گذرهای سیارهای از مقابل خورشید از پدیدههای کمیاب آسماناند که از دید ناظر زمینی تنها برای دو سیاره تیر و ناهید (سیارات داخلی مدار زمین)رخ میدهند. گذرها پدیدههایی مثل خورشیدگرفتگی هستند، با این تفاوت که در خورشیدگرفتگی کامل، ماه تمام قرص خورشید را میپوشاند و دیگر نوری از خورشید به زمین نمیرسد، اما تیر و ناهید آن قدر از زمین دورند که هنگام گذر مثل لکه گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده میشوند. موقع گذر، زمین، سیاره و خورشید بر یک خط قرار دارند. گذر تیر در هر قرن تا ۱۳ بار روی میدهد، اما گذر ناهید در بهترین شرایط هر قرن فقط ۲ بار تکرار میشود. هیچ گذر ناهیدی در قرن بیستم روی نداد. در واقع از زمان اختراع تلسکوپ تاکنون این پدیده تنها ۶ بار رخ دادهاست. هنگام گذر لکه گرد و سیاه (البته با رعایت نکات ایمنی رصد خورشید). لکه ناهید گرد و کاملاً تیرهاست، اما لکههای خورشیدی شکل دایرهای ندارند و تاریکی آنها هرگز به اندازه ناهید نیست. گذر ناهید چند ساعت طول میکشد.
رصد گذر
برای مشا هدهٔ گذر ناهید لزوما نیاز به ابزار اپتیکی نیست بلکه با چشم غیرمسلح هم میتوان این پدیده را مشاهده کرد. هنگام رصد چشم نباید مستقیما به خورشید خیره شود بلکه باید چشم یا ابزار اپتیکی مورد استفاده را به فیلترهای مخصوصی مجهز کرد تا از صدمه زدن امواج فرابفش و مضر به چشم جلوگیری شود. سیاره ناهید با کمی دقت به شکل لکه گرد و سیاهی مشاهده میشود راحتی از لکههای خورشیدی قابل تفکیک خواهد بود زیرا لکههای خورشیدی شکل منظمی ندارند و به اندازهٔ ناهید تیره و سیاه رنگ نیستند.