پاسخدهنده اختصاصی به کانوت:
محسن
شادمهری
دکترای نجوم و اخترفیزیک، پژوهشگر در زمینهی تولد ستارهها و قرصهای برافزایشی
چه بسیار انسانهایی که آمدند و رفتند در رویایی برای تبدیل
مس به طلا و چه بسیار کسانی که در این راه گام نهادند و هیچ عایدشان نشد.
آرزوهای بر باد رفتهای که امروزه کمتر فرد آگاهی است که آن را جدی
بگیرد. شیمی به زبان خیلی خودمانی؛ علمِ چیدمانِ اتمها و مولکولها در
کنار یکدیگر است، بدون آن که ماهیت هستههای تشکیل دهندهی آنها تغییر
کند. آن چه تغییر میکند فقط نحوهی به اشتراک گذاشتن الکترونها در
مدارهای مختلف؛ بین اتمهای تشکیل دهنده است. برای چنین «دستکاری» در این
نحوهی اشتراکگذاری الکترونها -که آن را پیوند مینامیم، پیوندی بین
اتمها- به انرژی زیادی لازم نیست. در آزمایشگاههای زمینی میتوان چنین
انرژی را بهراحتی تامین کرد. اما اگر بخواهیم ماهیت هستههای اتمهای
تشکیلدهنده را تغییر دهیم، وضع کاملاً عوض میشود: اجزا تشکیل دهندهی
هسته، یعنی همان نوترون و پروتون، آن چنان تنگِ یکدیگر گرفتارند که برای
جدایی آنها از یک زندگی مشترک در هستهای فرضی، باید انرژی زیادی صرف کرد.
این دقیقاً همان کاری است که فرایندهای شیمیایی قادر به انجام آن نیستند.
اما در اعماق ستارهها، همین اتفاق در مقیاسی بس وسیع و باورنکردنی رُخ
میدهد. از همین رو است که میبینیم چگونه پیشینیان در تبدیل مس به طلا؛
فقط آب در هاون میکوبیدند!
بنابراین، کلیهی عناصر سنگینی که امروزه در زمین میبینیم و
حتی بدن ما از آن تشکیل شده است، باید به نوعی طی همین فرایندهای «دست
بردن» در ساختار هستهها شکل گرفته باشند؛ فرایندهایی که از این پس آن را
سنتز هستهای مینامیم... ادامه پاسخ
منبع: پرسش و پاسخ کانوت