خبرگزاری مهر طی گزارشی، فعالیت‌ها و تأثیرگزاری‌های منجمان آماتور بر روند پیشرفت نجوم و اخترشناسی را از ابتدا تاکنون تشریح کرده است.
بسیاری از بزرگان جهان نجوم عمیقا باور دارند که علم نجوم بدون حضور و کمک اخترشناسان تازه کار و آماتور شاید هیچگاه به جایگاه کنونی خود دست نمی یافت زیرا بسیاری از کشفیات این افراد تحول بزرگی در علم جذاب نجوم ایجاد کرده است.
تمامی افراد مشهور جهان فعالیتهای خود را در زمینه های مختلف از مرحله ای آغاز کرده اند که به آنها تازه کار یا آماتور گفته می شده است. مرحله ای که شاید تنها به دلیل نامش در آن توجه چندانی به افراد نشود و در موارد خاص استفاده زیادی از اطلاعات افراد آماتور به عمل نیاید.
اما به جرات می توان گفت حداقل در علم نجوم افراد آماتور نقش بسیار مهمی را به عهده داشته و دارند زیرا با دقت بسیار بالایی که برای یادگیری و اندوختن تجربه صرف می کنند گاه موفق به کشف وقایعی می شوند که اخترشناسان کارکشته با چندین بار مطالعه و مشاهده قادر به یافتن آن نخواهند بود کشفیاتی که می تواند جهان علم را متحول سازد.
آخرین نمونه چنین موفقیتی به هفته گذشته باز می گردد، زمانی که یکی از اخترشناسان آماتور در استرالیا توجه جهان را نسبت به پدیده ای غیر طبیعی در سیاره مشتری جلب کرد. در ادامه بزرگترین کشفیات ستاره شناسان جوان و آماتور در جهان علم نجوم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
کشف زخم سیاره مشتری: هفته گذشته توجه دانشمندان سرتاسر جهان به یافته آنتونی ولزلی اخترشناس جوان استرالیایی که مشاهده پدیده ای ناشناخته را در قطب جنوب سیاره مشتری به سازمان ناسا گزارش کرده بود، جلب شد. دانشمندان شاید هیچگاه نتوانند ابعاد جرمی که با سیاره برخورد کرده است را دریابند و سیاره نیز به خودی خود ترمیم خواهد شد، اما بسیاری معتقدند این کشف بسیار منحصر به فرد و بزرگ است.
استفان ماران مسئول مطبوعاتی انجمن نجوم آمریکا معتقد است کشف حفره مشتری یکی از بهترین دست آوردهای اخترشناسان آماتور به شمار می رود. به گفته وی در اواسط دهه 1990 ستاره دنباله دار Levy 9 با برخورد با مشتری نشان داد سیاره های جهان از جمله زمین در برابر برخورد دیگر اجرام کیهانی بسیار آسیب پذیرند. کشف اخیر نیز نشان می دهد چنین پدیده هایی یک بار برای تمام عمر رخ نداده و وقوع آنها امری طبیعی به شمار می رود.
کشف کهکشان نخود سبز: هفته گذشته گروهی از اخترشناسان داوطلب از سرتاسر جهان در دانشگاه ییل موفق به کشف گروهی از کهکشانهای نایاب به نام نخودهای سبز شدند. طی این پروژه اخترشناسان آماتور با جستجو در میان پایگاههای اطلاعاتی تصویری آنلاین به دسته بندی کهکشانها پرداختند. این پروژه در سال 2007 در انگلستان آغاز شده و در حدود 230 هزار داوطلب در آن شرکت دارند.
طی این بررسی ها اخترشناسان نوعی ناشناس از کهکشانها را شناسایی کردند که به دلیل کوچکی و درخشش سبز رنگ، نام نخود سبز برای آنها انتخاب شد. این کهکشانها که در دسته کهکشانهای بسیار فعال ستاره ساز قرار دارند 10 بار از کهکشان راه شیری کوچکتر و 100 بار کم حجم ترند. با این حال با توجه به حجم کوچک، کهکشانهای نخود سبز با سرعتی 10 بار بیشتر از کهکشان زمین ستاره سازی می کنند.
از میان یک میلیون کهکشان دسته بندی شده این پروژه 250 کهکشان نخود سبز کشف شده است و به اعتقاد متخصصان یافتن چنین حجمی از این کهکشانهای سبز کوچک، توسط دیگر افراد هرگز ممکن نبود.
کشف اورانوس توسط هرشل تازه کار: تنها اخترشناسان آماتور مدرن نیستند که به دستاوردهای قابل توجهی در زمینه نجوم دست یافته اند. زمانی که ویلیام هرشل در سال 1781 موفق به کشف سیاره اورانوس شد موسیقیدانی متوسط به شمار می رفت که تنها برای سرگرمی رو به نجوم آورده بود. پس از کشف این سیاره وی به سرعت مورد توجه جامعه علمی آن زمان قرار گرفت و به سرعت به پادشاه جرج سوم معرفی شد و وی حقوقی را برای هرشل تعیین کرد. وی سیاره اورانوس را با استفاده از تلسکوپ دست ساز خود کشف کرده است.
کشف ستاره دنباله داری که به مشتری حمله کرد: در سال 1993 کارولین و جین شومیکر به همراه دیوید لووی ستاره دنباله داری را کشف کردند که در مدار سیاره مشتری در حرکت بود. پس از گذشت یک سال ستاره دنباله دار شومیکر- لووی 9 با سیاره مشتری برخورد کرده و نگرانی هایی را در رابطه با احتمال برخورد اجرام کیهانی به زمین برانگیخت.
درحالیکه لوویی اکنون از اخترشناسان مشهور به شمار می رود، در زمان کشف این ستاره دنباله دار ستاره شناسی آماتور و نویسنده مقالات علمی به شمار می رفت. وی قطعا یکی از بهترین نویسندگان کتابهای ستاره شناسی علمی به شمار می رود. وی در ادامه فعالیتهای خود 22 ستاره دنباله دار دیگر را نیز کشف کرده و خود را در مقام سوم کشف بیشترین ستاره های دنباله دار در جهان قرار داد.
تحول طراحی تلسکوپها: جان دابسون یکی از تاثیرگذارترین اخترشناسان آماتور در جهان به شمار می رود اما نه به دلیل کشف پدیده ای جدید در آسمان بلکه به دلیل طراحی تلسکوپی که توانست رصد آسمان را بسیار آسانتر و قابل دسترس‌تر کند.
تلسکوپهای دابسونی از دستاوردهای بسیار شگفت انگیز در زمینه نجوم به شمار می رود. دابسون در سال 1915 در چین متولد شده و پس از کسب مدرک شیمی در صنایع دفاعی مشغول به کار شد. اما به دلیل علاقه غیر قابل کنترلش به علم نجوم تصمیم به طراحی تلسکوپی جدید را گرفت. وی در سال 1956 اولین نمونه از تلسکوپهای دابسونی را با موادی ارزان قیمت و قابل دسترس تولید کرد و توجه بسیاری را به این ابداع جدید خود جلب کرد.
کشف ستاره دنباله داری هالی- باپ: این ستاره اولین بار در سال 1995 کشف شد. هالی- باپ یکی از دورترین ستاره های دنباله داری بود که تا آن زمان توسط دانشمندان ردیابی شده بود. کاشفان این ستاره دوردست، توماس باپ از کارمندان یک کارخانه تولید کننده مواد ساختمانی بود که با کمک آلن هالی از اخترشناسان حرفه ای موفق به کشف این ستاره شدند. توماس باپ اولین فردی بود که موفق به مشاهده ستاره دنباله دار شد. این دو نفر در عصر یک روز مشابه و به صورت جداگانه این ستاره را در ایالتهای آریزونا و نیومکزیکو رصد کردند.
کشف ابرنواختر توسط وزیر بازنشسته: رابرت ایوانز از زمان نوجوانی به علم نجوم علاقمند شد اما هنگامی که زمان انتخاب حرفه فرا رسید سمت وزارت را به اخترشناسی ترجیح داد. وی تا کنون موفق شده است رکورد کشف ابرنواختران، ستاره های انفجاری که برای اخترشناسان از اهمیت بالایی برخوردارند را در جهان به نام خود ثبت کند. اکنون رصدخانه های اتوماتیک جایگزین تحقیقات انسانی شده اند اما ایوانز با کمک گرفتن از شیوه های کلاسیک اخترشناسی موفق به ردیابی 42 ابرنواختر شده است. بر اساس گزار ای بی سی نیوز، تحقیقات خستگی ناپذیر وی باعث شد به عضویت انجمن سلطنتی نجوم کانادا، اتحادیه بین المللی نجوم و دیگر سازمانهای مرتبط درآید.