چرا برخی از ستارههای دوتایی به نظر میرسد که با فاصلهی بسیاری زیاد و غیرقابل باوری بهدور هم میگردند؟ این پرسش حدود یک قرن است که ذهن ستارهشناسان را به خود مشغول کرده است. شبیهسازیهایی که بهتازگی انجام شدهاند، احتمالاً علت این رخداد را توضیح میدهند. اغلب ستارهی سوم پنهانی در منظومه وجود دارد.
آلفا-قنطورس، منظومهای دوتایی است که در فاصلهی ۴/۳۷ سال نوری از ما قرار دارد. اما در این منظومه ستارهی سومی هم از قدر ۱۱ بهنام پروکسیما-قنطورس وجود دارد که فاصلهاش از ما کمی کمتر است؛ ۴/۲۱ سال نوری.
پروکسیما-قنطورس از زمان کشفش در سال ۱۹۱۵ همواره یک معما بوده است. فاصلهی آن از دو ستارهی آلفا-قنطورس A و B حدود ۱۵۰۰۰ برابر فاصلهی زمین و خورشید، یعنی تقریباً ۰/۲۵ سال نوری است. اخترشناسان بر این باورند که پروکسیما-قنطورس در واقع در این فاصله شکل نگرفته است. ابعاد تودهای از گاز بینستارهای در حال چگال شدن نمیتواند تا این اندازه بزرگ باشد. شاید پروکسیما-قنطورس هنگامی که خوشهای از ستارههای تازه شکلگرفته در حال پراکنده شدن بودند (مانند خوشهی پروین)، در این منظومه به دام افتاده باشد.
اما پروکسیما-قنطورس احتمالاً تنها مورد اینچنین نیست. درسالهای اخیر رصدگران پی بردهاند که حدود ۱۰ درصد دوتاییهای دور از هم در واقع منظومههای سهتاییاند که معمولاً بهوسیلهی یک جفت ستارهی نسبتاً پرجرم با فاصلهی بسیار کم از یکدیگر و ستارهی کمجرمتری که در فاصلهی بسیار دوری از آنها قرار دارد، تشکیل شدهاند.
“بو رایپورت” از دانشگاه هاوایی و “سِپو میکولا” از دانشگاه تورکو در فنلاند مراحل تحول ۱۸۰۰۰۰ ستارهی سهتایی فرضی را شبیهسازی کردند. این سهتاییها در هستههای چگال و متمرکز درون ابرهای بینستارهای بسیار بزرگتری تشکیل میشوند که ستارههای بسیاری در حال گردهم آمدند. با گذشت ۱۰۰ میلیون سال، ۹۰ درصد ... ادامهی مطلب