بیست و پنجمین شماره از نشریه آسمان شب همراه با دومین شماره از دوره جدید مرزهای بیکران از این هفته در اختیار علاقمندان و دوستداران دانش ستارهشناسی و فضا قرار میگیرد. این شماره حاوی 25 مقاله علمی به همراه بخش متنوعی مانند آلبوم فضایی، پوستر، جدول و سرگرمی، داستان علمی تخیلی و ... است.
یادداشت این شماره کتاب یا مجله؟ مساله این نیست! اگر شما هم تجربه مطالعه یا تورق یک مجله علمی مانند Astronomy را داشته باشید٫ لمس ورق نازک این مجلات نظرتان را حداقل یک بار به خود جلب کرده است. صرف نظر از فناوری چاپ٫ نگاه به این گونه مجلات ترویجی یک نگاه آرشیوی نیست و حرکت نشریات بزرگ به سمت و سوی نشر دیجیتال٫ آینده این موضوع را برای همگان آشکار می سازد. پرواضح است که وقتی برای تولید هر تن کاغذ حدود ۱۷ اصله درخت تنومند قطع می گردد٫ نشر مطالبی از جنس اخبار و محدود به زمان در یک نشریه علمی با قابلیت آرشیوسازی٫ به دور از انصاف و دور اندیشی است. از سویی دیگر نگاه کالای تاریخ گذشته به یک ماهنامه پر محتوا٫ در مقایسه با یک کتاب که تا سالیان سال قابلیت فروش و تغییر قیمت پشت جلد را دارد٫ نگاهی ناعادلانه است که همواره نشریات را در تنگنا قرار می دهد. حال آنکه دست کم در مورد آسمان شب نه تنها برخی از مطالب آن حتی در کتاب های موجود در بازار یافت نمی شود٫ از حیث بصری و کیفی نیز به کتاب هایی که اخیرا با قیمت های بیش از ۵۰۰۰۰ تومان در کتابفروشی ها خودنمایی می کنند٫ رقابت می کند. قطعا آنچه خواننده آسمان شب به دست می آورد٫ یک دایرة المعارف بی نظیر است که دیدن٫ تورق و خواندنش٫ آرشیوسازی آن را کاری ضروری و لذت بخش می سازد. نکته قابل ملاحظه ای که برای ما وجود دارد اینست که آسمان شب در طول بیش از سه سال انتشار٫ همواره با افزایش سطح کیفی و کمی نشریه٫ سطح توقع و انتظار خوانندگان فهیم را از یک مجله علمی ایرانی به شدت بالا برده است. در پاسخ به انتظارات خوانندگان٫ مطالب دست اول٫ خواندنی و جذاب را افزایش داده ایم و با کیفیتی در خور فرهیختگان٫ برای جبران دیگر مطالب از جمله پوشش بیشتر خبرها٫ گزارش ها و همچنین پر کردن گپ زمانی یک ماهه که گاهی به دلیل شرایط اجتماعی بیشتر می شود٫ دوهفته نامه الکترونیکی باشگاه فضایی را به خوانندگان تقدیم می کنیم. امید است خدماتی که برای خرید ماهنامه با تخفیف (گاهی تا ۶۰درصد زیر قیمت جلد) در قالب اشتراک و طرح های خرید مستقیم ارایه شده است٫ بتواند افزایش قیمت را (که بازهم پوشش هزینه های افسارگسیخته را نمی دهد!) جبران نماید. حمیدرضا کریم پور به امید روزهای طلایی برای مطبوعات کشور |
شرح جلد: همواره به دست آوردن عکس و اطلاعات از برنامههای فضایی چین برای روزنامهنگاران و جامعه جهانی کاری دشوار بوده است. طرح
جلد مربوط به مقاله گروه زنان فضانورد چین، حاکی از همین لایه ضخیم سانسور اطلاعات فضانوردان و پروازهای فضایی است.
بخش ستارهشناسی:
نگارخانه
محمد رحیمی
در نگارخانه این شماره 6 اثر برگزیده عکاسان آسمان شب به چاپ رسیده است.
بازخوانی یک پرونده: چه کسی شهر را به آشوب کشاند؟
فاطمه هاشمی نسب
خورشید دیگری در آسمان پدیدار شده است و همه چیز در شهر به لرزه در آمده است. انفجار یک شهاب سنگ بر فراز روسیه، رویدادی که همچنان تحقیقات درباره آن ادامه دارد.
قاتلین تحت تعقیب؛ زیر ذرهبین
احمدرضا قائدی
بشر همواره به بهبود شرایط زندگی خود در زمین فکر میکند. اما این خانه ما در معرض خطر بزرگی از جانب سیارکها قرار دارد. بهترین راه، آگاهی از خطر اجرامی است که به ما نزدیک میشوند. سال 2013 با یک برخورد شهابسنگی زیبا و بیخطر آغاز شده است. اما آیا میتوانیم برخورد عظیم بعدی را پیشبینی کنیم؟
پایههای استوایی، ستارهشناسی را متحول میکند
ریمون شوبینسکی (برگردان: کاوه شوقی)
یک طراحی مبتکرانه که باعث شد تلسکوپها از قرن 19 تا به اکنون آسمان پرستاره را کاوش کنند.
آسمان خردادماه
احمدرضا قائدی – مهسا رفیعی
عمق آسمان: 10 هدف از فهرستی ناشناخته
آلن گلدشتاین (برگردان: سمانه بیرژندی)
پروژههای اختفا
فرزاد اشکر و بیتا کریمی
روی خط باشگاه فضایی
نفیسه غلامی
روی خط آسمان شب
نفیسه غلامی
روی خط ستارهسناسی
فاطمه هاشمی نسب
روی خط فضا
محمدرضا رضایی
بخش مرزهای بیکران فضا
ترین ها در تاریخ کیهان نوردی
سیروس برزو
نگاهی به رکوردهای جالب در تاریخ کیهان نوردی جهان
گام هایی به سوی فضا
سیروس برزو
در آغاز بهار امسال سفینه سایوز دیگری از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد. اما این بار فضانوردان این سفینه در کمتر از 6 ساعت توانستند به ایستگاه فضایی بین المللی برسند. این ماموریت سریع ترین الحاق سفینه سایوز به ایستگاه فضایی بوده است. گزارش لحظه به لحظه ما را از انجام این ماموریت رکوردشکن بخوانید.
سلامی به روبونات!
محسن دهقانی
در دنیای مدرن امروز بیگمان هیچ تجربهای به اندازه یک سفر فضایی مهیج و رویایی نیست و ما قدردان انسانهای شجاعی هستیم که خود را در سفینههای فضایی محبوس میکنند تا با یک پرتاب موشکی به قلمروهای ناشناخته قدم بگذارند و دریچهای جدید به روی انسان از جهان پیرامونش بگشایند. سفرهای فضایی و ماجراجویی در آنجا تاکنون بدون حادثه نبوده است و بدون شک خطر همیشه در کمین است. دانشمندان چاره کار را برای به حداقل رساندن رویارویی انسان با خطرات و حفاظت از آن، استفاده و به کارگیری رباتها میدانند. در این نوشتار قصد داریم پیرامون رباتهای فضانورد و نقش آنها در ماموریتهای فضایی صحبت کنیم.
تعطیلات آخر هفته را در ماه باشید...!
الهام شیخیپور
با بالارفتن تب و تاب سفرهای توریستی به فضا و انتشار اخباری مبنی بر تاسیس شرکتهایی که قصد دارند گردشگران را به فضا و فراتر از آن به ماه ببرند، در این نوشتار میخواهیم این سفرها را از نگاهی دیگر، مورد بررسی قرار دهیم.
گروهان زنان فضانورد چین
سیروس برزو
چین سال گذشته نخستین فضانورد زن خود را به فضا پرتاب کرد و هم اکنون خبرها حاکی از حضور دومین کیهان نورد زن چین در ماموریتی دیگر حکایت دارد. اما این ها تمام زنانی نیستند که برای سفر به فضا در چین آموزش دیده اند. در این مقاله به معرفی اعضای گروه زنان فضانورد چین خواهیم پرداخت.
برنامه این شماره سینما و دانش: آپولو 18
علیعباسی
رقابت هنوز پابرجاست، اون بالا چيزهای زیادی براي کشف کردن هست، جمعه باهاشون تماس گرفته شد (بنیامین اندرسون – ناتان والکر – جان گری) عملياتی سری از طرف وزارت دفاع آمريکا، به ناتان والکر گفته شد «عمليات آپولو 18 ميخواد انجام بشه!» ازش پرسيدن: با انجام اين کار مشکلي نداري؟ اما ناسا تقريبا 800 پوند سنگ داره! حالا چرا ما بيشتر ميخوايم، نميدونم...؟
مرد افسانه ای سه دهه فضانوردی
سیروس برزو
هر چند جان یانگ، فضانورد اسطوره ای آمریکا، در دهه هشتم زندگی خود به سر می برد. اما همچنان سرزنده و چالاک به نظر می رسد. در این مقاله مروری بر زندگی پرافتخار و ماجراجویانه این فضانورد خواهیم داشت.
کاغذهایی کوچک با حرف های بزرگ
سیروس برزو
به مناسبت هر رویداد فضایی، یادبودهای مختلفی منتشر می شود که یکی از جالب ترین آن ها، تمبرهای فضایی است. هر کدام از این تمبرها گوشه ای از تاریخ فضایی جهان را روایت می کنند.
هزار فامیل های فضایی (قسمت اول)
سیروس برزو
پس از گذشت بیش از 5 دهه از آغاز سفر انسان به فضا، شاهد ازدواج ها و روابط خویشاوندی بین برخی از فضانوردان هستیم که در نوع خود جالب و بی نظیر هستند. مانند همسران فضایی یا پدر و پسرهای فضایی! در این مقاله به زندگی شخصی این فضانوردان نفوذ کردیم و قصه هر کدام را برای شما روایت می کنیم.
والنتینا ترشکوا در ماموریتی ناممکن...
سیروس برزو
در شوروی قدیم رسم بر این بود که تا وقتی یک ماموریت فضایی انجام نمیپذیرفت، خبری از آن در رسانهها منتشر نمیشود. اگر هم آن ماموریت با شکست مواجه میشد و یا دچار مشکلی بود، اطلاعیهها و بیانههای مبهمی منتشر میکردند که اصل ماجرا لو نرود. اما پس از فروپاشی شوروی به مرور بسیاری از دروغها و پنهانکاریهای انجام شده، برملا شد.
آموزشگاه فضايي (جلسه ششم): نقاط لاگرانژي
خاطره بهي
در جلسه گذشته انواع مدارهاي حامل يك فضاپيما در منظومه خورشيدي را مورد بررسي قرار داديم و خوانديم كه هر يك از اين مدارها چه كاربردهايي ميتوانند داشته باشند. در درس امروز قصد داريم با نقاطي اسرارآميز و البته بسيار كاربردي، در مدار سيارات و قمرها آشنا شويم. از اواسط قرن هجدهم تاكنون «نقاط لاگرانژي» مورد توجه و تحقيق بسياري از محققان قرار گرفته است و همچنان نيز جايگاه خود را از كاوشها و پژوهشهاي منظومه شمسي گرفته تا داستانهاي علميتخيلي حفظ كردهاند، با اين اوصاف احتمال ميرود استفاده از ويژگيهاي جالب توجه اين نقاط روزي سفر بشر از سياره مادرياش را رقم بزند...
فضا به من یاد داد برای زندگی ارزش قائل باشم
سیروس برزو
گفتگو با والری ریومین، چهل و یکمین فضانورد روسیه
ده پرتابگر موفق فضایی جهان
مهدی بصیرتنیا
استفاده از موشکها به زمانی بر میگردد که چینیهای باستان از نوع کوچکی از آنها به عنوان وسیله سرگرمی در جشنها استفاده میکردند. در دورههای بعدی تا قرن نوزدهم استفاده از موشکها به عنوان یک ابزار جنگی ادامه داشت، هر چند تا آن زمان ابعاد موشکها هنوز بسیار کوچک تر از موشکهای زمان حال بود!
سفر از عصر موشکهای کوچک و تک مرحلهای قرن نوزدهم به عصر پرتابگرهای بزرگ چند مرحلهای، با برداشتن گامهای اولیه توسط کنستانتین تسیلکوفسکی، رابرت گودارد، هرمن اوبرت و ورنر فون براون آغاز شد و تا جایی ادامه داشت که امروزه تکامل موشکها آنها را به وسایل جدایی ناپذیر اکتشافات فضایی تبدیل کرده است. در این مقاله نگاهی داریم بر 10 پرتابگر فضایی موفق در تاریخ اکتشافات فضایی.
آلبوم فضایی
سرگرمی
تاریخ کیهان نوردی (بخش 14)
داستان علمی تخیلی (پروژه ایکس صفر) قسمت دوم و پایانی
بخش نوجوان
چالههایی که آنها را نمیبینیم
مهدی بصیرتنیا
جهان در پوست گردو
مهسا رفیعی