مجید جویا
تلسکوپ فضایی کپلر ناسا، در ادامه ماموریت جستجوی حیات خود سیاراتی را یافته است که حتی از زمین ما هم کوچکترند و تا به این لحظه، کوچکترین کاندیداهای حیات در آسمان به شمار میروند. این تلسکوپ، 54 سیاره را یافته که در نواحی زیست پذیر ستارههای خود قرار دارند؛ یعنی مناطقی که در آنها آب در حالت مایع (و شاید هم حیات) را میتوان روی سطح سیاره یافت.کپلر در سال 2009 به فضا پرتاب شد و ماموریتش، یافتن سیارههای هم اندازه زمین است که در نواحی زیست پذیر ستارههای خود قرار داشته باشند. یافتن این سیارهها هنگامی امکان پذیر میشود که سیاره از جلوی ستاره بگذرد و نوری که از ستاره به زمین میرسد، اندکی کم شود؛ این رخداد را ترانزیت مینامند.
به گزارش نیوساینتیست، اکنون دانشمندان این ماموریت میگویند که توانستهاند 1235 نامزد را از میان دادههای به دست آمده از چهار ماه اول ماموریت تلسکوپ شناسایی کنند، دادههایی که مربوط به بازه زمانی بین نیمه ماه می تا نیمه سپتامبر 2009 است. کپلر از آن زمان به رصد آسمان ادامه داده است، ولی دانشمندان هنوز مشغول تحلیل دادههای آن دوره هستند.
نامزدهای احتمالی تازه اعلام شده، موارد زیر را دربر دارند:
• 68 سیاره تقریبا هم اندازه زمین؛ هر یک با پهنایی کمتر از 1.25 برابر زمین
• 268 کاندیدای سوپر-زمین؛ با پهنایی بین 1.25 تا 2 برابر زمین
• 662 کاندیدای هم اندازه نپتون
• 184 سیاره هم اندازه مشتری یا بزرگتر
• 170 سیستم احتمالی چند سیارهای، که در آنها تعداد 2 کاندیدا یا بیشتر به دور یک ستاره میچرخند.
به نظر میرسد که تقریبا 20 سیاره از این میان، کوچکتر از زمین باشند. به گفته ویلیام بوروکی از مرکز پژوهشی ایمز ناسا در مافت فیلد کالیفرنیا، برخی از انها هم اندازه مریخ هستند (که نصف زمین است). وی دانشمند ارشد پروژه کپلر است. در صورت تایید، اینها کوچکترین سیارههای یافت شده حول ستارههای معمولی هستند. رکورد تایید شده فعلی کوچکترین سیاره، مربوط به سیارهای است با اندازه تقریبی 1.4 برابر زمین، که کپلر پیش از این آن را یافته است.پنج سیاره از بین سیارات یافت شده در مناطق زیست پذیر ستارهها، آن قدر کوچکند که بتوانند مانند زمین صخرهای باشند، و بین 0.9 تا 2 برابر زمین ما پهنا دارند. دیگران غولهایی مانند نپتون یا مریخ هستند، که هیچ سطح جامد یا مایعی ندارند که بر روی آنها حیات امکان پذیر باشد. ولی به گفته بوروکی اینها هم میتوانند ماههایی مانند زمین داشته باشند که زیست پذیر باشند.
لحظه تاریخی
به گفته بوروکی، در نهایت مشخص خواهد شد که اکثر کاندیداها، سیارههای واقعی هستند. او روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری در ناسا گفت: «اگر ما دریابیم که سیارات هم اندازه زمین در مناطق زیست پذیر به دور ستارگان، زیاد پیدا میشوند، معنی این امر به احتمال زیاد این خواهد بود که شانس وجود حیات در اطراف این ستارگان کم نیست».
با این که دبرا فیشر از دانسگاه ییل در نیوهیون کانتیکات، عضوی از تیم کپلر نبوده است، ولی وی هم به نتیجه این کار خوشبین است.در کنفرانس خبری، او به این میاندیشید که در نهایت مشخص میشود که تنها 20 درصد از کاندیداها، به اشتباه تشخیص داده شدهاند. وی گفت: «من احساس میکنم که این یک لحظه بزرگ تاریخی است، و تنها میخواهم از کل تیم کپلر برای این صندوقچه گنج اطلاعاتی که برای ما فراهم کردهاند، تشکر کنم».
رصد دنبالهدار
اعضای گروه کپلر، در حال برنامه ریزی هستند تا با استفاده از تلسکوپهای بزرگتر زمینی، ستارههایی را که میزبان کاندیداهای تاییدنشده هستند، با دقت بیشتری رصد کنند، تا دیگر تفاسیر احتمالی برای عبور سیارهای نیز بررسی شود و بتوان با اطمینان از کشف یک سیاره جدید سخن گفت.برای مثال، شدت درخشندگی یک ستاره هدف، برخی اوقات تحت تاثیر نور ساتع شده از یک جفت ستاره در پس زمینه، که نزدیک ستاره هدف هستند، کم و زیاد میشود. اگر این ستارههای پس زمینه به طور دورهای نور همدیگر را بپوشانند، کم نور شدن حاصل از آن، شبیه به حرکت یک سیاره به نظر میرسد.اعضای گروه کپلر در روز چهارشنبه، علاوه بر کاندیداهای تایید نشده، خبر از کشف یک منظومه متشکل از 6 سیاره دادند که حول یکی از ستارههای هدف این تلسکوپ میچرخند. خبر این منظومه هفته پیش در خبرآنلاین منتشر شده بود.