سفینه کاوشگر مرز بین ستاره ای

به تازگی فضاپیمایی جدید  با ماموریتی در دور دست منظومه شمسی ما در مدار زمین قرار گرفته است.  وظیفه این فضاپیما نقشه برداری از فضای بیرونی منظومه شمسی است .فضاپیمای ماموریت " اكتشاف مرز بين ستاره اي ناسا " یا IBEX  که عصر یکشنبه  ساعت 1:47 از جزیره Kwajalein واقع در اقیانوس  آرام پرتاب شد،اولین فضا پیمای عكس برداري و نقشه برىداري از فعل و انفعالات ديناميكي است كه در  خارج از منظومه شمسي ما قرار گرفته است. پیش ازین، دو کاوشگر ویجر  اطلاعات محدودی را در مورد ناحیه ای از فضا که منظومه شمسی ما تمام می شود و فضای بین ستاره ای آغاز می گردد به زمین مخابره کرده اند اما در ورای ان اطلاعات ما در مورد این ناحیه از فضا بسیاراندک است. این ناحیه تقریبا سه برابر فاصله پلوتو تا خورشید ازمرکز منظومه (خورشید) فاصله دارد.              

   McComas David مدیرپروژه تحقیقاتی IBEX ، از انستیتو تحقیقاتی جنوب شرقی در سنت انتونیو میگوید" هیچ کس تا به حال تصویری از فعل و انفعالات لبه منظومه شمسی ما ،جایی که با دهای خورشیدی با فضای میان ستاره ای برخورد می کنند، را ندیده است و ما در راه رسیدن به  شگفتی های تازه ای هستیم."

فضا پیما در ساعت 1:53 از سکوی پرتابی" Pegasus "جدا شد و بلا فاصله تجهیزات اساسی کنترل نصب شده روی ان شروع به کار کردند و تیم اجرایی  در حال بررسی وضعیت زیر سیستم های ان هستند. Greg Frazier ازمرکزاجزای پروازهاي فضايي ناسا  می گوید:"پس از یک دوره 45 روزه جاگیری در مدار و تست های اولیه ،فضا پیما ماموریت علمی هیجان انگیز خود را اغاز خواهد کرد."

  Eric Christian از دانشمندان این ماموریت می گوید:"مرز ناحیه هلیو سفر بسیار وسیع است و تا کنون سفینه ویجری که از شوک پایانی ان عبور کرده است  تنها از دو ناحیه کوچک که در فاصله 10تریلیون مایل از یکدیگر قرار دارند نمونه برداری کرده است ." ویجر 1 در سال2004  از مرز داخلی هلیوسفرگذشت و سفینه ویجر2 سال گذشته  ان را پشت سر گذاشت.

باد های خورشیدی،جریان های بارداری هستند که گاز های درون خورشید را به طور پیوسته به بیرون از ان هدایت می کنند  این باد ها با برخورد به ماده میان ستاره ای حباب بسیار یزرگ محافظی را در اطرا ف منظومه شمسی ایجاد می کنند که "هلیوسفر" نامیده می شود .در واقع انها با گذشتن از فراسوی سیارات و و رسیدن  به مرز خارجی منظومه شمسی و مرز هلیوسفر به فضای بین ستاره ای برخورد می کنند و در این ناحیه موج شوک ايجاد مي كنند .

 Herb Funsten از فیزیکدانان ازمایشگاه ملی انرژي Los Alamos می افزاید:" هر شش ماه یک بار ما می توانیم با نقشه برداري كلي از اسمان اطلاعاتي در مورد اينكه اين اتمها از كجا به وجود  مي آيند و با چه سرعتي در حال حركت هستند به دست اوریم و با استفاده از این اطلاعات  بفهمیم که لبه هلیو سفر دقیقا چه شکلی دارد و اطلاعات خود را در مورد ماهيت ابر ميان ستاره اي كه در وراي اين حباب بزرگ قرار گرفته است افزايش دهیم."

 ترجمه:فاطمه اثنی عشری، مسئول بخش خبر انجمن ستاره شناسی اراک

 www.arakastronomy.ir