فهرست :

8    يكي بود يكي نبود
9     يادداشت:  موجي است كه آسودگي او ... / سعداله نصيري قيداري 
10     يادداشت : خاطراتي از استاد / اسدالله قمري نژاد 
11     يادداشت : دكتر ثبوتي، مشوّق دانشجويان / نعمت اله رياضي
12    اخترشناس شانسي + داستان خيلي كوتاه / شهاب صقري
13    گزارش گنبد / آهو آرياني
14    اخبار جهان
17    تلسكوپ جيمز وب چه چيزي خواهد ديد؟ / ترجمه: الهام شعباني
18    گزارش توسلي / محمدجواد ترابي
19    اخبار ايران / گردآوري: زهرا رحيمدل
22    كشف نخستين موجود زنده ي سم زي / ترجمه: شادي حامدي آزاد
24    گفت وگو:  مي خواستم در ايران كار كنم / دكتر يوسف ثبوتي
30    ارواحي از آينده / ترجمه: الهام شعباني
31    اَبَرزمين بخارآلود / ترجمه: شادي حامدي آزاد
32    پرونده: تبديل شوندگان / پوريا ناظمي
32    تبديل شونده ها در پايگاه فضايي
34    نبرد تبديل شوندگان در مركز فضايي كِنِدي
36    تبديل شوندگان
39    همكاري ناسا و اُپتيموس پرايم براي افزايش دانايي
40    هفت نكته ي ناگفته درباره ي عطارد / ترجمه: مارال فريدون و اشين زاكاريان
42    آسمان در اين ماه (دي 1389): رصد سه پديده ي جذاب در 24 ساعت / كاظم كوكرم
50    بار ديگر نيم سايه بازمي گردد / علي ابراهيمي سراجي
53    آتش بازي بارش شهاب رُبعي در شب پيش از كسوف / علي ابراهيمي سراجي
54    گزارش رصد سحابي جبار و هاله ي خورشيد / حامد پورخرسندي
55    ژرفا: نقش هاي آسماني
56    دست هاي پُرستاره / بهار نوري زاده 
60    گفت وگو: ناديدني ها بر بوم نقاشي / گفت وگوي اختصاصي شهاب صقري با لينت كوك
64    نقوش برج هاي فلكي بر صنايع دستي ايران / زهره غلامي
68    تلسكوپ مسيه چه بوده است؟ / ترجمه: محمدپيام بهرام پور و معين پناهنده
70    13 عامل نجات مأموريت آپولو 13 (بخش 3) / ترجمه: شادي حامدي آزاد
72    زندگي و دستاوردهاي جفري بربيج / ترجمه: سليمان فرهاديان
75    مباني عكاسي نجومي با دوربين هاي ديجيتال (بخش 9) / بابك سِدِهي
78    آگهي محصول
79    بازارچه
82    فهرست برخي مطالب به انگليسي / نادر حيدري
84    اشتراك



اخبار ايران:
گردآوري: زهرا رحيمدل
 -
نخستين باشگاه نجوم در كرمان
 -ادامه ي سفر نمايشگاه توان در ايران
- باشگاه نجوم رشت
 -ماهنامه ي نجوم در مدارس
 -آموزش و رصد عمومي در مراوه تپه ي استان گلستان
- همايشِ سرانجامِ جاده ي نجوم ايران
- نخستين نشست مجامع نجومي استان كرمان
- جشنواره ي منجمان آماتور در جزیره ي قشم
- نمايشگاه عكس چشم انداز آسمان در اصفهان
- تشكيل انجمن نجوم در شهر مهاباد


اخبار جهان:
- ماده ی تاریک گمشده در کهکشان راه شیری
- تعداد ستاره هاي عالم 3 برابر شد
- كشف نخستين سياره ي فراكهكشاني
- آلن سنديج درگذشت

خبرك:
- ردهايي كه پاك شدند
- رصدخانه اي در هوا
- فراخورشيدي ها 500 تا شدند


يكي بود، يكي نبود
شهاب صقري

 -يك عمر معلمي
- ماهِ فراق ها
- نقش هاي آسماني


دکتر توسلی برنده ي جایزه ي جهاني گالیله شد
محمدجواد ترابی

کمیسیون جهاني اُپتیک، دکتر محمدتقی توسلی را در سال 2010 شایسته ي دریافت جایزه ي جهاني گالیلئو گالیله دانست. دکتر توسلی، عضو هیئت علمی دانشکده ي فیزیک دانشگاه تهران و عضو پیش کسوت انجمن فیزیک ایران است. وی به سبب پژوهش های خود در زمینه ي ارايه ي روشی نو در پراش سنجی و استفاده از این روش برای اندازه گیري های دقیق اُپتیکی موفق به دریافت این جایزه شد...


مي خواستم در اين  كشوركاركنم
گفت وگوكنندگان: محمدجواد ترابی و زهرا رحیمدل

گفت  وگو با یوسف ثبوتی؛ بنيان گذار دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پايه - زنجان و فیزیک دان سرشناس ایرانی

دکتر یوسف ثبوتی، بنیان گذار دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پايه - زنجان- و از بدو تأسيس تا تابستان 1389 به مدت دو دهه، رييس آن مركز بود؛ دانشگاهي كه در طول حيات كوتاه خود از پيشروترين دانشگاه هاي ايران در امر آموزش و پژوهش شد. دكتر ثبوتي همچنين از مؤسسان انجمن هاي فيزيك ايران، نجوم ايران، و اخلاق در علم و فناوري ايران است و چندين دوره رياست انجمن هاي فيزيك و نجوم ايران را بر عهده داشت. او ...


كشف نخستين موجود زنده ي سم زي
ترجمه: شادي حامدي آزاد

اين كشفِ بزرگ نه فقط تغييري بنيادين در كتاب هاي آموزش زيست شناسي پديد خواهد آورد بلكه شيوه هاي جست وجو كردن به دنبال موجودات فرازميني را دگرگون خواهد كرد. حالا مي دانيم آن چه پيش از اين درباره ي حيات مي دانسته ايم كامل نبوده است...


مبانی عکاسی نجومی با دوربین های دیجیتال
بابک سدهی

لوازم اولیه برای عکاسی نجومی
برای گرفتن عکس های نجومی می شود فقط با یک دوربین و یک لنز کار را شروع کرد. لنز را روی بی نهایت تنظیم کنيد، دوربین را روی سطحی قابل اطمینان، مثل گونی برنج، قرار دهید و موضوعی خاص در آسمان را نشانه روید. به همین سادگی! بدیهی است که داشتن سه پایه ي عکاسی و لوازم جانبی دیگر، که در اینجا از آن ها نام خواهم برد، کار را بسیار راحت تر می کنند ولی خواستم تأکید کنم که...


دوره ي فشرده ي رصدی در مؤسسه ي آسمان شب

گرد هم آوردن گروهي از علاقه مندان رصد آسمان از سراسر ايران براي آموزشي فشرده كار آساني نيست. اين كارِ ترويجي به همت مؤسسه ي آسمان شب انجام شد. بسياري از شركت كنندگان در اين دوره دبيراني بودند كه مي خواستند با دانشي فراتر از پيش به شهرستان خود بازگردند و آنچه را كه آموخته بودند به ديگران بياموزند...


پرونده: تبديل شونده ها در پايگاه فضايي
پوريا ناظمي

زماني كه نخستين  بار مجموعه ي پيشتازان فضا، به مثابه ي سريالي علمي تخيلي پخش خود را آغاز كرد  خود سازندگان آن هم باور نمي كردند چه اتفاق مهمي را باعث شده اند. از ديد بسياري از منتقدان آن زمان سريالي غيرهنري و تخيلي براي پُر كردن وقت مردم به بازار عرضه شده بود تا مردم عادي را، كه احتمالاً درك هنري بالايي ندارند و ارزش فيلم خوب را نمي فهمند و مي خواهند اوقات خوشي را پاي تلويزيون سپري كنند، سرگرم كند. اما در ميان همين مخاطبان به ظاهر غيرجدّي،  پيشتازان فضا آن چنان...


نبرد تبديل شوندگان در مرکز فضایی کِنِدی

در اوایل ماه اکتبر (ميانه ي مهر) خبرنگارانی که از اخبار مربوط به شاتل فضایی دیسکاوری گزارش تهيه می کردند شایعه ای را شنیدند که چند روز بعد مرکز فضایی کِنِدی را، نه به سبب مأموریتي فضایی که به واسطه ي نبردي فضایی، در صدر خبرهای دوستداران سینما قرار داد. قرار است بخش هایی از
فیلم تبديل شوندگان 3 (Transformers 3) با نام «تیرگی ماه» در این ایستگاه فضایی تصویربرداری شود...


تبديل شوندگان

ترنسفورمِرها يا تبديل شوندگان (Transformers) پيش از آن كه بر پرده ي سينماهاي جهان ظاهر شوند، سال هاي طولاني براي نوجوانان و جوانان موجوداتي آشنا به شمار مي رفتند. اين موجودات در حقيقت شخصيت هاي روبوتيكي هستند كه قابليت تبديل شدن به وسايل مختلف را دارند. مثلاً يكي از شخصيت هاي اصلي اين مجموعه به نام ُاپتيموس پرايم (Optimus Prime) به يك كاميون بزرگ تبديل مي شود و در هنگام لزوم با تغيير بخش هاي مختلف كاميونش خود را به روبوتي انسان نما تبديل مي كند كه در جزييات بدنش ساختار كاميون باقي مانده است...


همکاری ناسا و اُپتیموس پرایم برای افزایش دانایی

اُپتیموس پرایم رهبر افسانه ای اتوبوت هاست. موجودی از زمانی دوردست با صدایی که طنینش یادآور خدایان المپ است. اُپتیموس روبوتی زنده و دارای منشأ زیستی و البته بسیار غول پیکر است که می تواند ظاهر خود را عوض کند و در قالب کامیونی بزرگ و معمولی در کنار شما زندگی کند. وقتی اُپتیموس در قالب روزمره ي خود فرو می رود هیچ کس به ماهیت او شک نمی کند و از کنارش به راحتی می گذرد اما وقتی به قامت انسان وار خود درمی آید همگان را شگفت زده می کند...


يادداشت ها:
- موجی است که آسودگیِ او .../ دكتر سعداله نصیری قیداری
- خاطراتي از استاد / اسدالله قمري نژاد
- دكتر ثبوتي، مُشَوق دانشجويان/ دكتر نعمت اله ریاضی


خوشه ي باز:
شهاب صقري
 
- اخترشناسِ شانسي
- مارك تواين و دنباله دار هالي
 -منجم و پادشاه


نگاهي به گذشته:
تلسكوپ مسيه چه بوده است؟
ترجمه: محمدپیام بهرام‏پور و معین پناهنده

مسیه با چه تلسکوپی فهرست اجرام غیرستاره ای را تهیه کرد؟
امروزه کمتر منجم آماتوری را می‏توان یافت که با فهرست مسیه آشنایی نداشته باشد. »  شارل مسیه « در بیست وششم ماه جون سال 1730 میلادی در خانواده‏ای ثروتمند در روستای کوچکی در کشور فرانسه‏‏ی امروزی دیده به جهان گشود. وی یکی از برترین کاشفان دنباله‏دار در زمان خود به شمار می رفت. اما امروزه به سبب فهرستی كه از برخی اجرام بر جای گذاشته، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است...


 7 نکته ی ناگفته درباره ی عطارد
ترجمه: مارال فريدون و اشين ذكريان

عطارد كوچولوي بیچاره! این سیاره ی کوچک همواره در معرض حملات بی پایان تابش شدید خورشید، بادهای نیرومند خورشیدی و برخوردهای شهاب واره هاي بسيار کوچک پُرسرعت قرار دارد. پوشش نازک اطراف سیاره، یا همان بيرون كُره، آن قدر ناچیز است كه گویی با خلأ بیرونی یکی شده است. به همین سبب دانشمندان بيرون كره ي عطارد را بازمانده ی جوّ پیشین آن می دانند. به هر حال، بيرون كره پی درپی در حال تغییر است و محتوياتش با سدیم، پتاسیم،کلسیم، منیزیم و ذرات دیگری - که از خاك عطارد در پی برخوردهای شهاب واره ها به هوا بلند می شوند - تجدید می شود..


ژرفا: نقش هاي آسماني:
 - دست هاي پُرستاره
بهار نوري زاده*

بررسي بازتابي از آسمان و پديده هاي آسماني در آثار نقاشي چند هنرمند
بحث درباره ي رابطه ي تنگاتنگ آسمان و نقاشي در اروپاي پيش از مسيحيت و بيزانس به نظر بيهوده است، چراكه تقريباً تمام آثار آن دوره بر اساس اسطوره و برگرفته از خدايان زميني و آسماني بودند. با وجود اين ترجيح مي دهم در توضيح پرده هاي نقاشي اي كه به گونه اي با آسمان ارتباط دارند از كارهاي نقاشاني صحبت كنم كه فعاليت شان از نقاشان هم دوره ي خود متمايز و تقريباً تكان دهنده بوده است...


-  ناديدني ها بر بومِ نقاشي
گفت وگو از: شهاب صقري

گفت وگوي اختصاصي با خانم لينِت كوك (Lynette Cook) يكي از بزرگ ترين نقاشان نجومي جهان
لينت رِنِه كوك از كودكي به علم و هنر علاقه ي خاصي داشت، به همين سبب در دو رشته ي زيست شناسي و نقاشي در دانشگاه مي سي سي پي به تحصيل پرداخت. او سپس در كالج هنري كاليفرنيا به تحصيل در رشته ي تخصصي تصويرسازي علمي پرداخت...


 -نقوش برج هاي فلكي بر صنايع دستي ايران
زهره غلامي

در برخی از آثار هنری و ابزار و اشیاي گوناگون، که در گذشته در زمينه هاي مختلف کاربرد داشته اند و اكنون در گوشه و كنار موزه ها يافت مي شوند، مي توان اثري از اجرام آسماني مشاهده كرد. در ميان اجرام گوناگون، نقش صورت هاي فلكيِ منطقة البروج يا همان برج هاي فلكي بيشتر از بقيه به چشم مي خورد كه اين شايد به سبب اعتقادات طالع بينانه و احكام نجوم باشد. در این مقاله ي تصويري، نمونه هایی از آثار هنری دوران اسلامیِ ایران، که نقش هایي از برج هاي فلكي بر خود دارند، معرفی مي شوند...


خبر/ مقاله :
ارواحی از آینده
ترجمه: الهام شعبانی

نخستین ساختارهای عظیم کیهان 800 میلیون میلیون خورشید را در خود جای داد ه اند...


خبر/ مقاله:
تلسکوپ جیمز وِب چه چیزی خواهد ديد؟
ترجمه: الهام شعباني

شبيه سازي با اَبَررایانه ها پیش نمایشي، از آنچه قرار است ديده شود، آشکار ساختند.
دانشمندان و مهندسان در حال کارند تا تلسکوپ فضایی جیمز وِب محقّق شود، در همين حال خودشان شگفت زده شده اند از آنچه که قرار است بزرگ ترین رصدخانه ی فضایی، ساخته شده تاکنون، آشکار سازد. اخترشناسان با استفاده از تلسكوپ وِب قصد دارند به شکار سیارات در حال تکوین بروند و به شناسایی نخستین ستاره ها و کهکشان های عالم بپردازند. این ها اجرامی اند که تاکنون هیچ تلسکوپی، حتی هابل، نتوانسته آن ها را نشان دهد...


گزارش:
 -برگزاري كارگاه اختفا در گنبدكاووس
گزارشگر: آهو آرياني

كارگاه بين المللي اختفاهاي نجومي با همكاري نماينده ي مجمع جهاني اختفاها و شاخه  ي آماتوري انجمن نجوم ايران در تاريخ 26 تا 28 آبان در شهرستان گنبدكاووس برگزار شد. در اين كارگاه 71 شركت كننده از استان هاي مختلف حضور داشتند...


 - گزارش رصد اختفاي سياركي 19 آذر
آتيلا پرو

رصد اختفاي سيارك دايوتيما (Diotima) با ستاره ي 1-1236-1961-TCY از قدر 4/9 در صورت فلكي اسد را گروه هاي مختلف در طول خط سايه در بامداد جمعه 19 آذر 1389 انجام دادند. گروه هايي از شهرهاي بوشهر (سه گروه)، شيراز، سعادت شهر، شوشتر، تفت، يزد و مشهد (دو گروه) براي رصد اين اختفا تلاش كردند...