بر طبق پیش بینی ها امسال بارش شهابی برساوشی فعالیت زیادی خواهد داشت.
بارش شهابی برساووشی ۲۷ تير هر سال همزمان با برخورد زمين با توده ذرات برساووشی فعال می شود و تعداد شهابهای آن به تدريج افزايش می يابد تا در حوالی۲۲ مرداد به اوج خود می رسد در اين هنگام زير آسمان تاريک می توان شاهد ۴۰-۶۰شهاب در ساعت بود. پس از آن تعداد شهابهای برساوشی به تدريج کاهش می يابد تا اينکه در ۳ شهريور با خروج زمين فعاليت آن به پايان می رسد. اما محاسبات Esko Lyytinen (محقق فنلاندی) نشان می دهد که اختلالات گرانشی سياره مشتری باعث می شود که امسـال شهابواره های برساوشی ۰/۰۱ واحد نجومی به خورشيد نزديکتر شوند در نتيجه زمين از بخش چگال تر توده ذرات عبور می کند. او پيش بينی می کند که بارش ساليانه امسال از حالت عادی خود پر تعدادتر باشد. زمان اوج آن ساعت ۱۵:۳۰ (به وقت رسمی ايران) ۲۲ مرداد محاسبه شده است. حتی تعدادی از محققين با توجه به دوره تناوب ۱۲ ساله سياره مشتری برای افزايش فعاليت بارش برساووشی دوره ۱۲ سال را در نظر می گيرند. رصدهای دهه های گذشته تا حدودی اين مطلب را نشان می دهند ولی به هر حال اين مطلبی است که رصدها بايد آن را تاييد کنند.
اما ويژگی امسال بارش برساووشی فقط در همين خلاصه نمی شود. محاسبات Lyytinen نشان می دهد که علاوه براين امسال زمين از فاصله ۰/۰۰۱۳واحد نجومی رشته ای از شهابواره های برساووشی عبور می کند. اين رشته ذرات از عبور سال ۱۸۶۲ دنباله دار سويفت-تاتل به جا مانده اند. او زمان برخورد زمين با مرکز رشته را ساعت۲۰:۵۴زمان جهانی (حدود ۱:۳۰ بامداد ۲۲ مرداد) محاسبه کرد. محاسبات Vaubaillon( از رصدخانه پاريس) و Sergey Shanov (محقق روسی) نيز اين گفته را تاييد کرد.پيش يينی مقدار ZHR کار مشکلی است. دوره تناوب دنباله دار سويفت-تاتل بيش از دوره دنباله دار تمپل-تاتل(منشاء بارش اسدی)است بنابراين شناخت ما از اين دنباله دارکمتر است و اين عامل باعث می شود پيش بينی ZHR برای بارش برساووشی امسال مشکل تر از پيش بينی بارش اسدی باشد.به عقيده Lyytinen اگر مکانيسم خروج ذرات از دنباله دار سويفت-تاتل مانند تمپل-تاتل باشد آنگاه برای اين برخورد ZHR حدود ۱۰۰ پيش بينی می شود ولی هسته دنباله دار سويفت-تاتل حدود۸ برابر بزرگتر است و اين عامل می تواند باعث افزايش ZHR حتی تا حدود ۱۰۰۰ شود ولی اين ذرات بسيار کم جرم خواهند بود. بنابراين افزايش تعداد شهابها در زمان ياد شده محتمل است ولی اکثر اين شهابها نسبتا" کم نور(قدر۳-۴) خواهند بود. بر عکس اوج ساليانه ، مدت زمان برخورد زمين با اين رشته ذرات فقط۴۰ دقيقه محاسبه شده است.
آماده رصد
هر چند که بارش برساووشی در ۲۱-۲۲ مرداد به اوج می رسد ولی اين بارش بيش از يک ماه فعال است و اين امکان ايجاد می شود در شبهای تابستان رصد آن در برنامه کاری گروههای نجومی قرار گيرد. چند روز قبل و بعد از اوج بارش برساووشی نيز تعداد شهابها قابل توجه هستند بنابراين می توان از ۱۷ مرداد رصدها را شروع کرد. رصد اين بارش را می توان از ساعت۱۱ شب شروع کرد.البته بهترين زمان بعد از نيمه شب و قبل از سحراست که در آن وقت ارتفاع کانون بارش زياد می شود. شهابواره های برساووشی با سرعت حدود ۶۰ کيلومتر بر ثانيه وارد جو می شوند و شهابهای سريعی محسوب می شوند. در شبهای اوج ،بعد و ميل کانون به ترتيب ۴۶ و ۵۸+ است. برای رصد اوج تيز بارش (ساعت ۱:۳۰بامداد ۲۲ مرداد) بهترين منطقه اروپا و غرب آسيا است. بنابراين برای رصدگران ايرانی فرصت خوبی فراهم خواهد شد. خوشبختانه امسال نور ماه هم چندان مزاحم رصد نيست.
|
▲ فاصله رشته ذرات ۱۸۶۲ از مدار زمين طی سالهای مختلف(مرجع Meta Research ) |