سید محسن سید النگی
دانشمندان می گویند: ممکن است زمین زمانی دو قمر داشته است ، اما یکی در برخوردی آهسته که با به وجود آوردن گوی ماه فعلی که در یک طرف ناصاف تر است نابود شده است.مدتی طولانی است که تفاوت های بین طرف ماه که همیشه به سمت زمین است(طرف نزدیک) و طرفی که همیشه دور از زمین است(طرف دور) دانشمندان را متحیر کرده است.توپوگرافی طرف نزدیک نسبتاً پست و صاف است در حالی که طرف دور مرتفع و کوستانی با پوسته‌ی بسیار ضخیم تر است.
نگاهی به رمز و راز و افسانه ماه
این اختلاف را با توجه به یک مدل کامپیوتری جدید می توان توضیح داد . اگر "ماه همدم" کوچکتر با سمت دور ماه ما در اوایل تاریخ خود برخورد کرده باشد ، این چنین برخوردی می توانسته در طرف دور ماه مواد سنگی سخت مخصوصی که در حال حاضر ارتفاعات ماه فعلی را تشکیل می دهد ، برجای گذارد.به طور تئوری در عمل، ماه کوچکتر باید به ماه بزرگتر با سرعتی در حدود 4400 مایل (7081 کیلومتر) در ساعت برخورد کرده باشد.
نویسنده همکار مطالعه ،اریک اسفاگ (دانشمند سیاره ای در دانشگاه کایفرنیا ، سانتاکروز) توضیح داد:این آهسته ترین برخوردی است که می توان بین دو جرم بزرگ تحت تاثیر جاذبه یکدیگر داشت.در این سرعت نسبتا آهسته ، طرف دور از برخورد نمی توانسته به اندازه‌ی کافی جهت ذوب شدن سنگ ها یا حک کردن دهانه پر انرژی بوده باشد.اما می توانسته آنقدر قدرتمند باشد که مواد ماه کوچکتر را در ماه بزرگتر فرو برد.این همانند تصادف خورو است ، شما آنجا سپر و ضربه گیرهای مچاله شده دارید اما خودرو ها هنگام برخورد ذوب نمی شوند.این همان نوع پدیده است.
برخورد ماه بارش شهابی درست کرد
نظریه جدید توسط اسفاگ و محقق فوق دکترا مارتین جوتزی به تفضیل در مجله NATURE آمده است.بر طبق مدل آنها ، دو ماه ،هر کدام در مدار ثابت خود به طور مسالمت آمیز برای مدت 80 میلیون سال با هم زیستند.هردو قمر هم رنگ و هم ترکیب بودند اما یکی حدود سه برابر دیگری بود.ماه ما مانند یک بشقاب شام بزرگ در آسمان به نظر می رسید و قمر دیگر را با زاویه ای حدود 60 درجه در آسمان به دنبال خود می‌کشید .
با توجه به مدل ، این دوره کوتاه از هارمونی قمری از هم پاشیده شد . زمانی فعل و انفعالات گرانشی طبیعی با زمین سبب دورتر شدن هر دو ماه از سیاره ما شد . نیروی جاذبه خورشید می کوشید مدار ماه کوچکتر را بی ثبات کند و سبب شد تا ماه کوچکتر بر روی همزاد بزرگتر خود سقوط کند.این برخورد گرچه نه چندان پر انرژی ، می توانست تریلیون تن از آوار ماه به فضا پرتاب و هر دو ماه را به مدت چندین روز ، پنهان کند.هنگامی که گرد و غبار کنار رفت ،شما ماهی داشتیم که احتمالا شبیه ماه امروز ما بوده است .
تا یک میلیون سال پس از این رویداد ، زمین توسط تکه های ماه در اندازه های مختلف ،که بزرگ ترین آن می توانست 62 مایل (100 کیلومتر) عرض داشته باشد ،بمباران شده است .ما برای مدت طولانی درتمام آسمان بارش شهابی داشته ایم ، هرچند در آن زمان بر روی زمین زندگی وجود نداشته است که شاهد این نمایش تماشایی آسمان باشند .
جفری تیلور منجم از دانشگاه هاوایی گفت : نظریه جدید ماه بسیار جالب است و ارزش تحقیقات بیشتر را دارد.تیلور گفت : مدل اسفاگ و جوتزی نه تنها حساب عدم تقارن ماه را می کند بلکه این یافته ها سرنوشت قمرهای همدم کوچکتر ، که یکی دیگر از نظریه ها وجود آن ها در کنار ماه را پیش بینی می کند ، شرح می دهد.یکی از نظریه های پیشرو برای شکل گیری ماه ما این است که ماه مدت کوتاهی پس از شکل گیری منظومه شمسی(حدود 4.5 میلیارد سال پیش) پس از برخورد یک سیاره در اندازه مریخ با زمین متولد شد .
دانشمندان فکر می کنند تکه های کاملا خرد شده‌ی اولیه یک حلقه از آوار سنگ های ذوب شده در اطراف زمین به وجود آورد که در نهایت در چندین جرم شامل ماه ما متراکم شدند .اما اگر این گونه باشد چه اتفاقی برای ماه کوچکتر افتده است!؟تیلور می گوید :این همان چیزی است که برای آن ها می تواند اتفاق افتاده باشد .تیلور گفت :نظریه جدید بدون مشکلات خاص خودش نیست. برای مثال توضیح نمی دهد که چرا طرف دور ناصاف ماه ما غلضت بالای از آلومینیوم دارد .
اگر هر دو ماه همان طور که فرض شد از یک نوع ماده شکل گرفته باشند ماه همدم همانند درون ماه فعلی ما باید مقادیر کمتری آلومینیوم داشته است .تیلور گفت : این مشکل می تواند در مطالعات آینده‌ی ماه حل شود و این دلیل به اندازه‌ی کافی جدی نیست که این نظریه را رد کند .
http://news.nationalgeographic.com/news/2011/08/110803-earth-two-moons-collision-space-science/