اکثر کشورهای اسلامی روز یکشنبه 29 شهریور را به عنوان عید فطر اعلام کردند. در ایران هم همینطور بود. اما اعلام رسمی عید فطر در ایران یه تفاوت مهم با برخی کشورهای همسایه داشت و آن اینکه این اعلام بر اساس رویت قطعی هلال ماه شوال در ایران انجام شد و نه تبعیت از کشوری دیگر.

روز شنبه در تهران و ستاد استهلال حضور داشتم. پیش بینی اولیه ی ما این بود که بخاطر شرایط ویژه ای که این هلال دارد ، تعداد گزارشهای معتبر دال بر رویت هلال نباید زیاد باشد. وقتی شرایط جوی در اکثر نقاط کشور برای رویت هلال نامناسب شد ( که البته از جهت بارش برکت الهی بر زمینهای تشنه ، باید آن را شرایط بسیار مناسب نامید ) امید نداشتیم که گزارش درخور توجهی دریافت کنیم.

بر خلاف سالهای قبل ، تلفنهای ستاد کمتر بصدا در می آمد. مرتب با گروههای ویژه ای که در مناطق مختلف مستقر بودند در تماس بودیم اما در اکثر مناطق شرایط جوی ، ابری و بارانی گزارش میشد. از طریق اینترنت گزارشهای هواشناسی و تصاویر ماهواره ای پوشش ابر کنترل شده و بعضا" توصیه هایی به همکاران رصد گر میشد. در نیمه ی شمالی کشور دیگر امیدی به فراهم شدن زمینه برای رصد هلال نبود. آسمان آلاشت تمام ابری و بارانی ، نیاسر کاشان تمام ابری ، تهران تمام ابری و بارانی ، تبریز ابری ، اصفهان ابر و غبار ، یزد غبار و ابر ، استان مرکزی ابری  و .....

بلاخره پس از انتظاری طولانی ، اولین گزارش از شهرضا دریافت شد اما رصدگران گزارش دهنده اعلام داشتند در اینکه کمانی که دیده اند هلال بوده است یا نه تردید دارند ( ۶٠ تا ٨۵% اطمینان داشتند ). این تردید ، باعث میشد گزارش فاقد اعتبار برای استناد گردد اما با رصدگران صحبت کرده و مشروح گزارش را بدقت یادداشت کردیم. این رویت توسط دو نفر گزارش شد.

گزارش بعدی نیز وضعیتی مشابه داشت. گروه با تجربه ی فسا که در سی سخت ( کهکیلویه و بویر احمد ) مستقر شده بودند گزارش دادند که هلال را در حد فاصل زمانی 15:45 تا 16:34 مشاهده کرده اند اما بدلیل عبور ابرها از روی هلال آنان نتوانسته اند برای مدتی طولانی هلال را ببینند و بنابراین تا 90%  از رویت خود اطمینان دارند. این گزارش هم شبیه گزارش شهرضا بود ولی باز هم جزئیات آن یادداشت شد. 5 نفر از اعضای گروه ، هلال را در این زمان دیده بودند اما هیچیک یقین 100% نداشتند. آسمان آبی منطقه ی محل استقرار این گروه که همراه با ابرهای پشته ای بوده ، آنچنان شفاف گزارش شده که آنان توانسته اند علاوه بر سیارات ، چندین ستاره ی مختلف را نیز به راحتی با تلسکوپ و در روشنایی روز ببینند.

 گزارش دوم گروه فسا ، بسیار مهم و تعیین کننده بود. آنان در ادامه ی تلاش خود موفق میشوند در ساعت 18:18 مجددا" هلال را رویت نموده و اینبار 6 عضو گروه و در طی چند دقیقه ، تماما" موفق به رویت شده و با یقین اعلام رویت می نمایند. بدلیل اهمیت این گزارش ، مصاحبه ی طولانی با اکثر اعضای گروه انجام شد ( توسط بنده و آقای موحد نژاد ). سپس مختصات هلال در زمان رویت با مختصات هلال در همان ساعت و برای افق تهران مقایسه شد. نتیجه بسیار جالب بود. شهرهای تهران و سی سخت دارای طول جغرافیایی یکسانی هستند. هم اکنون که از نظر زمانی به اعتدال پاییزی نزدیک هستیم ، طلوع و غروب خورشید در این دو شهر ، تقریبا" همزمان روی میدهد ( غروب خورشید روز شنبه 28 شهریور در ساعت 19:05 برای سی سخت و 19:06 برای تهران بوده است ) . این تفاوت اندک در زمان غروب خورشید باعث میشد که پارامترهای هلال ماه برای ساعت 18:18 در تهران و سی سخت هم تفاوت چشمگیری با هم نداشته باشند ( ارتفاع ماه در تهران فقط 1 درجه کمتر از ارتفاع ماه در سی سخت بود و جدائی زاویه ای هلال در تهران اندکی بیشتر از جدائی زاویه ای در سی سخت ). این مقایسه به خوبی نشان میداد که چنانچه شرایط جوی مناسب و مشابه ای در تهران وجود داشت ، رصدگران میتوانستند با ابزار مشابه هلال را در تهران هم ببینند.

در زمان تحلیل گزارش گروه فسا ، گزارش دیگری از جهرم دریافت شد ؛ رویت هلال با دوربین دوچشمی توسط سه نفر از اعضای گروه رصدی. این گزارش نیز با دقت مورد بررسی قرار گرفت. اعضای این گروه در مدت 1 ساعت ، 5 تا 6 بار و هر بار بمدت 30 تا 40 ثانیه هلال را دیده اند. افراد گروه تجربه ی قبلی برای رویت هلال را داشتند و در مصاحبه ای که با آنان بعمل آمد نیز ، نکته ای که بتوان به عنوان نقطه ضعف گزارش تلقی کرد بدست نیامد. این افراد نسبت به  نصب و استفاده از ابزاری که در اختیار داشتند کاملا" آشنا بودند و توسط افراد ثالث دیگری ، تایید شدند.

حال دو گزارش مهم در اختیار داشتیم اما تکیه ی اصلی بر روی گزارش سی سخت انجام شد. تعدادی گزارش دال بر رویت هلال با چشم غیر مسلح هم دریافت شد که معتبر نبود. همانگونه که گفته شد اکثر قریب به اتفاق گروههای ویژه ی ستاد ، با شرایط نامناسب جوی روبرو شده بودند ولی یک گزارش وجود داشت که میتوانست حکم معارض را پیدا کند ؛ آقای دوست محمدی گزارش دادند که هلال ماه در کرمان علیرغم برخورداری از شرایط مناسب جوی با تلسکوپ 11 اینچ رویت نشده بود.

برای اطمینان بیشتر ، با جناب آقای دوست محمدی که از رصدگران با تجربه ی کرمان هستند تماس گرفتیم. البته بنده پیش از ظهر شنبه با ایشان تماس گرفته و در جریان بودم که تلسکوپ ایشان بدلیلی نامشخص از تنظیم خارج شده و نمیتواند بر روی محل ماه هدایت شود. اما محض اطمینان مجدد با ایشان صحبت کردم. آقای دوست محمدی فرمودند که تلسکوپ از تنظیم خارج شده و بنابراین ناچار شده اند با روش جاروب کردن به جستجوی هلال بپردازند. از ایشان پرسیدم " آیا عدم رویت هلال توسط شما ناشی از عدم قابلیت رویت هلال بوده و یا مشکل فنی باعث این امر شده است؟ ". ایشان پاسخ داد که تصور خودش این است که بدلیل مشکل فنی نتوانسته هلال را ببیند و حتی حدس میزند که هلال هرگز در میدان دید تلسکوپ قرار نگرفته باشد.

با این تماس ، دیگر مشکل معارض نیز وجود نداشت. سه گزارش دریافتی به همراه تحلیل کارشناسی به مسئولین محترم ستاد استهلال تحویل گردید تا بعرض مقام معظم رهبری برسد. در نهایت ، معظم له حکم به عید بودن یکشنبه 29 شهریور فرمودند.

از خداوند متعال ، قبولی طاعات و عبادات تمامی بندگان الهی در ماه پر برکت رمضان را مسئلت می نمایم. امید که درک ماه رمضانی دیگر برایم مقدر شده باشد ؛ تا یار که را خواهد و میلش به چه باشد.....