شماره 228 ماهنامه نجوم (تیر 1392) طبق وعده پیشین پس از تعطیلات نیمه­‌ی خرداد منتشر شد و از بیستم خرداد روی گیشه‌‌ها در دسترس خواهد بود. در این شماره رویدادهای نجومی ماه تیر 1392 پوشش داده شده است.

مطابق وعده سردبیر ماهنامه نجوم در شماره قبل، این شماره در ستونی که معمولاً اختصاص به یادداشت سردبیر داشت، نظر تعدادی از خوانندگان نجوم طی نظرسنجی که در ابتدای سال پیرامون انتخاب نوع قیمت و کاغذ مجله شده بود آمده است تا خوانندگان از تنوع آرای یکدیگر پیرامون یک موضوع خاص بیشتر آگاه شوند. همانطور که می‌دانید قیمت فعلی مجله و نوع کاغذ آن بر اساس نظرسنجی از خوانندگان انجام شده است.

تازه‌ها

در بخش تازه‌های شماره 228، محمدحسین الماسی از «بداقبالی‌های کپلر و هرشل» گفته است. از اینکه چگونه دو تلسکوپ فضایی اکنون از کار افتاده‌اند و مأموریت‌شان در چه شرایطی به پایان رسیده است. در خبرهای دیگر این شماره اشاره شده است به مانور جدید روس‌ها که سفر به ایستگاه را در زمان کمتری ممکن ساخته است. همین طور ماجرای سه تایی شدن کمربندهای ون آلن، پیچیده‌تر شدن اسرار میدان مغناطیسی ماه و تهیه نخستین نقشه توپوگرافی از قمر تیتان مورد بررسی قرار گرفته‌اند. سیما قاسمی نیز در قالب خبر – مقاله کوشیده است به این سوال پاسخ دهد که «آیا می‌توانیم ردی از تشکیل سیاهچاله بگیریم؟»

ژرفا: کیهان در قاب تصویر

در ژرفای این شماره که با سه مقاله به موضوع عکاسی نجومی پرداخته شده است، نخست یادداشت بابک امین تفرشی را درباره انگیزه‌های عکاسی از آسمان می‌خوانیم. سپس در مقاله‌ای آموزشی با عنوان «عکس‌های سراسرنما» به قلم امین جمشیدی با راه و روش عکاسی پانورامای نجومی و ابزار و تکنیک‌های آن آشنا می‌شویم.

سپس در مقاله‌ای کاربردی درباره‌ی راه و روش عکاسی ژرف آسمان با عنوان «شگردهای سین گایدر»، با فوت و فن کار با یکی از انواع اتوگایدرهای مستقل آشنا می‌شویم. نویسنده این مقاله مهدی مؤمن زاده است که مدت‌ها تجربه عملی کار با این اتوگایدر را داشته و تجربیات ارزشمند خود را با خوانندگان نجوم به اشتراک گذاشته است.

در آخرین مقاله ژرفای این شماره، حامد الطافی در مقاله‌ای با عنوان «داده‌گیری از دل عکس» ماجرای چگونگی استخراج داده‌های نجومی از عکس‌ها را شرح داده است. اینکه فایل عکس با پسوند FITS چه تفاوتی با معادل JPEG آن دارد و چه نرم افزارهایی با استفاده از چه منابعی می‌توانند داده‌های مربوط به ستاره‌ها را از دل عکس‌ها بیرون بکشند.

گفت و گو

گفت‌و‌گوی اختصاصی این شماره نجوم با اشین دانیلی ذکریان، عکاس طبیعت و آسمان شب است. سیاوش صفاریان پور در این گفتگو از تفاوت دنیای عکاسی دیجیتال و آنالوگ با اشین ذکریان گفتگو کرده است و در کنار برخی سوال‌های شخصی از او، نظرش را درباره رشد روزافزون عکاسی نجومی و آفت مبتلا به عکاسی آسمان شب در این روزها را جویا شده است.

آسمان در این ماه

در بخش آسمان در این ماه، در ابتدا در مقاله‌ای با عنوان «6 ستاره پر نور آسمان، زیر ذره بین» ستاره‌های پر نور آسمان شب ماه تیر یک به یک مورد بررسی و مقایسه با خورشید قرار گرفته‌اند. در صفحه سیاره‌نما، با استفاده از نمودارهایی، روشی ساده برای یافتن سیاره‌ها با چشم غیرمسلح در آسمان و تعقیب جابه‌جایی آن‌ها ارائه شده است. در صفحه پیشنهاد بخش آسمان هم، سه موضوع منتخب ماه خرداد برای رصد با چشم غیرمسلح، دوربین دوچشمی و تلسکوپ مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

پرونده ویژه: آیا رمضان 30 روزه می‌شود؟

با توجه به در پیش بودن ماه مبارک رمضان، بررسی رویت پذیری هلال‌های رمضان و شوال امسال به قلم استاد محمدرضا صیاد در قالب پرونده ویژه‌ای مورد بررسی دقیق قرار گرفته است. ماهنامه نجوم برای اولین بار شیوه بررسی رویت پذیری هلال به روش گروه 70 نقطه‌ای را که ابداع استاد محمدرضا صیاد است، در قالب مقاله دو صفحه ویژه‌ای به قلم ایشان و همراه با چهار افزونه قابل دانلود از وبگاه نجوم منتشر کرده است. همچنین تحریریه ماهنامه نجوم برای آشنایی خوانندگان نا آشنا با مباحث تقویم و رویت هلال مقدمه مفصلی بر دو مقاله پر بار استاد صیاد نوشته است که کار خواندن آن دو مقاله را برای خوانندگان مبتدی آسان می‌کند. 

یادداشت

یادداشت این شماره به قلم نیلوفر فشنگ‌ساز سوال فلسفی مهمی را پیش روی خواننده قرار می‌دهد: «آیا ما تنها هستیم؟» نویسنده در این یادداشت کوشیده است رهیافت دنیای علم برای پاسخ به این پرسش را معرفی کند.

قاب ژرف

عکس‌های برتر صفحه قاب ژرف شماره 228 را همچون شماره قبل اشین دانیلی ذکریان انتخاب کرده است. شرحی درباره چگونگی ثبت این تصاویر خیره کننده در کنار آن‌ها ارائه شده است که می‌تواند مورد توجه علاقه‌مندان به ‌عکاسی باشد. در قاب ژرف این شماره چهار عکس زیبا از چهار هنرمند به چاپ رسیده است: اشین دانیلی ذکریان، احسان رستمی زاده، محمد طه قوچکانلو و مجید قهرودی عکاسان نجومی هستند که چهار اثر برتر آنها به صفحه قاب ژرف ماهنامه نجوم شماره 228 راه پیدا کرده است.

گزارش ویژه

گزارش ویژه این شماره اختصاص دارد به گزارشی که حامد میرزاخلیل از کنفرانس سالانه آلودگی نوری در اسلوواکی در اختیار ماهنامه نجوم قرار داد. او در این گزارش علاوه بر اشاره به موضوع مقاله خود در این کنفرانس به مهم‌ترین مباحث و مقالات در این کنفرانس پرداخته است. همچنین برای آشنا شدن خوانندگان با چگونگی شرکت در این کنفرانس‌ها و نیز فعالیت بیشتر در حوزه آلودگی نوری راهنمایی‌هایی از سوی نویسنده ارائه شده است.

راهنما

در صفحه راهنمای این شماره تازه‌ترین منابع از قبیل کتاب‌ها، فیلم‌ها و وبگاه‌ها در سه حوزه رؤیت هلال، عکاسی و آلودگی نوری به روایت علی ابراهیمی سراجی معرفی شده‌اند. اشاره به آخرین خبرهای همایش‌ها و باشگاه‌های نجومی پیش‌رو به همراه وقایع نجومی ماه تیر 1392 بخش دیگر راهنمای شماره 228 نجوم است.

داستان علمی- تخیلی

قسمت اول داستان علمی-تخیلی به قلم نویسنده مشهور، فردریک پُول جونیور و ترجمه بابک واحدی، آخرین بخش ماهنامه نجوم شماره 228 را تشکیل می‌دهد.

شماره 229 چه وقت چاپ خواهد شد؟

شماره 229 ماهنامه نجوم (امرداد 1392) نیز در نیمه تیر منتشر خواهد شد تا اشکالات ناشی از سامانه توزیع و پست موجب دیر رسیدن ماهنامه به دست خوانندگانش نشود.