ابوالفضل کریمی
تلسکوپ ای- مرلین قابلیت‌های منحصربه فرد خود را با گرفتن تصاویر فوق‌العاده از اختروشی در فاصله 9 میلیارد سال نوری از زمین نشان داد.
به گزارش بی‌بی‌سی، ای-مرلین آرایه‌ای متشکل از 7 تلسکوپ رادیویی در انگلستان است که سال گذشته به فناوری فیبر نوری مجهز شد و به این ترتیب قدرتش به طرز شگفت‌آوری افزایش پیدا کرد.
نور حاصل از اختروش دوگانه توسط جسم غول‌پیکری که بین آن و زمین قرار گرفته، خمیده می‌شود و به همین دلیل تصویری دوتایی از این جرم آسمانی تشکیل می‌شود. این پدیده که از آن به عدسی گرانشی یاد می‌شود، اثباتی دقیق برای نظریه نسبیت عام اینشتین است.
اختروش که مخفف عبارت «منبع رادیویی شبه‌ستاره‌ای» است، به درخشندگی ستارگان کهکشان خودمان دیده می‌شود و به همین دلیل دانشمندان آن‌را اختروش یا شبه‌ستاره نامیدند. این اجرام مقادیر بسیار زیادی از انرژی و ماده را در جهان منتشر می‌کنند و قدرت خود را از سیاهچاله‌ای بسیار عظیم که در قلب آن واقع شده به دست می‌آورند.
تصویر ای-مرلین نشان می‌دهد که چگونه عدسی گرانشی می‌تواند چندین تصویر از یک اختروش تولید کند. در بالا، اختروشی را می‌بینید که مجموعه‌ای از امواج رادیویی با سرعتی نزدیک به نور از آن خارج می‌شوند. در پایین، تصویر دیگری از این اختروش وجود دارد و درست بالای آن، تصویر محو کهکشان نزدیک‌تر را می‌بینید که عدسی گرانشی در اثر جاذبه آن اتفاق افتاده است.
این تصویر شفاف به وضوح نشان می‌دهد استفاده از خطوط ارتباطی و به‌روزرسانی این مجموعه تلسکوپی، قدرت آن‌ها را به طور قابل توجهی ارتقا بخشیده است.
قبلا این 7 تلسکوپ از طریق آنتن‌هایی که در محدوده امواج میکروویو عمل می‌کردند اطلاعات را برای یکدیگر می‌فرستادند. این روش کند بود و در طی آن برخی از اطلاعات از دست می‌رفتند، اما با جایگزینی خطوط فیبر نوری نتایج بسیار امیدبخشی به دست آمد.
مایک گرت مدیر موسسه ستاره‌شناسی رادیویی هلند در این باره گفت: «ای-مرلین به زودی به یک تلسکوپ متفاوت تبدیل خواهد شد و اخترشناسان در سراسر جهان برای استفاده از لحظه‌شماری خواهند کرد».