گزارش برگزاری 100 ساعت نجوم در اصفهان

پروژه ی جهانی 100 ساعت نجوم از 16 – 13 فروردین 1388 ، دانش ستاره شناسی را در سراسر این کره ی خاکی به میان مردم برد.مرکز آموزش نجوم ادیب نیز با مشارکت موسسه آسمان و طبیعت پارس، دانشگاه اصفهان ، دانشگاه صنعتی اصفهان، انجمن نجوم هلیاد دانشگاه پیام نور و همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان و سازمان بهزیستی طی 4روز گذشته مردم این شهر تاریخی را به میهمانی ستارگان فراخواندند که گزارش برگزاری این جشن آسمانی را در ادامه می خوانید.

13 فروردین – باغ غدیر(سلام آسمان!)

در این روز از ساعت 16 الی 22 غرفه های نجومی مختلفی از جمله ، شناخت نجوم ، زیست فرازمینی ، فضانوردان ، خورشید ، کودکان ، ابزارهای نجومی ، تحول ستارگان ، منظومه ی شمسی و ارائه ی سمیناری با عنوان حیات فرازمینی و پخش اسلایدهای نجومی به همراه تلسکوپهای آماتوری برپا شدند تا روز و شبی بیادماندنی را برای عموم مردم به ارمغان آورند و طبیعت زیبای بهار را با آسمان شب ، این طبیعت فراموش شده پیوند دهند.

پس از غروب خورشید رصد آسمان شب آغاز شد و مردم اجرامی چون زحل ، خوشه ی ستاره ای M35 و ماه را از درون تلسکوپها مشاهده کردند.پس از مشاهده ی هرجرم ، رصدگران کارت هایی با عنوان " من ماه را دیدم " ، " من زحل را دیدم " و " من یک خوشه ی ستاره ای دیدم " را پس از اینکه مردم هر جرم را مشاهده می کردند به آنها می دادند تا خاطره ی این روز در ذهن آنان ثبت شود.سپس با ابری شدن هوا رصد آسمان با مشکل روبرو شد بنابراین در این بخش با استفاده از نرم افزار آسمان پرستاره ، رصد دیجیتالی آسمان ادامه یافت که با استقبال بی نظیر مردم روبرو شد. در غرفه ی کودکان نیز هیجان خاصی برپا بود.

غرفه فضانوردان

من ماه را دیدم

14 فروردین – مسجد شیخ لطف الله( بازگشت به 400 سال قبل )

روز دوم ، برنامه در مجاورت مسجد شیخ لطف الله که بنایی 400ساله است برگزار شد.جالب است بدانید این مکان تاریخی در سالهای 1619 - 1602 ساخته شد ، این در حالی است که گالیلئو گالیله نیز رصد تلسکوپی خود را برای اولین بار در سال 1609 آغاز کرده است!

در این روز هوا برای رصد خورشید و آسمان شب مساعد نبود و رصدگران به توضیح ساختار تلسکوپها پرداختند و مردم بناهای تاریخی موجود در آن مکان را ازطریق تلسکوپ مشاهده نمودند!.علاوه بر غرفه های برپا شده در روز 13 فروردین ، غرفه ی ساعت های آفتابی و ماهواره ها نیز اضافه شدند و پخش اسلاید و نرم افزار نجومی نیز انجام شد. علاوه بر این بخش بلوتوث نجومی نیز از جمله برنامه های اجرا شده در این روز بود! و از این طریق تصاویر نجومی به تلفن های همراه عموم مردم ارسال شد.حضور مردم نیز قابل توجه بود.

هوای ابری

بدون شرح

15 فروردین – میهمانی ستارگان

صبح روز شنبه از ساعت 12 – 9 با همکاری سازمان بهزیستی برنامه ای ویژه ی کودکان بی سرپرست در خانه ی نوزان و نونهالان نرجس برگزار شد : ساعت 9 صبح بود که هفت نفر از کسانی که در زمینه ی نجوم و کودکان فعالیت کرده بودند به همراه مدیر خانه ی نونهالان وارد اتاق ویژه ی تماشای فیلم بچه ها شدیم و چند بسته ماه و ستاره ی شب تاب به کودکان هدیه دادند تا شب ها وقتی زیر سقف اتاقشان دراز می کشند چون نمی توانند ستاره های آسمان را بشمارند تا خوابشان ببرد یک آسمان کوچک روی دیوار داشته باشند و بعد با نشان دادن پوستر های نجومی که با خودمان برده بودیم آنها را تشویق کردیم تا در مورد تصاویری که دیدند سوال بپرسند و ما با پاسخ به سوالاتشان آن بخش از نجوم که برایشان جالب تر است را در حدی که قابل فهم باشد ، آموزش بدهیم . البته همه ی آن کودکان نیز به طرح سوال علاقه نداشتند یا شاید نمی دانستد چه باید بپرسند ولی دوستانمان برای آن ها نیز برنامه داشتند . با نقاشی های آماده ای که فقط باید رنگ آمیزی می شدند یا شابلن های ماه و خورشید ذهن بچه ها را در گیر می کردند . تا آنجایی که می توانستیم تلاش کردیم در آن 3 ساعت بیشتر از اینکه دوست های کوچکمان را با نجوم آشنا کنیم ، به آنها آموزش دهیم که چگونه با صبر و شکیبایی در مورد طبیعت و جهان پیرامونشان فکر کنند و به دنبال پاسخ سوال هایی که برایشان پیش آمده بروند ، امیدواریم توانسته باشیم به آیندگان کمکی کنیم.

الهه نور بخشیان و رایحه صنعتگر که در زمینه ی نجوم و کودکان فعالیت داشته اند.عکس از مرجان بنادکیان

ساعت 2 بعد از ظهر برنامه های پروژه ی 100 ساعت نجوم در دانشگاه ها ادامه پیدا کرد . یکی از دانشگاه های مجری این پروژه ، دانشگاه اصفهان بود . برنامه راس ساعت 14 شروع شد . پس از صحبت های مقدماتی از خانم ناصری دعوت شد تا برای حضار در مورد سال جهانی نجوم ، علت نام گذاری این سال و پروژه های تعریف شده برای سال جهانی نجوم صحبت کنند . ایشان در این سمینار اهداف پروژه ی 100 ساعت نجوم را که از پروژه های بنیادین این سال است بیان کردند و گزارش کوتاهی از فعالیت گروه های نجومی ایران در این باره ارائه دادند .

آقای امینی سمینار دوم را با موضوع عکاسی نجومی ارائه کردند تا بیاموزیم چگونه زیبایی های آسمان شب را در قالب عکس ثبت کنیم. این سمینار بیشتر پیرامون چگونگی عکاسی با دوربین های مکانیکی برگزار شد .

بعد از کمی استراحت و پذیرایی به دیدن فیلم Space دعوت شدیم تا بار دیگر به عظمت جهان هستی پی ببریم و به فکر حفظ زیبایی های آن باشیم .

سمینار بعدی در مورد پروژه ی Phoenix بود که خانم رام پناه با توضیح چگونگی ساختار و عملکرد کاوشگر و استفاده از تصاویری که برای بشر فرستاده مرحله به مرحله ی این پروژه را شرح دادند و اطلاعات کاملی راجع به اهداف و نتایج به دست آمده از این پروژه را در اختیار ما گذاشتند .

سمینار پایانی درمورد زیست فرا زمینی و آینده ی پیش بینی شده برای منظومه ی شمسی و کیهان بود . آقای ماه منظر کار خودشان را با نمایش ابعاد نجومی کیهان و توضیح آن شروع کردند و این آشنایی را تا ابعاد بسیار ریز ، در حد اتم و اجزای سازنده ی آن ادامه دادند ، هم چنین از میزان احتمال وجود حیات در دیگر مناطق هستی و روابط بیان کننده ی این احتمال به طور مفصل صحبت شد .

پروژه ی 100 ساعت نجوم در این دانشگاه ساعت 18:30 به پایان رسید . لازم به ذکر است افراد ارایه دهنده ی سمینارها خانم ناصری و آقای امینی از دانشجویان رشته ی فیزیک این دانشگاه و آقای ماه منظر دانش آموز سال سوم رشته ی تجربی بودند .

برنامه ی انجمن ستاره شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان شامل سه سمینار پی در پی بود که از ساعت 16 – 13:30 در سالن کنفرانس دانشکده ی فیزیک آن دانشگاه برگزار شد.در ابتدای برنامه ، درباره ی سال جهانی نجوم و برنامه ی 100 ساعت نجوم توضیحاتی داده شد.

-سمینار اول : جستجوی حیات در کهکشانها – 14:20 – 13:30

در این سمینار بنیادهای علم زیست اخترشناسی به صورت عمومی بیان شد و نتایج تحقیقات در این زمینه به صورت خلاصه ، در سالهای اخیر بیان شد.همچنین درباره ی ابزارهای این علم مطالبی بیان شد.

- سمینار دوم : منجمان دوره ی اسلامی – 14:30 الی 15:10

این سمینار درباره ی زندگی و فعالیت های چهار تن از منجمان دوره ی اسلامی ایران بود : ابوریحان بیرونی ، ابولوفای بوزجانی ، خواجه نصیرالدین طوسی و غیاث الدین جمشید کاشانی .

آخرین پیشرفت ها در زمینه ی اکتشاف فضا و کاوش آن در این سمینار بیان شد.تاریخچه ی این فناوری نیز به صورت مختصر بیان شد.

این برنامه با توصیف دیگر بخش های پروژه ی 100 ساعت نجوم خاتمه یافت.

یکی دیگر از مکانهای مورد نظر برای اجرای این پروژه ، کلیسای وانک بود که قدمت این مکان نیز به 400 سال می رسید. از ساعت 17-14 در این محل مستقر شدیم و با برپایی تلسکوپها بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی ، مسیحی و مسلمان را به رصد خورشید دعوت کردیم . بازدیدکنندگان خارجی نیز با مشاهده خورشید از درون تلسکوپ ، شگفت زده شدند و به گفته ی اکثر آنها برای اولین بار از درون تلسکوپ آسمان را مشاهده می کردند و از اینکه چنین امکانی برای آنان پدید آمده بسیار خوشحال بودند.در این میان غرفه های نجومی نیز برای ارائه توضیحات به بازدیدکنندگان برپا بودند.

بدین ترتیب این مراسم و جشن آسمانی پایان یافت و خود آغازی دوباره برای گسترش این دانش بین ساکنان این کره ی خاکی بود...

در پایان جا دارد بار دیگر از اعضای محترم مرکز آموزش نجوم ادیب که در اجرای این برنامه صمیمانه ما را همکاری کردند سپاسگزاری کنیم.همچنین از مدیریت محترم کلیسای وانک و کارکنان این مکان ، دفتر هماهنگی های انجمن علمی دانشگاه اصفهان ، موسسه آسمان و طبیعت پارس ، دانشگاه صنعتی اصفهان ،انجمن نجوم هلیاد ، سازمان بهزیستی و کلیه ی عزیزانی که ما را در این راه یاری نمودند به خاطر همکاری بی دریغشان سپاسگزاری می کنیم.

مرجان بنادکیان و فائزه چقاجردی ( دبیران برگزاری پروژه ی 100 ساعت نجوم در اصفهان )