گروهی از محققان به سرپرستی جول کاستنر از موسسه فن آوری راچستر  با استفاده از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا،روش جدیدی را برای مطالعه نحوه تشکیل منظومه های سیاره ای مورد استفاده قرار داده اند.این گروه به جستجوی پرتو ایکس منتشر شده از ستاره های مرکزی منظومه های سیاره ای جوان پرداخته است.در منظومه های سیاره ای جوان،گاز و غبار بصورت صفحه ای چرخان در اطراف ستاره مرکزی جمع می شوند و در نهایت،مقداری از آنها جذب آن می شوند.
این صفحه گازی و غباری هنگام چرخش بدور ستاره مرکزی،تحت تاثیر میدانهای مغناطیسی سطح ستاره قرار می گیرد و به سوی "نقاط داغ" سطح ستاره که پرتو ایکس منتشر می کنند شتاب می گیرد.منبع دیگر پرتو ایکس،جو بیرونی و داغ ستاره،موسوم به تاج(corona) است.ستارگان جوان شبیه خورشید،منابع بسیار پر انرژی پرتو ایکس هستند.گروه تحقیقاتی کاستنر، به بررسی دو ستاره TW Hydrae  و HD 98800A  که در فاصله 180 سال نوری زمین هستند پرداخته است.این دو ستاره،از رده ستارگان جوان هستند و سن آنها حدود 10 میلیون سال است.ستاره اول،یک خورشید جوان کلاسیک و ستاره دوم،عضو یک منظومه دو تایی است که فاصله ستاره همدم از آن به اندازه فاصله زمین از خورشید است.این گروه به کمک طیف سنج پرتو ایکس رصدخانه چاندرا موفق به مشاهده مقادیر زیاد پرتو ایکس حاصل از گازهای پر انرژی در اطراف ستاره TW Hydrae شد که نشانگر وجود عناصر سنگین در مواد صفحه اطراف این ستاره است.ولی در مورد ستارهHD 98800A  قضیه کاملا فرق می کند: پرتو ایکس این منظومه ستاره ای دوتایی،شبیه پرتو ایکس منتشر شده از خورشید است و این نشان می دهد که میزان مواد در حال سقوط به سمت ستاره مرکزی،چندان زیاد نیست و فعالیت تاج (جو بیرونی) این ستاره زیاد است.شاید مواد موجود در صفحه اطراف این ستاره،قبلا در جریان تشکیل سیاره از بین رفته و یا شاید ستاره همدم،مانع از تشکیل صفحه گازی و غباری در اطراف آن شده است.پیش از این،ستاره شناسان و سیاره شناسان بیشتر با استفاده از مشاهدات فروسرخ به مطالعه صفحات گازی اطراف ستارگان می پرداختند ولی گروه تحقیقاتی کاستنر امیدوار است به کمک "رصدخانه پرتو ایکس چاندرا" با مشاهده صفحات گازی دیگر در ماههای آینده،شناخت بهتری از طول عمر و دینامیک این صفحات گازی بدست آورد.

Hydrae  ستاره ای تقریبا هم جرم با خورشید است که ده میلیون سال سن دارد.
در این تصویر هنری،ناحیه مرکزی صفحه گازی اطراف ستاره و " نقطه داغ " ستاره که مواد این صفحه را به سمت خود می کشد دیده می شود.

این نقطه آنقدر داغ است که از خود پرتو ایکس منتشر می کند.
:: مرکز پرتو ایکس چاندرا  و  م.وایس ::  

منبع خبر : www.skypub.com