محمد امیرخانی دهکردی
بعد از رویداد با شکوه سال جهانی نجوم (IAY2009) و به خصوص بعد از برنامه بسیار خوب 100 ساعت نجوم که یکی از بزرگترین همکاری های جهانی به شمار می رفت انجمن منجمان بدون مرز (AWB) تصمیم گرفت که هر ساله برنامه ای مشابه اما در سطحی کوچکتر برگزار کنند که نتیجه آن ماهی به نام "ماه جهانی نجوم"(Global Astronomy Month) شد
ماه جهانی نجوم به یاد برنامه "100 ساعت نجوم" ماه آپریل انتخاب شده است که به تاریخ خورشیدی ما اول آپریل برابر با 12 فروردین ماه است
اولین برنامه ماه جهانی نجوم در سال 2010 برگزار شد و این دوره سومین دوره از برنامه GAM است
برنامه های این دوره ماه جهانی نجوم تقریبا از مهر ماه 90 بروی پایگاه مجازی منجمان بدون مرز قرار گرفت (یعنی در حدود 6 ماه قبل از ماه آپریل 2012) که این مسئله باید تلاش ما را برای برنامه ریزی صحیح در برگزاری یک ماه جهانی نجوم خوب بیشتر کند از طرفی در این دوره برای اولین بار از سوی AWB این امکان قرار گرفته است که شما طرح پیشنهادی خود را در به صورت یک پروژه به AWB ارائه کنید که در صورت تایید شدن برنامه شما جز پروژه های ماه جهانی نجوم خواهد بود. برای این کار باید هر چه سریعتر تا تاریخ 30 ژانویه 2012 طرح خود را به AWB بفرستید
برای اطلاع از ویژگی های طرح ارسالی اینجا را کلیک کنید
اما آنچه در زیر می بینید تنها چکیده ای از برنامه ها می باشد و بیشتر در جهت اطلاع از تعداد برنامه ها، زمان برگزاری برنامه ها و کلیت برنامه ها قرار داده شده است
اگر بر روی نام هر پروژه کلیک کنید صفحه مربوط به این پروژه در پایگاه مجازی منجمان بدون مرز باز خواهد شد و در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید با مسئولان پروژه ها ارتباط بر قرار کنید
اما نکته جالبی که در اینجا باید به آن اشاره کنم این است که اگر به پروژه هایی که در زیر از سوی منجمان بدون مرز تهیه شده است توجه کنید می بینید تمامی پروژه ها به نوعی بر آلودگی نوری و اهمیت آسمان تاریک تاکید دارند و همه پروژه ها به نوعی تلاش می کنند که اهمیت تاریک بودن آسمان را به مردم نشان دهند که این امر جز با تلاش گروههای نجومی در راستای برگزاری این قبیل برنامه ها محقق نخواهد شد
امیدوار هستم در کشور ما جامعه نجومی آنچنان پویا باشد که هر روز و هر ماه مان نجومی باشد
پایدار باشید
یا علی
محمد امیرخانی دهکردی – کارشناس ارشد ژئودزی دریایی
Geomatic.MihanBlog.Com
1. 1. هر لحظه یک ستاره(One Star at a Time)
زمان برگزاری: سراسر ماه آپریل
پروژه هر لحظه یک ستاره با هدف اصلاح آسمان درخشان شب و کم کردن الودگی نوری در ماه جهانی نجوم آغاز به کار می کند و در نظر دارد با اصلاح آسمان تاریک و جلوگیری از رشد نمایی آلودگی نوری به ویژه در بالای خانه ها، تجارتخانه ها، بوستان ها و همه مناطق طبیعی جهان شبکه جهانی "بوستان ستاره" را ایجاد کند.
اولین بوستان های ستاره در طول ماه جهانی نجوم 2010 ثبت نام کردند که شامل تعدادی موزه نجوم، آسمان نما و ... در شهرها بودند. این پروژه شما را به ثبت مکان های رصدی، مکان های طبیعی و دیگر مکان هایی که شما متعهد به حفاظت از آنها هستید تشویق می کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به پایگاه مجازی این پروژه مراجعه کنید
The Porter Country Resolution Endorsing reducation of Light Poullution - PDF 45k
The Global Star Park Network - Starlight...a treasure that can't be lost! - PDF 372k
2. شهاب های بدون مرز – بارش شهابی شلیاقی (Meteors Without Borders - Lyrids Watch)
زمان برگزاری: 21 تا 22 آپریل
بارش شلیاقی هر ساله بین 16 تا 26 آپریل اتفاق می افتد که اوج آن در 22 آپریل است البته نباید انتظار داشته باشید که بارش کل آسمان را بپوشاند. بارش شهابی شلیاق نتیجه عبور ستاره دنباله دار C/1861 G1 Thatcherاز مدار حرکت زمین است. بارش شهابی زمانی رخ می دهد که زمین در حرکت خود وارد توده ای از گرد و غبار می شود و پس از آن اینگونه به نظر می رسد که شهاب ها از یک نقطه از آسمان که کانون بارش نامیده می شود وارد زمین می شوند. شهاب ها با سرعتی معادل29.8 مایل بر ثانیه به اتمسفر زمین برخورد می کنند و متلاشی می شوند.
اطلاعات رصدی شما در این شب بی شک اطلاعات ارزشمندی برای IMO خواهد بود.
برای ثبت اطلاعات خود در IMO اینجا را کلیک کنید
داده های بارش در این نقشه ثبت خواهد شد
3. 4. زیبایی بدون مرز- مشاهده کیوان (Beauty Without Borders - Saturn Watch)
زمان برگزاری: 15 آپریل
در نیمه ماه آپریل، زمان، زمان خوش آمد گویی به ارباب حلقه هاست . این پروژه از شما می خواهد در هر کجای جهان که هستید با همکاری یا سایر گروهها و منجمان اماتور تمامی امکانات و وسایل خود را از قبیل تلسکوپ، دوربین دوچشمی، امکانات چند رسانه ای و ... به مکان های عمومی برده و زیبایی همسایه مان را به مردم نشان دهید
4. هفته جهانی آسمان تاریک (International Dark Sky Week)
زمان برگزاری: 14 تا 20 آپریل
پس از برگزاری موفق این پروژه در سال های 2009 و 2010 و 2011 مسئولان این پروژه تصمیم به برگزاری آن در ماه جهانی نجوم گرفته اند. اگرچه اهمیت آسمان تاریک به ندرت پا از سخن ها و نوشته ها فراتر گذاشته وبیشتر در چارچوب سخن اسیر بوده، با این همه باز هم منجمان نا امید نشده و فعالیت هایی را با این نام ترتیب می دهند. در این برنامه مدیران بیش از هر چیز بر تبلیغات عملی و چهره به چهره تاکید دارند. در این برنامه از همه مردم خواسته شده است که دست کم در این هفته استفاده از نور های غیر ضروری را کاهش دهند و سپس این عمل را نیز به دوستان وهمسایگان نیز توصیه کنند. هدف اصلی این برنامه هشدار درباره ارزش حفظ آسمان تاریک است.
برای اطلاعات بیشتر به پایگاه مجازی این برنامه مراجعه کنید
5. رصد از راه دور (Remote Observing)
زمان برگزاری: در طول آپریل
به دنبال موفقیت شگفت انگیز برنامه رصد از راه دور AWB، تیم برگزار کننده ماه جهانی نجوم 2012 تصمیم به برگزاری برنامه رصد آنلاین در آپریل 2012 گرفته است. برنامه دقیق برگزاری رصد ها هنوز اعلام نشده است و قرار است در اینده روز و زمان دقیق برگزاری برنامه اعلام شود
جهت اطلاعات بیشتر با مدیر این برنامه Gianluca Masi تماس بگیرید
6. چامه سرایی نجومی ویژه ماه جهانی نجوم(Astropoetry for GAM)
زمان برگزاری: سراسر ماه آپریل
به وبلاگ چامه سرایی نجومی GAM2012 خوش امدید. این وبلاگی مکانی برای قرار دادن چامه های شما به مناسبت GAM2012 است. چامه های خود را در دو موضوع "آسمان تاریک (در دو بخش زیبایی آسمان تاریک و نیاز ما به آسمان تاریک)" و "ماه" به این رایانامه ارسال نمایید.
7. مسابقه مسیه آنلاین (Online Messier Marathon)
زمان برگزاری: به زودی اعلام خواهد شد
آیا تمایلی به کاوش در فهریت زیبای مسیه ندارید؟ ایا تمایلی به تماشای آنها از راه دور ندارید؟ شما به یک مسابقه مسیه دعوت شده اید
رصدخانه Bellatrix امکان یک مسابقه مسیه آنلاین را با استفاده از تلسکوپ های رباتیک خود برای ما فراهم کرده است کافی است در تاریخ و زمانی که به زودی اعلام خواهد شد به صفحه مربوطه مراجعه کنید
همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با رایانامه تیم مربوطه در رصد خانه Bellatrix تماس حاصل نمایید
8. هفته ماه(Lunar Week)
زمان برگزاری: 1 تا 7 آپریل
ماه، همنشین دیرینه زمین بخشی از زندگی ما در روی زمین است. تا آنجا که برخی همواره نقش آنرا به ما یادآور می شوند. به همین دلیل یک هفته از ماه جهانی نجوم به نام ماه نامگذاری شده است. در این هفته که بهترین موقعیت برای رصد ماه است می توانید از یار دیرینه زمین برای علاقه مندان سخن بگویید و از فاز ماه و تغییراتش مردم را مطلع کنید.
9. روز خورشید(SunDay)
زمان برگزاری: 8 آپریل
برنامه روز خورشید در یک شنبه 8 آپریل برگزار می شود. برنامه روز خورشید تنها برنامه ای نیست که قصد دارد به معرفی خورشید بپردازد اما پیشنهادات این پروژه برای برگزار کنندگان بسیار جالب و قابل توجه است. این پروژه برگزار کنندگان را تشویق می کند که علاوه بر رصد خورشید به صورت کاملا ایمن اقدام به ساخت عینک های آفتابی، اجاق های خورشیدی و حتی اقدام به طیف نگاری خورشید هم کنند. همچنین به برگزار کنندگان این امکان را داده است که از برنامه "خورشید نزدیک ترین سیاره ما" پروژه شب های گالیله ای نیز استفاده کنند.
10. زمین در شب ((Globe At Night
زمان برگزاری: 4 تا 20 آپریل
این برنامه، برنامه ای بسیار زیبا برای تهیه یک پایگاه داده جهانی از وضعیت کنونی آسمان تاریک دنیا است در این برنامه مشاهده ستاره های چند صورت فلکی خاص مبنای سنجش میزان تاریکی آسمان است. البته این پروژه به غیر از ماه آپریل در ماههای ژانویه، مارس و فوریه نیز برگزار می گردد برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این پروژه به پایگاه سایبری این برنامه مراجعه کنید.
11. تلسکوپ مجازی (Virtual Telescope)
زمان برگزاری: در طول ماه آپریل
در این برنامه نیز که از سوی تیم تلسکوپ مجازی در رصدخانه Bellatrix پشتیبانی می شود قرار است در روزهای خاصی برنامه هایی به صورت مجازی از روی شبکه جهانی اینترنت برگزار گردد
البته برنامه کامل هنوز اعلام نشده است
برای اطلاعات بیشتر با رایانامه تیم تلسکوپ مجازی تماس حاصل فرمایید
12. نامتان را در آسمان بنویسید (Write Your Name in the Sky)
زمان برگزاری: به زودی اعلام خواهد شد
این برنامه نیز از سوی تیم تلسکوپ مجازی رصدخانه Bellatrix ساماندهی شده است
برای اطلاعات بیشتر با رایانامه تیم تلسکوپ مجازی تماس حاصل فرمایید
13. مسابقه جهانی عکاسی زمین و آسمان(International Earth And Sky Photo Contest)
زمان برگزاری: 1 تا 22 آپریل
مسابقه عکاسی زمین و آسمان مسابقه ای است که از سوی پروژه TWAN برگزار می گردد. این مسابقه از تمامی شرکت کنندگان علاقه مند دعوت کرده است که عکس های خود را با موضوع "اهمیت آسمان تاریک" و در دو بخش "زیبایی آسمان شب" و "در مقابله با چراغها" برای این برنامه ارسال کنید
جهت کسب اطلاعات بیشتر به پایگاه مجازی این پروژه مراجعه کنید
جهت مشاهده برندگان دور قبل (GAM 2011) اینجا را کلیک کنید
14. شب جهانی در دفاع از نور ستارگان (World Night in Defence of The Starlight)
زمان برگزاری: 20 آپریل
این برنامه، برنامه ای است که در 20 آپریل هر سال برگزار می گردد تا به ما یادآوری کند که تماشای آسمان تاریک پر ستاره و گام برداشتن در جهت ناپدید نشدن ستاره ها در نتیجه آلودگی نوری حق طبیعی ماست. در این جهت کمترین فعالیت می تواند خاموش کردن یک لامپ باشد و همچنین در این راستا می توانید کارهای ترویجی و پایه ای همچون برگزاری تمایشگاه ها، مسابقات هنری و ... انجام دهید. اطلاعات کامل تر به زودی قرار خواهد گرفت
برای مشاهده صفحه این پروژه در سال 2011 اینجا را کلیک کنید
15. مهمانی جهانی ستاره ها (Global Star Party)
http://geomatic.mihanblog.com/extrapage/gam2012