محمود حاج‌زمان

 آیا کهکشان راه‌شیری طی چند میلیارد سال آینده با همسایه خود، کهکشان آندرومدا، برخورد می‌کند؟ استفاده از یک نقطه لیزرمانند در کهکشان آندرومدا، می‌تواند ما را در دستیابی به پاسخ کمک کند.

به گزارش نیوساینتیست، سرعت نزدیک شدن کهکشان آندرومدا به کهکشان راه‌شیری را، می‌توان با استفاده از اثر جابجایی دوپلر نور ساطع شده از آن تعیین کرد. اما پراکندگی این کهکشان بیشتر از آن است که بتوان حرکت جانبی ظریف آن را در آسمان تشخیص داد. اگر سرعت حرکت جانبی آندرومدا به اندازه کافی زیاد باشد، ممکن است هیچ‌گاه با کهکشان ما برخورد نکند.

اکنون لورانت اسجاورمن و همکارانش از رصدخانه رادیویی ملی سوکورو نیومکزیکو، به صورت اتفاقی یک نقطه روشن و لیزرمانند از تابش میکروویو را که میزر نامیده می‌شود، در کهکشان آندرومدا کشف کرده‌اند. این نقطه می‌تواند به تعیین حرکت جانبی کهکشان آندرومدا کمک کند.

این نقطه، با استفاده از آرایه بسیار بزرگ و تازه نصب شده این تلسکوپ کشف شده است. میزر هنگامی پدیدار می‌شود که مولکول‌های متانول بین ستاره‌ای توسط ستارگان مجاور گرم می‌شوند. به گفته تیم تحقیقاتی، ردیابی دقیق حرکت این نقطه نورانی، آسان‌تر از ردیابی حرکت کل کهکشان است. با این وجود، آنها نخست باید سایر میزرها را در کهکشان آندرومدا پیدا کنند تا بتوان تایید کرد که حرکت میزرها، مسیر حرکت کلی آندرومدا را بازتاب می‌کند.

مارک رید، از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین دانشگاه کمبریج می‌گوید: «اندازه‌گیری حرکت صحیح آندرومدا کلید تعیین سرنوشت کهکشان راه‌شیری است. چنین اندازه‌گیری با استفاده از یک منبع روشن و متمرکز مانند یک میزر، به بهترین نحو می‌تواند انجام شود. اما تا کنون هیچ میزری که به اندازه کافی قوی باشد تا با استفاده از تلسکوپ‌های فعلی بتوان آن را اندازه‌گیری کرد، کشف نشده است.»