فائزه چقاجردي
زهره
در پرتو فروسرخ می درخشد!فضاپیمای ونوس اکسپرس در قسمتی از اتمسفر زهره که شب را
سپری می کرده ، تابشی ضعیف را مشاهده کرده است.این تابش فروسرخی ناشی از حضور
نیتریک اکسید بوده و به دانشمندان نشان می دهد که اتمسفر نزدیکترین سیاره به زمین
، مکانی آکنده از طوفانها و آشفتگی های جوی است.به دلیل اینکه این تابش ، فروسرخ
است ما نمی توانیم آن را به طور مستقیم با چشمانمان مشاهده کنیم اما خوشبختانه
فضاپیمای آژانس فضایی اروپا مجهز به ابزار طیف سنج تصویربرداری فرو سرخ و مریی یاVIRTIS می باشد که می تواند
این طول موج ها را ببیند.تابشی از این قبیل تاکنون حتی با وجود مولکولهای نیتریک
اکسید در اتمسفر زمین یا مریخ مشاهده نشده است.بنابراین چرا زهره می درخشد؟و این
تابش بیانگر چیست؟
این
تابش در شب می تواند اطلاعات زیادی در
اختیار ما قرار دهد و جزییاتی در مورد دما ، جهت حرکت باد و ترکیبات شیمیایی
اتمسفر سیاره ارائه دهد.در واقع تابش ذکر شده ناشی از نور فرابنفش خورشید است که
در اتمسفر یک سیاره ساطع شده ، مولکولها را در هم می شکند و به اتمها و مولکولهای
ساده تر تبدیل می کند.اتمهای آزاد دوباره با یکدیگر ترکیب می شوند و در شرایط خاص
مولکول حاصل به همراه انرژی اضافی در قالب نور گسیل می شوند. در روز ، هر یک از
اتمها که راه بازگشت خود را می یابند توسط نور خورشید ساطع شده به اتمسفر ، بسیار
درخشان می شوند.اما در شب هنگامیکه اتم ها در اثر گردش روزانه ی قوی جابجا می شوند
، تابش با استفاده از ابزارهایی چون VIRTIS قابل مشاهده است.این رویداد همچنین
نشان می دهد که ممکن است حداقل 2 برابر بیشتر از آنچه فکر می کنیم در جو فوقانی
زهره هیدروژن وجود داشته باشد.یونهای هیدروژن آشکارشده در نواحی جوی ، برفراز سطح
سیاره وجود دارند اما منبع این نواحی شناخته نشده است.
تصویر خیالی از فضاپیمای ونوس
اکسپرس
تابش
زهره در شب پیش از این در طول موجهای فروسرخ مشاهده شده بود که نشانگر حضور هیدروکسید
و مولکولهای اکسیژن بود.اما این اولین آشکارسازی نیتریک اکسید در پرتو فروسرخ است.هم
اکنون حتی VIRTIS نیز نمی تواند در تمامی اوقات تابش نیتریک اکسید را ببیند چون بسیار
ضعیف است.با انجام مشاهدات بیشتر ، اطلاعات بیشتری به دست خواهد آمد .VIRTIS کماکان در
حال بررسی دقیق این سیاره و کسب داده های بیشتر است.