محمود حاج‌زمان

 پس از گذشت نزدیک به هشت ماه سفر در یک سفینه بسته و کوچک، خدمه ماموریت مارس500 به نقطه بازگشت ماموریت خود نزدیک می‌شوند: رسیدن به مریخ و پیاده شدن روی سیاره سرخ. آنها 10 روز را در آنجا می‌گذرانند، سطح سیاره را در چند نوبت جستجو می‌کنند، سپس به سفینه‌شان باز می‌گردند و مسافرت بازگشت طولانی خود را آغاز می‌کنند.

با این وجود، در هیچ بخشی از این سفر اکتشافی، هیچ‌کدام از 6 عضو ماموریت مارس500 واقعا سطح زمین را ترک نمی‌کنند. تمام ماموریت یک شبیه‌سازی است که در مجموعه‌ای از کپسول‌های موسسه روسی مشکلات زیست‌پزشکی، با همکاری آژانس فضایی اروپا انجام می‌شود. اما بر خلاف خود ماموریت، انزوا و حالت محبوس بودن خدمه کاملا واقعی است.

به گزارش ساینتیفیک آمریکن، برنامه مارس500 آزمایشی برای شبیه‌سازی تاثیرات روانی و فیزیولوژیکی است که خدمه واقعی ماموریت به مریخ، مجبورند در طی سفر خود در یک فضای تنگ تحمل کنند. (خطرات فیزیکی دیگری، مانند میزان خطرناک تابش و تاثیرات ناشی از بی‌وزنی در یک ماموریت واقعی به این موارد اضافه می‌شود.) شش داوطلب این آزمایش، شامل سه روسی، یک چینی، یک ایتالیایی و یک فرانسوی، در ژوئن 2010 / خرداد 1389 به این ساختار 16 مترمکعبی وارد شدند. طبق برنامه این افراد تا انتهای شبیه‌سازی ماموریت رفت و برگشت به مریخ، تا نوامبر 2011 / آبان 1390 در آنجا باقی می‌مانند.

یک هفته دیگر و در تاریخ 12 فوریه / 23 بهمن، سه نفر از خدمه وارد ماژول فرود می‌شوند؛ در حالی‌که سه نفر دیگر در سفینه اصلی باقی می‌مانند. در 14 فوریه / 25 بهمن، این افراد ماموریت جستجوی خود را بر روی سطح شبیه‌سازی شده مریخ آغاز می‌کنند. این سطح یک محفظه 34 مترمکعبی است (بخش قهوه‌ای رنگ در عکس بالا) که در آن خدمه لباس فضایی می‌پوشند. برای افزایش واقع‌گرایی، تمام ارتباطات با مرکز کنترل ماموریت با یک تاخیر مصنوعی بیست دقیقه‌ای انجام می‌شود؛ تاخیری که فاصله زمانی بین مریخ و زمین را تداعی می‌کند.

ماموریت مارس500 نخستین آزمایشی نیست که در آن تعدادی شرکت‌کننده انسانی را در یک سازه بسته محبوس می‌کنند. این ماموریت بر مبنای یک پروژه 105 روزه بنا شده است که در سال 2009 / 1388، در موسسه مشکلات زیست‌پزشکی روسیه انجام شد. در دهه 1990 / 1370 نیز آزمایش مشابهی موسوم به آزمایش بیوسفر 2، در آریزونا آمریکا انجام شد. بیوسفر 2 قرار بود یک اکوسیستم زیستی مستقل باشد، اما ابتدا در اثر کمبود اکسیژن و گسترش طاعون، و سپس در اثر درگیری‌های مدیریتی به شکست انجامید. با این وجود، بدون توجه به نتایج منفی پروژه، این ساختمان اکنون یکی از ایستگاه‌های تحقیقاتی دانشگاه آریزونا است.