" به
نام خدا"
یکی از بزرگترین
پروژه‌های فضایی آمریکا وپرهزینه
ترین وهیجان انگیزترین برنامه ی فضایی تا به‌این زمان پروژه‌های
آپولو است. این
برنامه ی فضایی شامل تعداد زیادی پرواز فضایی سرنشین دار وبی سرنشین بود كه همگی
در راستای سفر انسان به ماه انجام می‌پذیرفت. شروع
این پروژه در سال 1961 با پیام جان اف‌کندی اعلا م شد.
آپولو1
اولین ماموریت به
نام «ای
اس- 204» بود كه سپس «آپولو 1 »نام گرفت.« آپولو 1 »اولین پرواز فضایی
سرنشین دار برنامه ی
آپولو بود.فضانوردان این
ماموریت ویرجیل گریشام، ادوارد وایت و راجرچافی بودند.
(سرنشینان آپولو1
:سه نفر از سمت چپ به راست)
متاسفانه این سه
فضانورد نتوانستند ماموریت خود را با موفقیت پشت سر بگذارند زیرا یک ماه
قبل از انجام این ماموریت در عملیاتی آزمایشی هر سه آنها زنده زنده سوختند
و جان باختند .
مهندسان
قصد داشتند در‌این عملیات به توان نامی‌تولید برق درون كابین دست یابند.
این
آزمایش در واقع آخرین آزمایش مهم برای فضاپیمای آپولو به حساب می‌آمد ودر
صورت موفقیت،
فضانوردان باید خود را برای یك پرواز فضایی در 21فوریه 1967 آماده می كردند.ساعت
دقیقا 1 بعد از ظهر روز 27 ژانویه 1967 بود و ویرجیل گریشام، ادوارد وایت
و راجرچافی درحالی كه لباسهای فضایی خود رابه طور كامل به تن كرده بودند،
وارد واحد
فرمان دهی ناو آپولو شدند و روی صندلی‌های خود مستقرگردیدند، ولی بوی بد
وشدیدی شبیه
بوی شیر گندیده ویا چیزی مانند بوی دوغ، تمام كابین را پر كرده است.گریشام
به عنوان
فرماندهی عملیات، درخواست میكند تا ازبین رفتن بو، ماموریت به تأخیر بیافتد.
ساعت 14:42 گریشام به مركز فرماندهی اطلاع می‌دهد كه دیگر بویی را استشمام نمی‌كنند.3
دقیقه بعد دریچه كابین استقرار فضا نوردان كاملا بسته شده وهوای داخلی آن
بااكسیـژن خالص جایگزین میشود.
در حین انجام
عملیات، مشكلات دیگری نیز بروز میكند.برای
مثال سرنشینان متوجه نقصی در اتصالات جریان اكسیژن به لباس خود میشوند.ولی
عملیات همچنان ادامه پیدا میكند.در‌این بین ارتباط رادیویی بین مركز فرماندهی
وفضانوردان مستقردرآپولو قطع میشود.البته‌این بخشی از شبیه سازی عملیات بود.طی
یك ماموریت فضایی، زمان‌هایی وجود دارد كه ارتباط فضاپیما بامركز فرماندهی ماموریت
برای یك دوره مشخص قطع میشود. این قطعی ارتباط، ممكن است به خاطر قرار گرفتن
فضاپیما درپشت یك جرم آسمانی ویا به علت چرخش آن به گرد زمین باشد، پس
هرگاه فضاپیما
هنگام چرخش به گرد زمین به پشت آن برود، ایستگاه‌های گیرنده ی زمینی، توانایی
برقراری ارتباط رادیویی را با سفینه نخواهند داشت. به هر جهت عملیات تا ساعت
17:40 ادامه پیدا میكند.
ساعت 18:20 و
دردقایق پایانی، تیم عملیات به بسیاری از اهداف
خود می‌رسد، اما هنوز تا پایان كار 10 دقیقه زمان مانده است وطی‌این مدت می‌بایست
ارتباط دوباره بین واحد فرماندهی آپولو ومركز كنترل زمین برقرارشود".
ماآتش
گرفتیم "عملیات
به پایان می‌رسدوآخرین اطلاعات در ساعت 18:30:54 روی دستگاه ضبط
داده ی فضاپیما ثبت میشود0 ده ثانیه ی بعد چافی باصدای بلندمی‌گوید: "
هی000."
! به
دنبال آن چند لحظه ی بعد گریشام فریاد می‌كشد: " آتش "! وچافی سپس به كنترل زمین
گزارش می دهد كه " ما در كابین آتش میبینیم " ودرآخرادوارد وایت بااضطراب ونگرانی
می‌گوید:" دركابین آتش سوزی شده !" مركز كنترل تنها متوجه یك آتش سوزی شد وعلت
دقیق آن ویا اینكه شدت‌این آتش سوزی چه حد است را نمی‌دانست.برای رسیدن تیم نجات
به سكوی پرتاب حدود 10 دقیقه زمان لازم بود، طی‌این ده دقیقه اتفاقات زیادی می‌توانست
بیافتد.در مركز فرمان دهی صدای چافی به گوش می‌رسید كه با حالتی وحشت زده
ودردآورمی‌گفت :" یك آتش سوزی بد، كمك ماآتش گرفتیم، زیرماآتش است، ما باید بیرون
بیاییم." اما از تیم نجات كار زیادی در آن لحظه بر نمی‌آمد. ادواردوایت تلاش
می‌كرد تا یكی از سه دریچه ی فضاپیما را برای خروج باز كند.اما باز نمی‌شد.تلاش‌ها
بی نتیجه بود.
درساعت 18:21 فشار داخلی كابین به دوبرابر فشار اتمسفر رسید.وضعیت
به شدت بحرانی بود.تلاش‌ها برای باز كردن دریچه توسط سرنشینان به دلیل كیپ
شدن آنها شكست می‌خورد.چراكه ضریب انبساط سازه ی دریچه از بدنه اصلی بیش
تربود ودر
اثر گرمای ناشی از آتش سوزی این دریچه‌ها كاملا كیپ شده بودند وهیچ راه
فراری نبود.بالا
خره تیم نجات خود رابه فضاپیما رساند.باز كردن دریچه برای آنها نیز مشكل بود.چون
هیچ ابزاری از بیرون برای باز كردن آن وجود نداشت.اما سرانجام دریچه را باز كردند
ولی صحنه‌ای كه اعضای تیم نجات پس از باز كردن دریچه با آن مواجه شدند،
بسیار تكان
دهنده بود، هر سه فضانورد به شدت سوخته بودند! گریشام ووایت بیشترین
سوختگی را
داشتند ولباس‌های فضایی آنها كاملا از بین رفته بود.
بیشترین آتش در
طرف چپ، جایی
كه گریشام حضور داشت، به وجود آمده بود. وایت كه در صندلی وسط كابین
استقرار داشت،
در زمان آتش سوزی تلاش می‌كرد تا دریچه خروجی كه بالای سرش بود را باز كند. چافی
هم كه مسوول خاموش كردن سامانه‌های فضاپیما ونیز ارتباط با مركز كنترل بود،
در صندلی
سمت راست نشسته بود وشدت سوختگی اودست كمی‌از دو فضانورد دیگر نداشت. همه بهت
زده بودند، هیچكس انتظاراین حادثه را نداشت، آن هم در یك عملیات
آزمایشی،نتیجه زحمات
چند ماهه ی تیم عملیات وخود فضانوردان ازبین رفت..این
ماموریت بسیار ناراحت کننده بود و بعد از آن مدتی پرونده ی برنامه های
آپولو بسته شد .این
اتفاق باعث شد که 6 ماموریت بعدی آپولو بدون سرنشین صورت گیرد تا مهندسین
علاوه بر آزمایش سامانه‌های دیگر‌این فضاپیما، از بی خطر بودن آن در ماموریت‌های
سرنشین دار اطمینان حاصل نمایند. بعد
از آن حادثه این ماموریت ها با موفقیت یکی پس از دیگری به پایان رسیدند و
اطلاعات سودمند و ارزشمندی را گردآوری کردند و هم آمادگی سفر با سرنشین را
فراهم ساختند.دیگر نوبت آن بود که آن حادثه ی تلخی که در آغاز کار اتفاق
افتاده بود فراموش می شد و جرات دوباره ای برای انجام ماموریت های با
سرنشین پیدا می شد .این بار کار باید با احتیاط بیشتری انجام می شد زیرا در
صورت شکست ضربه های سختی به این ماموریت ها وارد می شد.
پروژه
های 7 تا 17 سرنشین‌داربوده و هر کدام سه سرنشین داشتند. این سفینه‌ها دو
قسمتي بودند. يك قسمت هنگام رسیدن به میدان حول ماه به همراه يك فضا نورد
در مدار باقی مانده و قسمت دوم به همراه دو فضا نورد دیگر در سطح ماه فرود
می‌آمدند. و آن دو نفری که پا به سطح ماه می گذاشتند باید به آزمایش هایی
پرداخته و نمونه برداری کرده و بعد از گرفتن عکس مجددا به سفینه بر می
گشتند و در نهایت هر سه فضانورد به زمین بر می گشتند .
آپولو7
نخستين ناو كيهان
نورد سر نشين دار از اين گروه سفينه ها، آپولو 7 بود اين ناو و سه
فضانورد آمريكايي
"والتر شيرا" و "دان ايزل" و "والتر كانينگهام" 11 اكتبر 1968 به فضا پرتاب
شدند.
آنها 163بار
دور زدند و كليه ي تجهيزات و ادوات آپولو را آزمايش كردند آپولو7 سر انجام
روز 22 اكتبر در اقيانوس اطلس فرود آمد .
آپولو8
سفينه آپولو 8 در
21دسامبر 1968 با سه سرنشين به نامهاي "فرانك بورمن"و "جيمز لاول" و
"ويليام آندرس"به فضا پرتاب شد اين ناو براي نخستين بار در تاريخ كيهان
نوردي توانست انسان را به مدار ماه ببرد و به بشر اين توانايي را بدهد كه
نزذيك ترين همسايه ي زمين را از نزديك ببيند آپولو 8بعد از گردش به دور ماه
به زمين بازگشت.
آپولو 9
در3مارس1969 به فضا
پرتاب شد سه سرنشين اين ناو مه نشين و فرود آمدن در ماه را آزمايش كردند
اين بررسي توسط "مك ديويت" و "اسكات" و "شوايكات" طي 10روز انجام شد.
آپولو10
سفينه آپولو 10 در
18مي 1969 با سه سرنشين به نامهاي "استافورد" و "يانگ " و "سرنان" به فضا
پرتاب شد آنها به مدار ماه سفر و مراحل فرود را آزمايش كردند گر چه سفينه
آپولو 10بر سطح ماه فرود نيامد ولي تا ارتفاع 15كيلو متري به ماه نزديك شد
ومانند آپولو 9 تمامي مراحل عمليات را دقيقا اجرا كرداين سفينه پس ازپايان
ماموريت روز26مارس دراقيانوس آرام فرود آمد. سرانجام به هیجان انگیزترین
ماموریت آپولو می رسیم ماموریتی که اولین گام برای رویارویی با دنیای اطراف
خود و قدم گذاشتن بر سطح دیگری جز زمین بود .حالا بعد از ماموریت های
مختلفی که برای تحقق رویای دیرینه ی انسان انجام شده بود نوبت به آن رسیده
که در یک ماموریت استثنایی انسان برای اولین بار بر ماه قدم بگذارد .
آپولو11" گامی
کوچک برای یک انسان و جهشی بزرگ برای بشریت"
نیل آرمسترانگ و
باز آلدرین توانستند در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ به
عنوان اولین انسان ها بر روی کرهٔ ماه فرود بیایند و در آن قدم بزنند. با
این مأموریت، راه برای فتح کرهٔ ماه توسط سایر سفینه‌ها باز شد.
آپولو ۱۱ در
ساعت ۱۳:۳۲:۰۰ شانزدهم
ژوئیه ۱۹۶۹ از پایگاه
فضایی کندی واقع
در فلوریدا توسط موشک
ساترن ۵ به
فضا پرتاب شد. چهار روز بعد در ساعت ۲۰:۱۷:۴۰ سفینه
بر روی ماه نشست. اما
به محض آن‌که آپولو ۱۱ روی
سطح ماه فرود آمد.
بامداد فردای آن
روز، یعنی ۲۱ ژوئیه، در
ساعت ۰۲:۵۶:۱۵،
آرمسترانگ به‌عنوان فرماندهٔ تیم، اولین کسی بود که از سفینه
پیاده شد و بلافاصله به ضبط تصاویر پیاده شدن خود - درواقع جای پایش - در
ماه مشغول شد. او هنگام قدم گذاشتن بر سطح ماه گفت: "این
گامی کوچک برای یک انسان و جهشی بزرگ برای بشریت است."عده
اي بر اين باور اشتباهند كه اين اين سفر يك صحنه سازي از سازمان فضايي ناسا
بوده است و براي باور خود دلايل محكمي دارند مثلا اينكه چرا زمانيكه فضا
نورد پرچم كشور خود را ماه فرو مي برد پرچم شروع به تكان خوردن كرد. يعني
فرض مي كنند كه اين باد است ولي بادي در ماه وجود ندارد زيرا اصلا جوي
ندارد و در خلا به سر مي برد پس چرا پرچم تكان مي خورد؟!در واقع چون در
آنجا خلا بوده است و هيچ گونه اتلاف انرژي وجود ندارد بقاياي نيروي وارد
شده از دست فضانورد به دسته پرچم به صورت حركت نوساني در پرچم ظاهر مي
شود.!براي تمامي ابهاماتي نظير اين ناسا دلايل قانع كننده اي آورد و اين
نشان دهنده آن است كه اين پرواز سفري واقعي بوده است.
آپولو12
دومین فرود انسان
بر سطح کره
ماه بود. این
سفر ناسا در
سال ۱۹۶۹ بوقوع
پیوست آپولو-12
با سه سرنشين به نامهاي» كنراد«،» گوردون« و» بين« براي
ماموريتي مشابه آپولو-11 راهي
كره ماه شد. در جريان اين سفر، كنراد و بين با مه‌نشين
بر سطح ماه
فرود آمده و به انجام تحقيقات پرداختند. عمليات آنها در خارج از سفينه، طي
دو مرحله و
به مدت تقريبي 8 ساعت انجام شد. در جريان پرواز آپولو-12، كنراد و بين توانستند
ضمن راهپيمايي بر سطح ماه دستگاه‌‌هاي
علمي مختلفي را در
آنجا نصب كنند و نمونه‌‌هايي
از سفينه بدون سرنشين سرويور-3 كه حدود دو سال پيش در ماه فرود آمده بود را
بردارند و به زمين برگردانند.
سپس مه‌نوردان
با 40 كيلوگرم از خاك و سنگ ماه سطح اين كره
را ترك كردند.
آپولو-12، روز 24
نوامبر در اقيانوس آرام فرود آمد.
آپولو13
فكر مي كنم واقعا
عدد 13 نحسي است .لا اقل در اين يك مورد كه بوده است.آپولو 13 يكي ازسفرهاي
ناموفق ناسا به کره
ماه بود.
در هنگام سفر رفت، سفینه دچار حادثه گردید، و فضانوردان مجبور به بازگشت و
فرود اضطراری شدند.
از این ماموریت،
فیلمی با همین نام (با شرکت تام
هنکس)توسط هالیوود نیز
ساخته گردید.
سفينه» آپولو-13« با
سه سرنشين به نامهاي»جيمز
لاول« ،» جان
سوييگرت« و » فرد
هيز«مركز
فضايي كاناورال را به مقصد ماه ترك كرد. 55 ساعت
و 50 دقيقه بعد از پرواز در فاصله 330 هزار كيلومتري زمين و در فاصله 91 هزار
كيلومتري ماه (20 ساعت مانده تا ماه) انفجار مخزن اكسيژن خطري جدي براي
سرنشينان به‌وجود
آورد. با توجه به موقعيت ناو كيهاني باز‌گرداندن
آن به فوريت غير ممكن بود. فضانوردان
مجبور شدند ماه را دور زده و بعد به سوي زمين بازگردند، در حالي كه
وضع اضطراري بر مركز هدايت پرواز حاكم بود و مرگ، جان فضانوردان را هر لحظه
تهديد مي‌كرد،
سرانجام سفينه آپولو-13 روز 17 آوريل در اقيانوس آرام فرود آمد و سرنشينان
آن نجات يافتند.
آپولو14
سومین فرود انسان
به سطح کره
ماه بود. این
سفر ناسا در
سال ۱۹۷۱ بوقوع
پیوست ناسا
«آپولو-14» را با سه سرنشين به نامهاي «آلن شپرد»، «استوارت اروسا»
و «ادگار ميچل» به فضا فرستاد. شپرد و ميچل توسط مه‌نشين در ناحيه فرامائورو
در ماه فرود آمده، طي دو راهپيمايي به مدت تقريبي 9 ساعت بر سطح اين
كره به تحقيق پرداختند. آنها پس از اتمام ماموريت و برداشتن 44 كيلوگرم
نمونه از خاك و سنگ، ماه را ترك كردند.
آپولو15
نهمین ماموریت
سرنشین‌دار آپولوهای آمریکایی برای سفر به ماه بود و چهارمین
سفینه‌ی فضایی بود که بر روی ماه فرود موفقیت‌آمیز داشت. مهم‌ترین هدف
"برنامه‌ی سفر به ماه" آمریکا، روشن کردن چگونگی تشکیل این کره بود.
در سال‌های نخستین
دهه‌ی 60 میلادی، سه تئوری در این زمینه وجود داشت. در این ماموریت برای
اولین بار بشر توانست برای مدتی طولانی‌تر از ماموریت‌های
گذشته بر روی ماه بماند و اطلاعات بیشتری از این سیاره به دست بیاورد.
این فضاپیما سه سرنشین به نام‌های دیوید اسکات، جیمز آروین و آلفرد
وردن داشت. دیوید اسکات و جیمز آروین سه روز بر روی ماه بودند و 5/18 ساعت
را بیرون از فضاپیما گذراندند. این
اولین بار نبود که سفینه‌ای در دریاها ماه فرود می‌آمد ولی در عوض این سفینه
نزدیک دره‌ی Hadley در
«دریای تباهی» فرود آمد. فضانوردان در این ماموریت
از ماشین‌هایی برای جابه‌جایی در سطح ماه استفاده کردند که به آنها
این امکان را می‌داد که تا مسافت‌های بیشتری را طی کنند. و نسبت به ماموریت‌های
دیگر از سفینه‌ی مادر دورتر شوند. آنها توانستند با استفاده از
این تجهیزات جدید در این ماموریت 8/76 کیلوگرم از سنگ‌های سطح ماه را برای
بررسی و آزمایش‌های بیشتر جمع‌آوری کنند.
در همین زمان که
اسکات و آروین بر روی سطح ماه مشغول تحقیق و بررسی بودند آلفرد
وردن با استفاده از تجهیزاتی که با خود به همراه داشت در مدارگردی به
دور ماه می‌چرخید و مشغول مطالعه‌ی جو ماه و سطح ماه
بود.
آپولو16
اولین سفر انسان به
ارتفاعات کره
ماه بود. این
سفر ناسا در
سال ۱۹۷۲ بوقوع
پیوست وافراد زير فضانوردان آن بودند:
*جان یانگ
*کن متینگلی
*جان یانگ
آپولو 17
یازدهمین سفر از
ماموریت های آپولو و ششمین و آخرین سفر انسان به کره
ماه بود. پرتاب
آپولو ۱۷،
اولین پرتابی بود که در شب انجام می‌شد. آپولو ۱۷ در ۱۱ دسامبر ۱۹۷۲ از مرکز
فضایی کندی در فلوریدا به
فضا پرتاب شد. برنامهٔ
بعدی ناسا برای
سفر به ماه، اوریون ۱۷ می‌باشد
که برای سال ۲۰۱۹ یا ۲۰۲۰ برنامه
ریزی شده است.
برنامهٔ بعدی ناسا برای
سفر به ماه، اوریون ۱۷ می‌باشد
که برای سال ۲۰۱۹ یا ۲۰۲۰ برنامه
ریزی شده است.ین سفر ناسا در
سال ۱۹۷۲ بوقوع
پیوست، وافراد
زير فضانوردان
آن بودند:
*هریسون اشمیت
*رونالد اوانز
*یوجین سرنان
منابع ومآخذ:
Wikipedia.org
www.tabyan.net
www.Hamshahrionline.ir
www.Senmerv.com
تهيه كنندگان:
مريم لاله ، سمن قديمي