ظاهر و واقعیت

«قدر ظاهری» در واقع مقدار عددی روشنایی رسیده از ستاره به چشم ما است اما چون ستاره‌ها در فاصله‌های بسیار گوناگونی از ما قرار دارند، این‌که قدرهای ظاهری آن‌ها را نشان‌دهنده‌ی درخشندگی واقعی آن‌ها بدانیم اشتباه است. برای درک بهتر موضوع به این واقعیت توجه کنید که وقتی فاصله‌ی منبع نور از چشم ما دو برابر شود مقدار درخشندگی‌اش به یک چهارم کاهش می‌یابد. از این رو می‌گوییم مقدار روشنایی با مجذور فاصله رابطه‌ی معکوس مربع دارد، بنابراین فاصله عامل مهمی در تعیین مقدار درخشندگی ظاهری یک ستاره در مقایسه با درخشندگی واقعی و ذاتی آن‌ است.

قدر مطلق

حال برای حذف عامل فاصله در محاسبات به منظور بررسی همه‌ی ستاره‌ها بر مبنای یکسان در ذهن خود همه‌ی آن‌ها را به‌طور قراردادی به فاصله‌ی ۱۰ پارسک (per/sec) برابر با ۳۲ سال نوری از خورشید می‌بریم و قدر آن‌ها را آن‌طورکه از این فاصله دیده می‌شوند تعیین می‌کنیم. در این شرایط میزان درخشندگی مشاهده شده از آن‌ها در این فاصله‌ی یکسان را «قدر مطلق» ستاره می‌نامیم و آن را با «M» نمایش می‌دهیم.

به‌ این ترتیب با جابه‌جایی فرضی ستاره‌ها و قرار دادنشان در فاصله‌ای ثابت (۳۲ سال نوری) از خورشید ستاره‌هایی  که در فاصله‌ای بیشتر از ۳۲ سال نوری نسبت به خورشیدند نزدیک‌تر شده و پرنور‌تر دیده می‌شوند و ستاره‌هایی که در فاصله‌ی کم‌تر از ۳۲ سال نوری نسبت خورشیدند دور‌تر شده و کم‌نور‌تر دیده می‌شوند. به عنوان نمونه اگر خورشید را به فاصله‌ی ۱۰ پارسک ببریم قدر آن به (۸/۴ +) افزایش می‌یابد (کم‌فروغ‌تر می‌شود). این در حالی است که قدر ظاهری خورشید بسیار پایین‌تر بوده (پرنور‌تر) و تقریبا (۲۷-) است اما قدر ستاره‌ی رجل‌الجوزا از (۰) به (۷-) کاهش می‌یابد و پرنور‌تر دیده می‌شود.

این به‌این معنی‌ است که با مقایسه‌ی قدر مطلق ستاره‌ها می‌توانیم تشخیص بدهیم که کدام ستاره واقعاً و ذاتا پر نور‌تر است، پس خورشید ما در مقایسه با دیگر ستاره‌ها چندان هم ستاره‌ی پر نورتری به حساب نمی‌آید.

 معیار قدر مطلق ستاره‌ها با حذف عامل فاصله، شرایط یکسانی را  ... ادامه‌ی مطلب