احمدرضا رحیمی
این برنامه
دومین برنامه از مجموعه عجایب هفتگانه کیهان بود که با حضور دکتر محمد تقی میر
ترابی با موضوع بررسی ابرنواخترها اجرا شد.
دکتر میر
ترابی در باره ابرنواخترها این چنین توضیح دادند که یکی از مهیب ترین انفجاراتی که
در عالم اتفاق می افتد ،انفجارات ابر نواختری است بطوریکه ستاره ای که به اواخر
عمرش رسید منفجر می شود و نوری بیش از یک کهکشان را از خود ساطع می کند.ایشان ضمن
پاره ای توضیحات اشاره کردند که خورشید هیچ گاه به ابر نواختر تبدیل نمی شود چون
جرم کمی داردو ستاره هایی که بیش از 8برابر خورشید جرم دارند می توانند به یک ابر
نواختر تبدیل شوند.وی به زمان انفجار اشاره کردوتوضیح دادندکه اوج انفجار
ابرنواختر در حدود چند روز است که در مقیاس کیهان می توان آن را یکدفعه تلقی
کردولی از زمان انفجار تا کم شدن درخشش وسرانجام محوی آن ممکن است تا یکسال به طول
بینجامد.آقای دکتر میر ترابی درباره علت انفجار این چنین توضیح دادندکه این انفجار
بر اثر فروریزش هسته بوجود می آیدوهسته ستاره ناپایدار می شودو در هم فرو می
ریزدواین فروریزش در حد چند روز بوجود می اید.ایشان ضمن بیان تاریخچه ای از رصد ابرنواخترها،بیان
کردند که ثبت ابرنواخترها توسط منجمان ایرانی، یونانی ومسلمانان انجام نمی شد چون
آنها اعتقاد داشتند که در آسمان هیچ خلق وفنایی نیست وهمه چیز ازلی است.وی در
ادامه بیان کردند که تخمین اختر شناسان این است که در هر 50سال باید شاهد ظهور یک
ابرنواختر باشیم وچون ستاره های پرجرم در قرص کهکشان راه شیری می باشند وقرص
کهکشان هم پر از غبار است بنابراین انتظار نداریم که بتوان براحتی انها را در
کهکشان خودمان ببینیم.ایشان به ستاره ابط الجوزا اشاره کردندکه خیلی مستعد برای
تبدیل به ابرنواختر می باشد.دکتر میرترابی در مورد اتفاقات پس از انفجار که ستاره ممکن
است یا تبدیل به اختروش یا سیاهچاله ویا ستاره نوترونی شود اشاره کردند وبیان
کردند همه چیز بستگی به جرم ستاره دارد که به یکی از این سه حالت تبدیل شود.وی به
منظومه شمسی اشاره کرد و توضیح دادند که بدلایل مختلف ممکن است منظومه شمسی شاید
از یک انفجار ابرنواختری بوجود آمده باشد.ایشان به ابرنواخترهای نوع یک اشاره
کردند وبیان کردند این نوع ابر نواخترها یک جور معیار فاصله سنجی هستند
واخترشناسان از دهه 90میلادی با کمک این معیارهای فاصله سنجی ، فاصله ها را تخمین
بزنند ویا دقیقا تحلیل بکنند که معیارهای کیهان شناسی کدامیک درست وکدامیک نادرست
است.آقای دکتر میرترابی به مدلهای فعلی کیهان شناسی اشاره کردند وتوضیح دادند که
در مدلهای موجود 4درصد ماده معمولی وجود دارد،26درصد ماده تاریک،70درصد مابقی
انرژی تاریک است.ایشان در پایان بیان کردند که هر چه ابرنواخترهای بیشتری پیدا کنیم
معیارهای بیشتری و دقیقتری می توانیم بدست بیاوریم.این ابر نواخترها اگر در نزدیکی
ما بودند می توانستند در زندگی ما اثر بگذارند در حالیکه چنین اتفاق نمی افتد چون
ستاره ای در نزدیکی ما نیست که به چنین سرنوشتی دچار شود .