1- بررسی علمی رؤيت پذيری هلال صبحگاهی محرم
موعد رصد، صبح روز سه شنبه 6 اسفند ماه 1387(برابر با 24 فوريه 2009 و 28 صفر 1430) مصادف با سالروز رحلت پيامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) می باشد. زمان مقارنه هلال صفر ساعت 05:06 روز چهارشنبه 7 اسفند (به وقت ايران) می باشد. در زمان طلوع خورشيد، اين هلال حدود 10 درجه جدايي زاويه ای از خورشيد دارد. نقشه زير خطوط رويت پذيری هلال را بر مبنای "بهترين زمان" (سمت راست) و بر مبنای "طلوع خورشيد" (سمت چپ) و بر اساس مدل مثلثی ايران نشان می دهد (محاسبات در سيستم مکان مرکزی و پارامترها را بدون اثر شکست جوّی با نرم افزار Matlab محاسبه کرده ام):
با توجه به اينکه در "بهترين زمان" پارامترها از نظر رؤيت بهتر از زمان طلوع خورشيد می باشد، لذا پيش بينی / مبانی زمان طلوع بدان معنی نيست که با ابزار پيش بينی شده می توان اين هلال را در لحظه طلوع خورشيد رؤيت کرد. بلکه ابزار توصيه شده برای رؤيت اين هلال از زمان طلوع هلال تا دقايقی (که برای اين هلال تا حدود 10 دقيقه) قبل از طلوع خورشيد می باشد.
2- پارامترهای هلال صبحگاهی محرم
در جدول زير پارامترهای اين رصد در لحظه بهترين زمان برای سه مکان آمده است (توپوسنتريک بدون اثر شکست). برای ديگر شهرها می توانيد به نرم افزارهای نجومی مراجعه نماييد:
پارامترها |
کرمان |
مرکز ايران |
تهران |
زمان طلوع ماه (ساعت و دقيقه) |
5:39 |
05:55 |
06:09 |
بهترين زمان (ساعت ودقيقه) |
06:00 |
06:16 |
06:28 |
مدت مکث (دقيقه زمانی) |
29.7 |
29.5 |
29.5 |
ارتفاع(درجه) |
3.4 |
3.1 |
2.7 |
جدايي زاويه ای (درجه) |
10.5 |
10.4 |
10.4 |
اختلاف سمت (درجه) |
7.8 |
8.0 |
8.3 |
ضخامت (دقيقه قوسی) |
0.25 |
0.25 |
0.25 |
فاز (درصد) |
% 0.95 |
% 0.93 |
% 0.91 |
سن (ساعت ودقيقه) |
23:06 |
22:50 |
22:38 |
فاصله تا زمين (کيلومتر) |
396519 |
396484 |
396457 |
حداقل ابزار مورد نياز (ميليمتر) |
60 |
70 |
100 |
3- نکات رصدی هلال صبحگاهی محرم
در زير توصيه های صدی برای اين هلال و همچنين نقشه مسير هلال از طلوع ماه تا طلوع خورشيد در زير نشان داده شده است:
D بهتر است افق رصدگاه، در روز قبل رصد (يعنی دوشنبه 5 اسفند ماه) از نظر محل طلوع خورشيد بررسی شود. زیرا می توان از روی اين شاخص، در 3.7 درجه به سمت راست محل طلوع هلال را مشخص نمود.
D سيارات مريخ، عطارد و مشتری نيز در آُسمان صبحگاه حضور دارند و برای فوکوس دوربينها می توان از آنها کمک گرفت.
4- مقایسه رصدی
برای مقايسه بهتر است پارامترهای اين هلال را با يک هلال ديگر که در گذشته با چشم غير مسلح رؤيت شده است، مقايسه کنيم:
پارامترها |
بيرجند
17-2-1376 |
سراوان
6-12-1387 |
زمان (ساعت ودقيقه) |
19:19 |
05:50 |
مدت مکث (دقيقه زمانی) |
35 |
29 |
ارتفاع هلال (درجه) |
6.01 |
6.55 |
جدايي زاويه ای (درجه) |
9.99 |
10.57 |
اختلاف سمت (درجه) |
7.35- |
7.58 |
ضخامت (دقيقه قوسی) |
0.24 |
0.26 |
فاز (درصد) |
% 0.87 |
% 0.96 |
سن (ساعت ودقيقه) |
18:03 |
23:15 |
فاصله تا زمين (کيلومتر) |
376074 |
396542 |
با آرزوي داشتن آسماني بدون ابر و غبار و موفقيت براي تمام رصدگران هلال
سيد قاسم رستمي – عضو گروه غير حرفه ای رؤيت هلال
تفت- 2-12-87