ماهنامه نجوم شماره 193 منتشر شد. خلاصه ای از اخبار و مقالات این شماره را مشاهده می نمائید
در این شماره می‌خوانید:
يادداشت: رضا منصوری، شهاب صقری و پوریا ناظمی/ 6
اخبارجهان، ترجمه شادی حامدی آزاد/ 8
باز هم معمای ستاره‌ی اپسیلون-ارابه‌ران، ترجمه شهرزاد ایرانی/ 11
منبعی عجیب برای پرتوهای كیهانی: بچه‌‌سياه‌چاله‌ها، ترجمه سيد سروش ستوده/ 12
شكل‌گيري سيارات در اطراف ستارگان دوتايي، ترجمه الهام شعباني/ 13
اخبار ايران، گردآوري زهرا رحيمدل/ 14
نگاه خيره‌ي ناسا به خورشيد، ترجمه شادي حامدي آزاد/ 16
يافتن نخستين كهكشان‌ها، ترجمه شادي حامدي آزاد/ 18
انبساط عالم، رضا منصوري/ 24
آينده‌ي نامعلوم روح، ترجمه سيد سروش ستوده/ 27
ستاره‌هاي هيماليا، بابك امين تفرشي/ 28
گپي با پيشگامان: به دنبال جام مقدس اخترشناسان، پوريا ناظمي/ 32
آسمان در اين ماه (اسفند 1388):
- ستاره‌ي درخشاني كه آسان فراموش مي‌شود!، كاظم كوكرم / 34
- نقشه‌ي آسمان و پديده‌هاي آسمان اسفند 1388/ 36
- ديدار با اعضاي منظومه‌ي شمسي در اسفند 1388، محمد حسين الماسي، فائزه آقايي/ 38
- وداع تا ديدار با طعم نوروزي، علي ابراهيمي سراجي/ 40
- شفافيت و پارامتر ديد در آسمان پاك، ترجمه محمد حسين الماسي/ 42
- مسيه در ماه زنده است!، محمد حسين الماسي/ 43
آيا كيهان‌شناسي به پايان مي‌رسد؟ ترجمه سليمان فرهاديان/ 44
من و تلسكوپم، بابك سدهي/ 50
نوسانات روشنايي در ستاره‌هاي خورشيدگون: معما پيچيده‌تر مي‌شود، ترجمه علي فهيم‌نيا/ 54
40 هدف شگفت‌انگیز رصدي در آسمان زمستان، ترجمه شهاب صقري/ 55
آشنایي با محصول: آسمان‌نماي ديجيتال/ 60
نجوم به زبان آدميزاد: نور هم شكستني است!، فاطمه عظيم‌لو/ 62
چگونه ابرنواختر كشف كردم/ 64
بازارچه نجومي و اشتراك/ 65
يك عكس، يك خاطره، اشين دانيلي ذكريان/ 69
يادداشت:
- سال نجوم، گاليله، و تفکر علمي، رضا منصوري
سال نجوم با انگيزه‌ي گاليله‌اي آن هم تمام شد. اميدوارم براي ثبت در تاريخ هم که شده کساني فعاليت‌هاي کشورمان را در سال جهاني نجوم جمع‌بندي و تحليل کنند، براي عبرت آيندگان: سهم دولت، سهم بخش خصوصي و سمن‌ها (سازمان‌هاي مردم نهاد) چه اندازه بوده و تا چه حدّ در آينده به هر کدام مي‌توان، يا بايد، اميد داشت؟ اما از يک موضوع قطعاً غفلت شد و آن نقش بي‌بديل گاليله، و عصر او، در تحول خرد انساني است...
- نو كه اومد به بازار، دود از كنده بلند مي‌شه! ، شهاب صقري
نجوم تنها بود؛ تنهاي تنها. در آن سال‌هاي
سخت، مجبور بود تنهايي روي پاي خودش بايستد، گليم خودش را از آب بيرون
بكشد. همين كار را هم كرد. در آن دوران (به بيش از 18 سال پيش برگرديد)
دنياي نجوم ايران جور ديگري بود: كتاب‌هاي نجومي انگشت‌شمار بودند، آماتورهاي جدي و كاركشته هم انگشت‌شمار بودند. ابزارهاي نجوم آماتوري اسباب‌بازي بودند و آگاهي عموم از علم نجوم ناچيز بود. در چنين شرايطي مجله‌ي نجوم پا به عرصه گذاشت و هر چند بسيار نحيف بود (36 صفحه) به‌خوبي جامعه‌ي نجومي آن زمان را سيراب كرد...
- حماسه‌ي شورمندي، پوريا ناظمي
سال 1356/1977 بود كه نمايش فيلم جنگ ستارگان جرج لوكاس، فصلي تازه در سينماي جهان گشود. اپرايي فضايي كه با تلفيق اسطوره‌هاي كهن و ديدگاه‌هاي آينده‌نگرانه، ميليون‌ها
نفر را به سينماها كشاند تا داستاني را روايت كند كه در زماني بسيار دور
در كهكشاني بسيار دوردست اتفاق افتاده بود. لوكاس جهاني جديد را خلق كرده
بود كه سينماي جهان را براي هميشه تحت تأثير خود قرار داد...
-------------------------------------------------------------------------------
آیا کیهان‌شناسی به پایان می‌رسد؟
لارنس كراوس و رابرت شِرِر
هر عالم شتاب‌داري، همه‌ی نشانه‌هاي آغاز خود را محو مي‌كند.
صد سال پيش، اگر مقاله‌ای درباره‌ی تاريخ و ساختار بزرگ‌مقياس عالم در مجلات معتبر اخترشناسی به چاپ می‌رسيد، حتماً سراسر اشتباه بود. دانشمندان در سال 1908 میلادی گمان مي‌كردند كلّ عالم فقط كهكشان ماست. آن‌ها كهكشان ما را به‌صورت «عالمی جزيره‌اي» در نظر مي‌گرفتند، به بيان ديگر آن را خوشه‌اي از ستارگان مي‌دانستند كه خلأيي بي‌نهايت آن را در بر گرفته است. اما اكنون مي‌دانيم
كه كهكشان ما تنها يك كهكشان در ميان 400 ميليارد كهكشان در عالم قابل
ديدن است. در سال 1908، دانشمندان اتفاق نظر داشتند كه ...
-------------------------------------------------------------------------------
نجوم به زبان آدميزاد:
نور هم شكستني است!
فاطمه عظیم‌لو
تا به حال به ني يا قاشقي كه در ليوان آب گذاشته شده است نگاه كرده‌ايد؟ امتداد قاشق يا ني شكسته به نظر مي‌رسد. پس نور هميشه هم به خط مستقيم نمي‌رود! يكي از عواملي كه مي‌تواند مسير نور را منحرف كند، تغيير غلظت محيطي است كه نور از آن مي‌گذرد. اگر اهل رانندگي در جاده باشيد و با زاويه‌اي غير از عمود، با سرعت از جاده‌ي آسفالت وارد جاده‌ي خاكي شويد، متوجه خواهيد شد كه خودرو شما ناخودآگاه كمي به چپ يا راست منحرف مي‌شود. علت آن، اختلاف سرعت حركت چرخ‌ها در جاده‌ي خاكي و آسفالت است. اگر از محيطي با سرعت بيشتر، وارد محيطي با سرعت كمتر بشويد، راستاي حركت به خط عمود بر خط جداكننده‌ي دو محيط، نزديك مي‌شود...
-------------------------------------------------------------------------------
من و تلسكوپم
بابك سدهي
بيست و دو سال پيش، از آشنايي كه در آلمان زندگي مي‌كرد خواستم تا در سفر بعدي‌اش
به ايران تلسكوپي برايم بياورد. با شوق و ذوق فراوان از اصفهان به تهران
رفتم تا هم به استقبال ميهمان از فرنگ آمده بروم و هم زودتر به وصال
تلسكوپ برسم. ميهمان به قول خودش وفا كرد اما گمرك اجازه‌ي ترخيص تلسكوپ را نداد. او را راهي اصفهان كردم و خودم ماندم تا راه چاره‌اي
پيدا كنم و بالاخره بعد از سه روز اين در و آن در زدن، و با پادرمياني
بعضي مسئولان گمرك و هزار خواهش و تمنا آن را ترخيص كردم و به اصفهان
بردم. اين همه زحمت براي تلسكوپ نيوتوني 5/4 اينچي...
-------------------------------------------------------------------------------
گپي با پيشگامان
به دنبال جام مقدس1 اخترشناسان
گفت‌وگو از پوريا ناظمي
گفت‌وگوي اختصاصي ماهنامه‌ي نجوم با هيو جونز، استاد دانشگاه هرفوردشاير و يکي از محققان اصلي در كاوشي كه منجر به كشف چهار سياره‌ي فراخورشيدي در اطراف دو ستاره‌ي نزديک به خورشيد شد...
-------------------------------------------------------------------------------
آينده‌ي نامعلوم روح
در سوم ژانويه‌ي سال 2010 (13 دي 1388)، مريخ‌نورد روح (اسپیريت) ناسا به رکورد 6 سال اکتشافات در سياره‌ي سرخ دست يافت. با وجود اين، زمستان پيش رو در مريخ مي‌تواند پاياني باشد براي پرسه‌زدن‌هاي اين روبات دوست‌داشتني و مبارز...