوری ناشی از آنها  به قدري روشن هستند که از فاصله 240 هزار مايلي بر روي کره زمين و بوسيله تلسکوپ هاي معمولي نيز قابل دیدن میباشند. دانيل موزر یکی از اعضاي گروه MEO  مي گويد: “  تقريبا  نزديک نیمی  از برخوردهائي را که ما مي بينيم حاصل  بارش های  شهابي معمولي نظیر Perseids و Leonids هستند. نیم ديگر شهابهایی هستند که مربوط به دنباله يا سيارک خاصي نمی باشند.

(نقشه ای از محل برخورد شهابها در کره ماه که بوسيله گروهMEO  از تاريخ دسامبر 2005 رصد شده اند.)

رصدخانه  MEO که در مرکز فضايي مارشال در هانتس ويل ايالت آلاباما واقع است، داراي 2 تلسکوپ 14 اينچي مجهز به دوربينهاي قابل به  فيلمبرداري در نور کم مي باشد. موزر و همکارش ويکتوريا کافي صبح سه شنبه آماده به کار خواهند بود. در طول این ماه گرفتگي، آنها اميدوار هستند که شهاب های نا مرئی هليون (Helion) را رصد کنند. کوک مي گويد: ”  شهابهاي هليون از سمت خورشيد مي آيند که رصد آنها را بسيار مشکل مي کند.”  آنها بیشتر اوقات نزديک به ظهر در آسمان عبور  میکنند، یعنی زماني که نور خورشيد براي ديدن این شهابها بسیار شدید است.

یک لحظه صبر کنيد. شهاب از طرف خورشيد؟ کوک  توضيح مي دهد: “خود خورشيد منبع آنها نیست!” ما معتقديم که شهابهاي هليون از ستارگان دنباله دار قديمي اطراف خورشید سرچشمه می گیرند که رد پایی از ذرات و گرد و خاکهای خود را در نزدیکی خورشید بجای گذاشته اند. ولی هيچ کس نمي تواند در این مورد مطمئن باشد زیرا تحقیق در مورد  شهابهای هليون بسیار مشکل میباشد. منجمان تنها تعداد کمی از آنها را در زمان کوتاهی قبل از طلوع یا غروب خورشید می بینند. تلاش برای بررسی شهابهای هليون بوسیله رادار در طول روز نا موفق بوده است زیرا مداخله  انفجارهای رادیویی خورشیدی و امواج فرستنده های رادیویی زمینی، هر دومیتوانند  تشخیص امواج رادیویی شهابهای هلیون را امکان ناپذیر سازند.

(رصد خانه MEO در مرکز فضايي مارشال)

ادامه مقاله را در سایت موسسه علمی شیرین بخوانید : http://shirin.mit.edu/blog/?p=567

مترجم: ابوطالب نکوییان

ویرایشگر: مینا جعفرپور