یونس بخشی

 اما این بدین معنی نیست که این گونه دنیا ها را میتوان به آسانی کشف نمود. از جمله 400 سیاره ی که تا کنون کشف شده هیچ یک شرایط لازم برای حیات مانند زمین ما را ندارند. به گفته استفان مارتین در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا "مشکل یافتن سیارات زمین مانند این است که ستاره میزبان آن 10 میلیون بار نور فروسرخ بیشتری نسبت به سیاره اش به فضا بازتاب میدهد. دلیل دیگر این است که سیارات شبیه زمین ما بسیار کوچک اند و به ستاره مادر خود بسیار نزدیک در گردش اند. به همین علت رصد این سیارات غیر ممکن است.
اما جون بوت کارمند قبلی آزمایشگاه پیشرانه جت و مارتین هر دو میخواهند روشی را ایجاد کنند تا بتوان این سیارات کوچک و غیر قابل دید را بلاخره دید و رصد نمود.
طرح ابزار آنها که بنام "تداخل سنجی خنثی سازی" یاد میشود میتواند سیارات را در طول موج فروسرخ ببیند که امکان رصد این سیارات را کوچک را ممکن می سازد.


این دستگاه بخاطر این ساخته شده تا نور دریافت شده یک ستاره توسط چهار تلسکوپ را ترکیب کند و بدین وسیله طول موج های ستاره را طوری تظنیم کند که بتوانند همدیگر را خنثی کنند. مارتین می گوید " ما میتوانیم این ستاره را کم نور بسازیم، در واقع آن را خاموش میکنیم."
تداخل سنجی خنثی سازی ایده تازه ی نیست، اما آنچه که باعث نتایج تحقیقات مارتین و بوت شده تنظیم موثر این روش برای جستجوی یک سیاره می باشد. به گفته مارتین " عمق خنثی سازی ما 10 تا 100 بار بهتر از رش های قبلی بدست آمده در دیگر سیستم هاست. این بار اول است که چهار تلسکوپ را با هم تنظیم می سازیم تا بتوان خنثی سازی با این عمق را بدست آورد. در واقع ما نور شدید ستاره را متوقف می سازیم".
متوقف ساختن نور به دانشمندان امکان میدهد تا به سیارات اطراف آن نسبت به هر زمان دیگر را بهتر ببینند. مارتین می گوید " ما میتوانیم سیاره اطراف یک ستاره را مانند یک چراغ روشن و خاموش کنیم تا بتوان آن را بهتر کشف کنیم. چون این روش میتواند نور یک ستاره را یک میلیون بار کمتر سازد، در آنصورت ما میتوانیم سیاره اطراف آن را به خوبی و واضح ببینیم".



سیاره پاندورا: نزدیک و خصوصی



تداخل سنجی خنثی سازی یگانه روش کشف سیارات برای دانشمندان نیست. تلسکوپ فضایی کپلر ناسا که در حال حاضر در مدار زمین قرار دارد، با دقت ستاره ها را رصد می کند تا متوجه کم نشد نور آن در زمان عبور سیاره از برابر صفحه آن شود. روش دیگر رصد سیارات تاج نگاری است که با استفاده از یک ماسک میتوان نور مرئی یک ستاره را قطع نمود تا سیارات اطراف آن قابل دید شود. همچنین در روش سیم (SIM) نیز میتوان تکان یا گرانش ستاره ها را که در اثر گردش سیارات بوجود می آید، کشف نمود.
شاید تداخل سنجی خنثی سازی مارتین و بوت در نهایت بتواند توانایی این را به اخترشناسان دهد تا دنیا های دیگر شبیه زمین را با دقت و بصورت خصوصی رصد کنند، بررسی و تحلیل اتموسفیراین گونه سیارات امکان مطالعه احتمال حیات و یا حتی خود حیات را در این سیارات میدهد.
کشف سیارات شبیه زمین در دیگر گوشه های کهکشان دیگر یک داستان علمی تخیلی نیست و روزی شاید فرا رسد که بجای تماشای سیارات مرموز و زیبا در سینما شاهد کشف واقعی سرزمین های مانند پاندورا یا اقمار سیارات بزرگ در اطراف دیگر ستاره ها باشیم.