یونس بخشی

هفته گذشته ناسا و ایسا دو سازمان فضایی انتخاب خود برای مأموریت های بعدی را به سوی سیارات بزرگ مختصر ساختند و این در واقع یک تلاش مشترک میان امریکا و اروپا می باشد. هر چند یک مأموریت به سوی مشتری و چهار قمر بزرگ او نخستین مأموریت این دو سازمان خواهد بود اما هر دو سازمان به طرح مأموریت شان برای رفتن به سوی دو قمر بزرگ زحل (تیتان و انسلادوس) نیز ادامه می دهند. دو مأموریت؛ یعنی مأموریت به سوی سیستم سیاره ای مشتری و سیستم سیاره ای تیتان در نتیجه الحاق طرح های جداگانه هر دو سازمان فضایی بوجود آمده.

به گفته دیوید سوتوود رئیس بخش علمی و اکتشافات روبوتیک اسا " این تلاش مشترک یک چالش عالی و جدید اکتشافی و نقطه عطفی برای دانش سیارات در قرن 21 خواهد بود. به چیزی که کاملأ اطمینان دارم این است که همکاری های فعلی و آینده میان امریکا و اروپا؛ یعنی ناسا و اسا بخصوص در بخش علمی بسیار درست است و بهتر است به کار خود ادامه دهیم."

مأموریت اروپا به سوی مشتری و اقمار او بخاطر انجام مطالعات دقیق این سیستم غول گازی و چهار قمر آن (آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو) از دو مدارگرد روبوتیک استفاده می کند. اما ناسا یک مدارگرد بنام مشتری و اروپا می سازد. اسا نیز یک مدار گرد دیگر به نام مشتری و گانیمد می سازد. کاوشگر ها یا مدارگرد ها در سال 2020 توسط دو حمل کننده جداگانه از دو مرکز پرواز به فضا پرتاب می شوند. مدارگرد ها در سال 2026 به مشتری میرسند و حد اقل سه سال را برای تحقیقات و مطالعه این سیستم در آنجا سپری می کنند.

اروپا قمر مشتری. عکس از ناسا. 

سطح اروپا پوشیده از یخ است و بر اساس نظریات علمی زیر این سطح اقیانوسی از آب جریان دارد که می تواند خانه موجودات زنده باشد. گانیمد به عنوان بزرگترین قمر در منظومه شمسی خود میدان های مغناطیسی تولید می کند و گمان میرود که در اعماق این قمر نیز اقیانوسی از آب جریان داشته باشد. دانشمندان مدتها در تلاش اند تا علت ایجاد میدان های مغناطیسی این قمر را بفهمند. سطح کالیستو به شدت پوشیده از دهانه های کهنه است که این خود نشانه خوبی از حوادث و رویداد ها در گذشته منظومه شمسی می باشد. سر انجام، قمر آیو از لحاظ فوران مواد در منظومه شمسی بسیار مشهور است.

به گفته اید ویلر مدیر همکار برای اداره مأموریت های علمی ناسا در واشنگتن " این تصمیم به معنی یک برد یا کسب فرصت برای تمام طرف های درگیر می باشد. هر چند مأموریت به سوی مشتری و اقمار اش در فرصت های نزدیک در نظر گرفته شده بود ولی یک مأموریت دیگر به سوی سیاره زحل یکی از اولویت های مهم جامعه علمی شمرده می شود."

مأموریت های بعدی ناسا و اسا به سوی زحل و اقمار اش توسط سطح نشین ها و بالون های پژوهشی انجام می شود. هر دو مأموریت پیشنهاد شده مرحله لازم برای تحقیقات بعدی علوم سیاره ای را فراهم می سازد. این مأموریت ها به سوی سیارات بیرونی در نهایت به پرسش موجود در مورد چگونگی شکل گیری منظومه شمسی ما و این که آیا در دیگر گوشه های کائنات حیات وجود دارد، پاسخ می دهند.